Coginio a gorffennu seigiau llysiau sylfaenol

​Mae’r safon hon yn ymdrin â choginio a gorffennu seigiau llysiau sylfaenol. Dyma rai enghreifftiau posibl:

•tatws dauphinoise

•blodfresych mewn saws caws

•crempogau llysiau

•puprynnau wedi’u stwffio

Mae’r safon yn ymdrin ag amrywiaeth o fathau o lysiau gan gynnwys gwreiddiau, bylbiau, hadau a ffrwythau llysiau ymysg eraill, a gwahanol ddulliau coginio. Wedyn mae’n ymdrin â dulliau gorffennu.

Mae’r safon hon yn canolbwyntio ar y wybodaeth a’r sgiliau technegol mae eu hangen i goginio a gorffennu seigiau llysiau sylfaenol. Fodd bynnag, dylid ei hasesu yng nghyd-destun ehangach arferion gweithio diogel a hylan. Argymhellir cyfeirio at y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol canlynol, gan eu dewis fel sy’n briodol i’r swydd a’r sefydliad, ar y cyd â’r sgiliau a’r gwybodaeth dechnegol ar gyfer y safon:

•Cynnal diogelwch bwyd sylfaenol ym maes arlwyo

•Cynnal diogelwch bwyd yn y gegin

•Rhoi cyngor sylfaenol ar alergenau i gwsmeriaid

•Lleihau risg alergenau i gwsmeriaid i’r eithaf

Pan fyddwch wedi cwblhau’r safon hon byddwch yn gallu dangos eich dealltwriaeth o’r canlynol, a’ch gallu i’w gyflawni:

•Coginio a gorffennu seigiau llysiau sylfaenol

1.Gwirio bod y llysiau’n bodloni gofynion y saig

2.Dewis yr offer a’r cyfarpar cywir i goginio a gorffennu’r seigiau llysiau

3.Defnyddio’r offer a’r cyfarpar yn gywir wrth goginio a gorffennu’r llysiau

4.Cyfuno’r llysiau â chynhwysion eraill

5.Coginio’r llysiau i fodloni gofynion y saig

6.Sicrhau bod gan y saig y blas, lliw, ansawdd a maint cywir

7.Addurno a chyflwyno’r saig i fodloni’r gofynion

8.Sicrhau bod y saig ar y tymheredd cywir i gael ei chadw a’i gweini

9.Storio unrhyw lysiau sydd wedi'u coginio na fyddant yn cael eu defnyddio ar unwaith yn unol â rheoliadau diogelwch bwyd

1.   Sut i wirio bod y llysiau’n bodloni gofynion y saig

2.   Llysiau cyffredin sydd ar gael ym mhob tymor

3.   Pa bwyntiau ansawdd i chwilio amdanynt mewn amrywiaeth o lysiau

4.   Pam ac i bwy y dylech roi gwybod am unrhyw broblemau gyda’r llysiau neu gynhwysion eraill

5.   Yr offer a’r cyfarpar cywir mae eu hangen i gyflawni pob dull coginio

6.   Pam mae’n bwysig defnyddio’r offer a’r cyfarpar cywir

7.   Sut i gyflawni pob dull coginio yn ôl gofynion y saig

8.   Pam mae’n bwysig defnyddio’r dulliau coginio a gorffennu cywir ar gyfer pob math o lysiau, gan gynnwys y gwahaniaeth rhwng coginio llysiau gwyrdd a gwreiddlysiau

9.   Sut i gadw gwerth maethol llysiau wrth eu coginio

10. Y prif resymau dros blansio llysiau

11.Pa lysiau sy’n addas i gael eu stemio dan bwysau uchel ac isel a pham

12. Beth yw’r tymereddau cywir ar gyfer pob dull coginio sy’n briodol i bob math o lysiau a pham mae hyn yn bwysig

13. Sut i gyflawni dulliau gorffennu ar gyfer seigiau llysiau

14. Sut i wirio ac addasu saig llysiau er mwyn sicrhau bod ganddi’r blas, lliw, ansawdd a maint cywir

15. Y tymereddau cywir i gadw a gweini seigiau llysiau

16. Y tymereddau a’r gweithdrefnau cywir i storio seigiau llysiau na fyddant yn cael eu defnyddio ar unwaith

17. Opsiynau bwyta’n iach wrth goginio a gorffennu seigiau llysiau

​1.    Llysiau

1.1  gwreiddiau 

1.2  cloron (tubers)

1.3  bylbiau 

1.4  pennau blodau 

1.5  ffyngau 

1.6  hadau a chodennau

1.7  dail

1.8  coesynnau

1.9  ffrwythau llysiau

2.    Dulliau coginio

2.1  piclo

2.2  blansio

2.3  berwi 

2.4  rhostio

2.5  pobi

2.6  grilio

2.7   brwysio

2.8   ffrio’n ddwfn / ffrio’n fas / tro-ffrio

2.9   stemio

2.10 stiwio

2.11 adfywio

2.12 cyfuno dulliau coginio

  Dulliau gorffennu

3.1 addurno

3.2 ychwanegu saws

3.3 cyflwyno