Paratoi llysiau

​Mae’r safon hon yn ymdrin â pharatoi llysiau i’w defnyddio mewn seigiau wedi’u coginio neu heb eu coginio, er enghraifft:

•cloron (tubers) – tatws, artisiogau neu datws melys

•gwreiddiau – panas, moron

•pennau blodau – blodfresych, brocoli 

•dail – bresych, letys

Byddwch yn paratoi’r llysiau trwy’r dulliau canlynol:

•golchi

•plicio / pilio

•torri – tafellu, torri’n ddarnau a rhwygo

•blansio

Mae’r safon hon yn canolbwyntio ar y wybodaeth a sgiliau technegol mae eu hangen i baratoi llysiau. Fodd bynnag, dylid ei hasesu yng nghyd-destun ehangach arferion gweithio diogel a hylan. Argymhellir cyfeirio at y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol canlynol, gan eu dewis fel sy’n briodol i’r swydd a’r sefydliad, ar y cyd â’r sgiliau a gwybodaeth technegol ar gyfer y safon:

•Cynnal diogelwch bwyd sylfaenol ym maes arlwyo

•Cynnal diogelwch bwyd yn y gegin

•Rhoi cyngor sylfaenol ar alergenau i gwsmeriaid

•Lleihau risg alergenau i gwsmeriaid i’r eithaf

Pan fyddwch wedi cwblhau’r safon hon byddwch yn gallu dangos eich dealltwriaeth o’r canlynol, a’ch gallu i’w gyflawni:

•Paratoi llysiau

1. Gwirio bod y llysiau yn addas i gael eu paratoi

2. Dewis yr offer, cyllyll a chyfarpar cywir i baratoi llysiau

3. Defnyddio’r offer, cyllyll a chyfarpar yn gywir wrth baratoi llysiau

4. Paratoi’r llysiau i fodloni’r gofynion

5. Storio unrhyw lysiau sydd wedi'u paratoi na fyddant yn cael eu defnyddio ar unwaith yn ddiogel

1. Sut i storio llysiau rhewedig a heb eu rhewi cyn iddynt gael eu paratoi

2. Beth ddylech chi chwilio amdano er mwyn sicrhau bod pob math o lysieuyn yn addas i gael ei baratoi

3. Pam ac i bwy y dylech roi gwybod am unrhyw broblemau gyda’r llysiau

4. Yr offer a chyfarpar cywir ar gyfer pob dull paratoi

5. Pam mae’n bwysig defnyddio’r offer a chyfarpar cywir

6. Sut y dylech gyflawni pob dull paratoi yn gywir

7. Y gofynion cywir o ran storio llysiau sylfaenol na fyddant yn cael eu bwyta ar unwaith

1.   Llysiau

1.1 cloron (tubers)

1.2 gwreiddiau

1.3 pennau blodau

1.4 dail

1.5 ffrwythau llysiau

1.6 coesynnau

1.7 bylbiau

1.8 ffyngau sylfaenol

2.   Dulliau paratoi

2.1 golchi

2.2 plicio / pilio

2.3 torri (tafellu / torri’n ddarnau / rhwygo)

2.4 blansio