Yn ol

Monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion

URN: LANH12
Sectorau Busnes (Suites): Garddwriaeth,Systemau Toi Pilenni Gwrth-ddŵr (Adeiladu),Crofftio a Chadw Tyddyn
Datblygwyd gan: Lantra
Cymeradwy ar: 31 Ion 2022

Trosolwg

​

Mae’r safon hon ar gyfer y rheiny sy’n monitro ac yn cynnal twf cnydau neu blanhigion mewn amodau awyr agored neu wedi eu diogelu.
Bydd hyn yn cynnwys sefydlu mesurau i wella iechyd a datblygiad planhigion, ac mewn rhai achosion, goruchwylio gweithredwyr. 

Mae hyn yn cynnwys cnydau neu blanhigion mewn unrhyw leoliad amaethyddol neu arddwriaethol, p’un ai’n gyfleustod (toeon gwyrdd, parciau a gerddi, tyweirch chwaraeon, ac ati) neu gynhyrchu cnydau (ffrwythau, llysiau, blodau, coed ac ati).

Bydd angen gwybodaeth sylweddol arnoch o egwyddorion twf a datblygiad planhigion ac iechyd planhigion.

Os ydych yn gweithio gyda pheiriannau, cyfarpar neu gemegau dylech fod wedi cael hyfforddiant, ac yn meddu ar yr ardystiad cyfredol lle bo angen, yn unol â’r ddeddfwriaeth berthnasol.

Wrth wneud eich gwaith mae’n rhaid i chi ystyried yr effaith y bydd yn ei gael ar yr amgylchedd, a cheisio gwarchod a gwella cynefinoedd a bioamrywiaeth ac ymateb i effeithiau newid hinsawdd a’u lleddfu.

Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

​

  1. asesu’r risgiau sydd yn gysylltiedig â monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion
  2. cadarnhau bod dillad addas a chyfarpar diogelu personol (PPE) yn cael eu gwisgo
  3. cadarnhau bod mesurau i gynnal lefelau addas o hylendid a bioddiogelwch wedi eu sefydlu, yn unol â gofynion sefydliadol
  4. cynnal asesiad amgylcheddol o’r safle cyn dechrau gwaith
  5. nodi a chynllunio dulliau addas i fonitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion, yn unol â chyfarwyddiadau a manylebau
  6. cadarnhau bod y dulliau gweithio ar gyfer monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion wedi eu sefydlu ac yn cael eu cyfathrebu’n glir i’r rheiny sydd yn gysylltiedig
  7. nodi a chadarnhau argaeledd adnoddau sydd eu hangen ar gyfer monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion
  8. archwilio cnydau neu blanhigion i asesu eu cyflwr
  9. cael cyngor technegol lle bo angen
  10. nodi unrhyw broblemau gydag iechyd cnydau neu blanhigion 
  11. pennu mesurau addas ar gyfer ymdrin â’r materion a nodwyd a chynnal iechyd cnydau neu blanhigion
  12. nodi ffyrdd o wella twf a datblygiad cnydau neu blanhigion 
  13. gweithredu mesurau i gynnal neu wella twf cnydau neu blanhigion, yn unol â’r cyfarwyddiadau a'r manylebau 
  14. sicrhau bod y cyfarpar sydd ei angen i weithredu mesurau yn cael ei ddefnyddio a’i gynnal a’i gadw’n ddiogel ac yn gywir
  15. cadarnhau bod mesurau ar gyfer ailgylchu neu waredu gwastraff a deunydd dros ben yn unol â gofynion cyfreithiol a sefydliadol
  16. monitro a gwerthuso effeithiolrwydd yr holl gamau a gymerir i gynnal twf iach cnydau neu blanhigion
  17. cadarnhau bod yr holl waith yn cael ei wneud mewn ffordd sy’n lleihau niwed amgylcheddol
  18. cadarnhau bod polisïau amgylcheddol ac iechyd a diogelwch a gofynion asesu risg yn cael eu gweithredu ar draws eich maes cyfrifoldeb
  19. cadarnhau bod cofnodion yn cael eu cwblhau fel sydd yn ofynnol gan y ddeddfwriaeth berthnasol a gofynion sefydliadol

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

​

  1. sut i nodi peryglon, asesu risgiau a dehongli asesiadau risg
  2. y math o ddillad a chyfarpar diogelu personol (PPE) sydd yn addas ar gyfer y gweithgaredd
  3. y dulliau o gynnal hylendid a bioddiogelwch wrth fonitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion, a’r rhesymau pam y mae hyn yn bwysig
  4. pwysigrwydd cynnal asesiad amgylcheddol o’r safle cyn dechrau gwaith a’r canfyddiadau a allai effeithio ar weithgareddau
  5. pwysigrwydd cadarnhau bod y gweithgareddau sydd yn gysylltiedig â monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion yn cael eu cwblhau yn unol â’r cyfarwyddiadau a’r manylebau
  6. y dulliau y gellir eu defnyddio i fonitro twf a datblygiad cnydau neu blanhigion, yn cynnwys y defnydd o drothwyon ac amserlenni 
  7. y cyfarpar a’r deunyddiau sydd yn angenrheidiol ar gyfer monitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion a sut i sicrhau eu bod yn cael eu defnyddio a'u cadw mewn cyflwr diogel ac effeithiol a'u storio’n ddiogel
  8. pwysigrwydd parhau i gyfathrebu’n effeithiol gyda’r rheiny sydd yn gysylltiedig â monitro a rheoli twf cnydau neu blanhigion a’r ffordd y dylid gwneud hyn
  9. y defnydd effeithiol ac effeithlon o adnoddau wrth fonitro a chynnal twf cnydau neu blanhigion
  10. cyfnodau datblygiad cnydau neu blanhigion
  11. pwysigrwydd archwilio cnydau neu blanhigion a sut i bennu pryd y dylid gwneud hyn 
  12. ble i gael cyngor technegol ar adnabod materion gyda chnydau neu blanhigion a’r mesurau y gellir eu cymryd
  13. sut i adnabod arwyddion o niwed neu faterion gydag iechyd cnydau neu blanhigion 
  14. sut i bennu mesurau addas ar gyfer ymdrin â materion a chynnal twf cnydau neu blanhigion, a goblygiadau peidio gweithredu
  15. y dulliau ar gyfer gwella iechyd a datblygiad cnydau neu blanhigion
  16. y ddeddfwriaeth genedlaethol gyfredol sy’n rheoli’r defnydd o wrteithiau a thriniaethau ar gyfer cnydau a phlanhigion
  17. y problemau a allai godi wrth fonitro a rheoli twf cnydau neu blanhigion a sut dylid ymdrin â’r rhain
  18. y gofynion cyfreithiol a sefydliadol ar gyfer trin, cludo ac ailgylchu neu waredu gwastraff a deunydd dros ben
  19. pwysigrwydd monitro a gwerthuso canlyniad yr holl gamau a gymerir i gynnal twf iach cnydau neu blanhigion
  20. pwysigrwydd dilyn arfer gorau amgylcheddol ac ecolegol i leihau effaith eich gwaith ar yr amgylchedd, yn cynnwys ystyriaethau NVZ (Parth Perygl Nitradau), llygredd dŵr ac effeithiau gorddos ar iechyd planhigion
  21. eich cyfrifoldebau yn unol â deddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch berthnasol, codau ymarfer a pholisïau sefydliadol
  22. pwysigrwydd cadw cofnodion ar ddatblygiad cnydau neu blanhigion, yn unol â’r gofynion cyfreithiol a sefydliadol perthnasol

Cwmpas/ystod

Cwmpas Perfformiad

Gwybodaeth Cwmpas

Gwerthoedd

Ymddygiadau

Sgiliau

Geirfa

​

Materion gyda thwf a datblygiad cnydau neu blanhigion:
• twf cnydau neu blanhigion

o twf crebachlyd, gormodol neu amhriodol
o planhigion wedi eu niweidio (e.e. gwynt, cenllysg, niwed gan storm)

o chwyn 
• plâu, clefydau ac afiechyd

o anifeiliaid
o pryfed
o feirysol
o bacterol
o ffyngol
o maeth
o diffyg elfen hybrin
o sychder
o dwrlenwi

Cyfarwyddiadau a manylebau: 
• darluniau/cynlluniau
• amserlenni
• datganiadau dull
• Gweithdrefnau Gweithredu Safonol (SOP)
• canllawiau cynhyrchwyr/cyflenwyr
• gofynion cwsmeriaid
• gofynion sicrhau ansawdd
• gofynion cnydau
• gofynion llafar

Mesurau i gynnal a gwella twf cnydau neu blanhigion: 
• diogelwch rhag adar a phlâu asgwrn cefn 
• mesurau rheoli plâu
• mesurau rheoli clefydau
• mesurau rheoli chwyn
• diogelu rhag y tywydd
• tocio a thacluso
• lleihau/teneuo
• darparu cymorth
• darparu maethynnau
• darparu dŵr
• rheoleiddwyr twf
• rheoli tymheredd, lleithder, golau a chysgod

Rheoli plâu:
• ffensio
• dychrynwyr
• ymlidwyr
• saethu
• biolegol
• cemegol
• defnydd o bryfed ac anifeiliaid buddiol

Dolenni I NOS Eraill

Cysylltiadau Allanol

Fersiwn rhif

Dyddiad Adolygu Dangosol

31 Ion 2027

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Lantra

URN gwreiddiol

LANH12

Galwedigaethau Perthnasol

Garddwr, Gweithiwr Planhigfa, Gweithiwr Cynhyrchu Ffrwythau a Llysiau, Tyddynnwr, Crofftwr

Cod SOC

5111

Geiriau Allweddol

cnydau; planhigion; twf; ffrwythau; llysiau; llwyni; bywlys; tocio; tacluso; maethynnau; dŵr