Hwyluso ymchwil gymunedol ac ymgyngoriadau

Mae'r safon hon yn ymwneud â chefnogi grwpiau cymunedol i gyflawni eu hymgyngoriadau eu hunain er mwyn pennu pryderon a/neu flaenoriaethau eu cymunedau eu hunain, dichonoldeb y gweithgareddau a gynigiwyd, a chasglu barn aelodau o'r gymuned a grwpiau neu sefydliadau ynghylch camau gweithredu arfaethedig neu newidiadau i'r gwasanaethau maen nhw'n eu darparu. Mae'r safon yn rhagdybio bod ymchwil gymunedol yn cael ei defnyddio i greu newidiadau cadarnhaol mewn cymunedau. 

Mae'r safon hon yn berthnasol i bob ymarferydd datblygu cymunedol.

Trefnir y safonau datblygu cymunedol yn chwe maes allweddol: 

• Un - deall ac ymarfer datblygu cymunedol 

• Dau - deall cymunedau ac ymgysylltu â nhw 

• Tri - gwaith grŵp a gweithredu ar y cyd 

• Pedwar - cydweithio a gweithio ar draws sectorau 

• Pump - dysgu cymunedol er newid cymdeithasol  

• Chwech - llywodraethu a datblygu sefydliadol 

Mae'r safon hon yn rhan o Faes Allweddol Dau 

1 cefnogi cyfraniad aelodau o'r gymuned i gynigion ar gyfer ymchwil gymunedol ac ymgyngoriadau

2 cefnogi unigolion a chymunedau i nodi a chytuno ar ddiben a chanlyniadau'r gwaith ymchwil/gweithgaredd ymgynghori

3 defnyddio dulliau cynhwysol a chyfranogol i oresgyn rhwystrau i gyfranogiad yn y gweithgaredd ymchwil 

4 cynllunio ymchwil gymunedol gyda'r holl bobl berthnasol, i gynnwys rolau, camau gweithredu, adnoddau a dyddiadau adolygu

5 datblygu sgiliau aelodau o'r gymuned mewn ymchwil yn y gymuned trwy weithgareddau dysgu

6 hysbysu ymchwilwyr cymunedol ynghylch ymchwil gymunedol foesegol, broffesiynol a diogel 

7 hysbysu ymchwilwyr cymunedol ynghylch gofynion a gweithdrefnau cyfreithiol delio gyda gwybodaeth sensitif a chyfrinachol

8 defnyddio data a gwybodaeth sy'n ddilys, yn gywir, yn ddibynadwy ac yn ddigonol i gyflawni diben arfaethedig y gwaith ymchwil

Ymchwil gymunedol a chasglu data

1 dulliau ac agweddau cyfranogol i'w defnyddio gydag aelodau o'r gymuned ar draws proses yr ymchwil

2 sut mae cyrchu ffynonellau data presennol ynghylch cymunedau

3 ffyrdd a dderbynnir o wirio cywirdeb, dibynadwyedd a dilysrwydd data

4 fframweithiau moesegol, diogel a chyfreithiol ar gyfer casglu a thrafod gwybodaeth gyfrinachol a sensitif

5 dulliau o gofnodi ac adolygu gwybodaeth

6 ble mae cael adnoddau ar gyfer dulliau a arweinir gan y gymuned o broffilio, ymgynghori ac ymchwilio

Cynnwys pobl a sefydliadau

7 sut mae nodi partneriaid posibl ac asesu eu potensial o ran cydweithio mewn ymgyngoriadau ac ymchwil cymunedol

8 technegau cynllunio cyfranogol 

9 technegau ar gyfer annog edrych yn sensitif ar amrywiaeth

10 sut mae cefnogi aelodau o'r gymuned i ddatblygu sgiliau ymchwil gymunedol

11 agweddau a dulliau i'w defnyddio wrth werthuso prosesau ymchwilio neu ymgynghori

Seiliwyd datblygu cymunedol ar gyfres o werthoedd sy'n ei osod ar wahân i weithgareddau eraill, a all fod yn gysylltiedig, yn y gymuned. Mae'r gwerthoedd hyn yn greiddiol i ddatblygu cymunedol, ac yn darparu sylfaen ar gyfer pob un o'r safonau. Y gwerthoedd yw;

1 Cyfiawnder cymdeithasol a chydraddoldeb

2 Gwrthweithio camwahaniaethu

3 Grymuso cymunedol

4 Gweithredu ar y cyd

5 Gweithio a dysgu gyda'n gilydd

Mae'r enghreifftiau canlynol yn dangos sut gallai pob un o'r gwerthoedd datblygu cymunedol lywio ymarfer yn y safon hon. Nid yw'r gosodiadau hyn yn rhan o'r gofynion asesu.

1 bod canlyniadau ymchwil gymunedol ac ymgyngoriadau yn amlygu anghydraddoldebau sy'n bodoli yn y gymuned

2 bod gwahanol farn a safbwyntiau'n cael eu cydnabod a'u parchu'n gyfartal yn yr ymchwil/ymgynghoriad

3 bod pob asiantaeth yn gosod gwerth ar yr arbenigedd a'r wybodaeth a geir mewn cymuned

4 bod gan aelodau cymuned reolaeth a pherchnogaeth ar y cyd ar brosesau ymchwilio ac ymgynghori cymunedol

5 bod prosesau ymchwilio ac ymgynghori yn cael eu monitro a'u hadolygu, a bod y dysgu'n cael ei ddefnyddio i hysbysu cynllunio yn y dyfodol​