Cysylltu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd

URN: TDASTL60
Sectorau Busnes (Cyfresi): Cynorthwyo Addysgu a Dysgu mewn Ysgolion
Datblygwyd gan: Training and Development Agency for Schools
Cymeradwy ar: 2007

Trosolwg

Ar gyfer pwy mae'r uned hon
Mae'r uned hon ar gyfer y rhai sy'n dod i gysylltiad â rhieni, gofalwyr a theuluoedd y disgyblion y maent yn gweithio gyda nhw. Mae'n cwmpasu cyfrifoldeb yr unigolyn i sicrhau uniondeb proffesiynol wrth gyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd drwy gysylltiadau o fewn neu’r tu allan i’r ysgol.

Am beth mae'r uned hon?
Mae'r uned hon yn ymwneud â sefydlu a chynnal perthnasoedd a dulliau cyfathrebu effeithiol â rhieni, gofalwyr a theuluoedd am ofal ac addysg eu plant yn unol â chyfarwyddyd yr ysgol.

Mae'r uned hon yn cynnwys dwy elfen:

  1. Sefydlu a chynnal perthynas â rhieni, gofalwyr a theuluoedd
  2. Hwyluso rhannu gwybodaeth rhwng yr ysgol a rhieni, gofalwyr a theuluoedd.

Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

Sefydlu a chynnal perthynas â rhieni, gofalwyr a theuluoedd
P1     sefydlu a chynnal perthynas broffesiynol barchus a chefnogol gyda rhieni, gofalwyr a theuluoedd fel sy'n briodol i'ch rôl
P2     siarad â rhieni, gofalwyr ac aelodau eraill o'r teulu mewn ffordd sy'n dangos parch gan roi sylw dyledus i'w gwerthoedd, eu credoau a'u hawliau
P3     cyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd o bryd i’w gilydd gan ddefnyddio dulliau y cytunwyd arnynt gan yr athro a/neu'r ysgol
P4     mabwysiadu dull agored a chroesawgar sy'n debygol o hyrwyddo ymddiriedaeth
P5     annog perthnasoedd cadarnhaol gyda rhieni, gofalwyr a theuluoedd
P6     dangos agwedd anfeirniadol sy'n gwerthfawrogi amrywiaeth ac yn cydnabod gwahaniaethau diwylliannol, crefyddol ac ethnig bob amser wrth ryngweithio â rhieni, gofalwyr a theuluoedd
P7     rhoi hyder ynghylch gofal ac addysg eu plant wrth gysylltu a chyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd
P8      rhoi gwybod i’r person perthnasol yn yr ysgol yn ddiymdroi am unrhyw anawsterau wrth gynnal perthynas waith effeithiol gyda rhieni, gofalwyr neu aelodau eraill o'r teulu

Hwyluso rhannu gwybodaeth rhwng yr ysgol a rhieni, gofalwyr a theuluoedd
P9     rhoi gwybodaeth gywir a pherthnasol i rieni, gofalwyr a theuluoedd:
P9.1 sy’n cyd-fynd â'ch rôl a'ch cyfrifoldeb yn yr ysgol
P9.2 y cytunwyd arni gyda'r athro
P9.3 sy’n cyd-fynd â gofynion cyfrinachedd y lleoliad
P9.4 a gyflwynir mewn iaith ddealladwy
P10    cyfeirio ceisiadau am wybodaeth y tu hwnt i'ch rôl a'ch cyfrifoldeb chi i'r bobl berthnasol yn yr ysgol
P11    cyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd mewn ffordd sy'n briodol i'w hanghenion a'u dewisiadau
P12    gwneud yn siŵr bod yr amseru, y lleoliad a’r amgylchedd mor ffafriol â phosibl i allu cyfathrebu effeithiol
P13    gweithio gyda rhieni, gofalwyr a theuluoedd i oresgyn unrhyw wahaniaethau wrth gyfathrebu
P14    cydnabod eich teimladau, eich credoau a'ch gwerthoedd eich hun, a sut y gallai'r rhain effeithio ar y broses gyfathrebu
P15    cydnabod teimladau a dymuniadau rhieni, gofalwyr a theuluoedd a sut y gallai'r rhain effeithio ar y broses gyfathrebu
P16    cydnabod pan fydd angen help neu gyngor arnoch chi a gofyn amdano hyn gan ffynonellaupriodol
P17    annog rhieni, gofalwyr a theuluoedd i rannu gwybodaeth am eu plant i gynorthwyo'r ysgol i hyrwyddo eu cyflawniad a’u lles
P18   cadarnhau bod cyd-ddealltwriaeth o unrhyw ddeilliannau o'r broses gyfathrebu, gan gynnwys rhannu gwybodaeth ag eraill
P19    trosglwyddo gwybodaeth a roddir i chi gan rieni, gofalwyr ac aelodau eraill o'r teulu i'r aelod staff perthnasol yn yr ysgol lle bo’n briodol
P20    gwneud yn siŵr bod ceisiadau rhieni, gofalwyr ac aelodau eraill o'r teulu i weld athro yn cael eu trin yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r ysgol
P21    dilyn protocolau a gweithdrefnau y cytunwyd arnynt ar gyfer cofnodi, storio a rhannu gwybodaeth


Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

K1     polisïau a gweithdrefnau’r ysgol ar gyfer cyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd
K2     polisi'r ysgol o ran cyfrinachedd gwybodaeth – pwy sydd â hawl i drosglwyddo pa wybodaeth ac i bwy
K3     protocolau a gweithdrefnau’r ysgol ar gyfer cofnodi a rhannu gwybodaeth
K4     pwysigrwydd rôl ganolog rhieni, gofalwyr a theuluoedd o ran lles a datblygiad eu plant
K5     pwysigrwydd meithrin cysylltiad a pherthynas barchus, hyderus â rhieni, gofalwyr a theuluoedd a’r ffyrdd o wneud hyn
K6     amrywiadau o ran gwerthoedd ac arferion teuluol ar draws grwpiau diwylliannol a grwpiau eraill, a bod arferion hefyd yn amrywio o fewn grwpiau o'r fath, a sut i sefydlu perthynas â'r holl rieni, gofalwyr a theuluoedd
K7     manteision cyswllt dyddiol wrth sefydlu perthnasoedd effeithiol
K8     pwysigrwydd defnyddio enwau cywir a dulliau cyfarch wrth ddangos
parch tuag at unigolion
K9     y mathau o wybodaeth y cewch ei chyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd yn rhinwedd eich rôl
K10   pwysigrwydd gweithio o fewn terfynau y cytunwyd arnynt sy'n briodol i'ch rôl a'ch cyfrifoldebau wrth gyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd a phryd y dylech chi gyfeirio at eraill
K11   pwysigrwydd gweithio mewn ffordd hwylus ac sy’n galluogi, a sut i wneud hyn
K12   effeithiau amgylcheddau a chyd-destunau ar gyfathrebu (yn enwedig mewn lleoliadau sefydliadol)
K13   sut i adnabod gwahaniaethau ac anawsterau cyfathrebu, a nodi'r rhesymau posibl dros y rhain
K14   sut mae gwahaniaethau cyfathrebu yn effeithio ar y dulliau cyfathrebu rydych chi'n eu defnyddio
K15   yr anawsterau cyfathrebu y gall rhieni, gofalwyr a theuluoedd eu hwynebu oherwydd bod eu cefndir diwylliannol a’u hiaith yn wahanol i brif ddiwylliant ac iaith y lleoliad
K16   y mathau o ysgogiadau di-eiriau y mae pobl yn eu rhoi wrth gyfathrebu (e.e. mynegiant yr wyneb, tôn y llais, iaith y corff) a'r ffordd y mae gwahanol ddiwylliannau yn defnyddio a dehongli iaith y corff mewn gwahanol ffyrdd
K17   y ffyrdd y gellir addasu a newid dulliau cyfathrebu ar gyfer gwahanol anghenion, cyd-destunau a chredoau, gan gynnwys dealltwriaeth rhieni, gofalwyr a theuluoedd a’u dewisiadau cyfathrebu
K18   pwysigrwydd cydnabod eich teimladau, eich credoau a'ch gwerthoedd eich hun a rhai pobl eraill yn rhan o'r broses gyfathrebu
K19   sut y gellir camddehongli ffyrdd o gyfathrebu a phwysigrwydd gwneud eu siŵr eu bod yn eich deall
K20   y rhesymau pam y gall cyfathrebu fethu â datblygu neu ddod i ben
K21   y mathau o anawsterau a allai godi wrth gyfathrebu â rhieni, gofalwyr a theuluoedd, a phwy y dylid ddylai gael gwybod amdanynt
K22   y mathau o wybodaeth a roddir gan rieni, gofalwyr a theuluoedd y dylid ei throsglwyddo i eraill yn yr ysgol, a'r gweithdrefnau ar gyfer gwneud hyn
K23   pwysigrwydd cadarnhau deilliannau'r broses gyfathrebu, gan gynnwys y wybodaeth sydd i'w rhannu ag eraill, a sut i wneud hyn
K24   polisïau a gweithdrefnau ysgolion o ran y mynediad sydd gan rieni, gofalwyr neu aelodau eraill o'r teulu i staff addysgu, gan gynnwys y prifathro neu’r pennaeth


Cwmpas/ystod


Cwmpas Perfformiad


Gwybodaeth Cwmpas


Gwerthoedd


Ymddygiadau


Sgiliau


Geirfa

Cyfathrebu
rhannu gwybodaeth, syniadau, safbwyntiau ac emosiynau ag eraill drwy ddulliau siarad, ysgrifennu, arwyddion, symbolau, cyffwrdd, gweithredoedd, iaith y corff neu ddefnyddio cyfarpar. Yng nghyd-destun yr uned hon, gall cyfathrebu fod yn:
1.     ysgrifenedig
1.1.     ar bapur
1.2.     electronig
1.3.     neges destun.



2.     ar lafar
2.1.     wyneb yn wyneb
2.2.     dros y ffôn.



3.     iaith arwyddion
4.     di-eiriau.

Gwahaniaethau cyfathrebu
gwahaniaethau rhwng unigolion a allai eu hatal rhag cyfathrebu’n effeithiol â’i gilydd. Gall gwahaniaethau cyfathrebu ymwneud â’r canlynol:

  1. iaith
  2. amhariad ar y synhwyrau
  3. amhariad iaith, lleferydd neu gyfathrebu
  4. galluoedd gwybyddol
  5. cyflwr emosiynol
  6. gwahaniaethau diwylliannol.



Cyfrinachedd
rhoi gwybodaeth i'r rhai sydd wedi'u hawdurdodi i’w derbyn yn unig.



Cysylltu
Rhyngweithio â rhieni, gofalwyr a theuluoedd a allai fod:

  1. wyneb yn wyneb (e.e. pan fydd rhieni'n mynd â’u plant i’r ysgol ac yn eu casglu, cwrdd â rhieni mewn lleoliadau cymdeithasol y tu mewn neu'r tu allan i'r ysgol)
  2. dros y ffôn (e.e. pan fydd disgyblion yn anghofio dychwelyd ffurflenni ymateb)
  3. yn ysgrifenedig (e.e. sylwadau a wneir mewn dyddiaduron gwaith cartref, cylchlythyrau).



Rhieni
mae rhieni'n cynnwys mamau a thadau.


Dolenni I NOS Eraill

TDASTL4        Cyfrannu at berthnasoedd cadarnhaol
TDASTL20  Datblygu a hyrwyddo perthnasoedd cadarnhaol


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif

1

Dyddiad Adolygu Dangosol

2009

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Training and Development Agency for Schools

URN gwreiddiol

STL60

Galwedigaethau Perthnasol

Addysg a hyfforddiant, Gwasanaethau Cyhoeddus, Cymorth dysgu uniongyrchol, Datblygiad a Lles Plant, Gofal Plant a Gwasanaethau Personol Cysylltiedig, Gwasanaeth Cyhoeddus a Gweithwyr Proffesiynol Cyswllt Eraill

Cod SOC

6112

Geiriau Allweddol

mathemateg, cynllunio, paratoi, adnoddau, deilliannau, rhif, siâp, dulliau mesur, trin data, datrys problemau, symbolau, diagramau, gweithgareddau