Cynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog
Trosolwg
Ar gyfer pwy mae'r uned hon
Mae'r uned hon ar gyfer y rhai sy'n gweithio gydag athrawon ac eraill i gynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog.
Am beth mae'r uned hon?
Mae'r uned hon yn ymwneud â'r cymorth rydych chi'n ei roi i ddisgyblion dawnus a thalentog. Mae hyn yn golygu gweithio gydag ystod o bobl i ddatblygu rhaglenni dysgu cyn mynd ati i gynorthwyo gweithgareddau dysgu i ddisgyblion. Mae cynnwys y disgyblion wrth negodi amcanion dysgu a chynllunio ar gyfer dysgu pellach yn agwedd allweddol ar yr uned hon.
Dylai gweithgareddau addysgu a dysgu gael eu cynnal o dan gyfarwyddyd a goruchwyliaeth athro cymwysedig yn unol â threfniadau a wnaed gan bennaeth yr ysgol.
Mae'r uned hon yn cynnwys dwy elfen:
- Gweithio gydag eraill i ddatblygu rhaglenni dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog
- Cynorthwyo gweithgareddau dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog.
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
Gweithio gydag eraill i ddatblygu rhaglenni dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog
P1 egluro a chadarnhau eich rôl a'ch cyfrifoldebau o ran cynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog
P2 nodi'r disgyblion y byddwch yn gweithio gyda nhw a'u medrau a'u doniau penodol a'u gofynion ar gyfer dysgu yn y dyfodol
P3 ymgynghori â phobl berthnasol ynghylch gweithgareddau cyflymu, ymestyn a chyfoethogi ar gyfer y disgyblion y byddwch yn gweithio gyda nhw
P4 gofyn am gyngor, eglurhad a chymorth pellach gan eraill pan fydd gennych chi unrhyw bryderon am:
P4.1 anghenion y disgyblion
P4.2 eich rôl wrth ddiwallu’r anghenion hyn
P4.3 rolau pobl eraill wrth ddiwallu'r anghenion hyn
P4.4 natur a phwrpas y gweithgareddau cyflymu, ymestyn a chyfoethogi arfaethedig
P5 cynllunio'r gweithgareddau dysgu i gyflawni'r amcanion addysgu a dysgu y cytunwyd arnynt ac anghenion dysgu personol y disgyblion dan sylw
P6 strwythuro gweithgareddau addysgu a dysgu yn seiliedig ar yr amcanion dysgu arfaethedig er mwyn:
P6.1 ychwanegu lled a dyfnder
P6.2 dysgu’n gyflymach
P6.3 datblygu sgiliau dysgu uwch
P6.4 hyrwyddo annibyniaeth
P6.5 cynorthwyo myfyrio a hunanwerthuso P6.6 cynnal cymhelliant a diddordeb disgyblion
P7 dewis a pharatoi adnoddau addysgu a dysgu sy'n berthnasol i: P7.1 anghenion, diddordebau a galluoedd y disgyblion
P7.2 amcanion dysgu ac addysgu cyfoethog y gweithgareddau
Cynorthwyo gweithgareddau dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog
P8 sefydlu a chynnal amgylchedd gwaith pwrpasol ar gyfer y gweithgareddau dysgu sy'n briodol ar gyfer y disgyblion ac sy’n eu hannog i gymryd rhan yn llawn
P9 gweithio mewn partneriaeth â'r disgyblion er mwyn defnyddio cyfleoedd dysgu yn effeithiol
P10 rhoi gwybodaeth, arweiniad a chymorth digonol a phriodol i'r disgyblion i'w galluogi i gymryd rhan yn y gweithgareddau yn llawn
P11 defnyddio cwestiynau heriol i ymestyn ffyrdd o feddwl ac ymgysylltiad y disgyblion â'r broses ddysgu
P12 rhoi cyfleoedd i ddisgyblion negodi amcanion dysgu a gwneud penderfyniadau am y dulliau y byddant yn eu defnyddio i’w cyflawni
P13 annog disgyblion i gydweithio i gyflawni amcanion dysgu
P14 annog disgyblion i fyfyrio ar yr hyn y maent wedi'i gyflawni a'r hyn y gellid ei wneud nesaf
P15 nodi a chydnabod cyflawniadau disgyblion
P16 gweithio gyda'r disgyblion i werthuso i ba raddau y gwnaeth y gweithgareddau dysgu eu galluogi i gyflawni eu hamcanion dysgu
P17 gofyn am adborth y disgyblion ar ffyrdd y gellid gwella'r gweithgareddau dysgu er mwyn diwallu eu hanghenion yn well.
P18 rhoi gwybodaeth i'r disgyblion, a'u teuluoedd, os yw'n briodol, am y cyfleoedd dysgu a roddir gan wasanaethau allgyrsiol, cymunedol ac estynedig a ddarperir gan yr ysgol neu'n lleol, i'w galluogi i ddatblygu eu doniau neu dalentau penodol
P19 rhoi adborth i bobl berthnasol ar sut mae’r disgyblion yn cymryd rhan a’u cynnydd
P20 cadw cofnodion priodol o'r gweithgareddau addysgu a dysgu a’r
deilliannau yn unol â gweithdrefnau’r ysgol
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
K1 natur a ffiniau eich rôl wrth gynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog, a'i pherthynas â rôl yr athro ac eraill yn yr ysgol
K2 pwysigrwydd cael disgwyliadau uchel o ddisgyblion a sut mae hyn yn cael ei ddangos drwy eich arferion
K3 y cwricwlwm ysgol perthnasol a'r disgwyliadau sy'n gysylltiedig ag oedran disgyblion, gan gynnwys amcanion dysgu ar gyfer disgyblion hŷn nag oedran y rhai rydych chi'n gweithio gyda nhw
K4 polisïau'r ysgol ar gyfer cynhwysiant a chyfle cyfartal a goblygiadau hyn ar gyfer sut rydych chi'n cynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog
K5 rôl pobl eraill wrth gynllunio a chyflwyno rhaglenni dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog a'r manteision a'r cryfderau penodol y mae pob un ohonynt yn eu cynnig i'r broses
K6 diben egluro eich rôl eich hun a rôl pobl eraill wrth ddiwallu anghenion disgyblion dawnus a thalentog
K7 yr egwyddorion sy'n sail i gyfathrebu, cynllunio a chydweithio’n effeithiol
K8 manteision gweithredu fel cyd-ddysgwr yn hytrach na chynorthwy-ydd neu 'athro' disgyblion dawnus a thalentog a sut i wneud hyn
K9 yr adnoddau (pobl, cyfarpar a deunyddiau, gan gynnwys TGCh) sydd ar gael i gyfoethogi dysgu ar gyfer disgyblion dawnus a thalentog a sut i ddefnyddio’r rhain yn effeithiol
K10 pwysigrwydd dechrau disgyblion ar dasg ar lefel briodol o anhawster, gan ddefnyddio cwestiynau heriol i ddyfnhau meddwl ac ymestyn ac agor tasgau
K11 strategaethau ar gyfer herio ac ysgogi disgyblion dawnus a thalentog i weithio'n fwy manwl, mewn ystod ehangach o gyd-destunau ac yn gyflymach
K12 sut i negodi amcanion dysgu gyda disgyblion
K13 pwysigrwydd dysgu annibynnol i ddisgyblion dawnus a thalentog a sut i annog a chynorthwyo hyn ymhlith disgyblion
K14 sut i helpu disgyblion i fyfyrio ar eu strategaethau dysgu a'u cyflawniadau, a chynllunio dysgu yn y dyfodol
K15 y cyfleoedd i ddysgu y tu allan i'r ystafell ddosbarth, yr ysgol a'r diwrnod ysgol i alluogi disgyblion i ddatblygu eu doniau neu ddoniau penodol a sut igynorthwyo disgyblion i gael mynediad i’r rhain
Cwmpas/ystod
Cwmpas Perfformiad
Gwybodaeth Cwmpas
Gwerthoedd
Ymddygiadau
Sgiliau
Geirfa
Cyflymu
darparu drwy ymestyn 'ystod' amcanion dysgu i'r rhai a ddisgwylir gan ddisgyblion hŷn neu gyflwyno amcanion o'r blynyddoedd diweddarach.
Cyfoethogi
cymhwyso sgiliau a dealltwriaeth i ystod ehangach o broblemau, gan gynnwys cyd-destunau anghyfarwydd, a dod â gwahanol elfennau o’r pwnc neu faes cwricwlwm.
Estyniad
gweithio mewn mwy o fanylder, gyda chymhlethdod, cynildeb neu haniaeth gynyddol.
Disgyblion dawnus
Disgyblion sydd â galluoedd academaidd eithriadol.
Adnoddau dysgu
deunyddiau, cyfarpar (gan gynnwys TGCh), meddalwedd, llyfrau a deunyddiau ysgrifenedig eraill (e.e. taflenni, dalenni gwaith), DVDs, ac ati sydd eu hangen i gynorthwyo addysgu a dysgu.
Dysgu personol
cynnal ffocws ar gynnydd unigol, er mwyn gwneud y mwyaf o allu pob plentyn a pherson ifanc i ddysgu, cyflawni a chymryd rhan. Mae hyn yn golygu cynorthwyo a herio pob dysgwr i gyflawni safonau cenedlaethol ac ennill y sgiliau sydd eu hangen arnynt i ffynnu a llwyddo drwy gydol eu bywydau.
Nid yw 'dysgu personol' yn ymwneud â chynlluniau gwersi unigol neu unigoli, lle mae plant yn cael eu haddysgu ar wahân, yn bennaf trwy ddull un i un.
Disgyblion talentog
disgyblion sydd â galluoedd eithriadol ym meysydd celf a dylunio, cerddoriaeth, addysg gorfforol neu mewn chwaraeon neu gelfyddydau perfformio fel dawns a drama.
Pobl berthnasol
pobl o fewn a’r tu allan i'r ysgol sy’n gallu helpu i nodi disgyblion dawnus a thalentog a gweithgareddau cyflymu, ymestyn a chyfoethogi sy'n briodol i'w hanghenion a'u galluoedd. Mae hyn yn cynnwys arbenigwyr pwnc yn yr ysgol a hefyd yng ngham nesaf addysg (e.e. uwchradd neu AB/AU), pobl fusnes leol, myfyrwyr israddedig ac ôl-raddedig sydd â doniau a/neu dalentau penodol. Bydd gan deuluoedd disgyblion dawnus a thalentog ddealltwriaeth dda o'u plentyn a bod angen cwricwlwm cyfoethog arnynt, fel y bydd y disgyblion eu hunain.
Dolenni I NOS Eraill
TDASTL18 Cynorthwyo gweithgareddau dysgu’r disgyblion
TDASTL23 Cynllunio, cyflwyno a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu o dan gyfarwyddyd athro
TDASTL24 Cyfrannu at gynllunio a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu
TDASTL30 Cyfrannu at asesu ar gyfer dysgu