Arsylwi a hyrwyddo perfformiad a datblygiad disgyblion

URN: TDASTL29
Sectorau Busnes (Cyfresi): Cynorthwyo Addysgu a Dysgu mewn Ysgolion
Datblygwyd gan: Training and Development Agency for Schools
Cymeradwy ar: 2007

Trosolwg

Ar gyfer pwy mae'r uned hon?
Mae'r uned hon ar gyfer y rhai sy'n cyfrannu at hyrwyddo perfformiad a datblygiad perfformiad o dan gyfarwyddyd athro.

Am beth mae'r uned hon?
Mae'r uned hon yn ymwneud ag arsylwadau systematig o ddisgyblion, ac adrodd arnynt, er mwyn casglu tystiolaeth o'u gwybodaeth, eu dealltwriaeth a'u sgiliau, a gweithio gyda’r athro i gynllunio a gwella’r cymorth yr ydych yn ei roi i hyrwyddo perfformiad a datblygiad disgyblion.

Mae'r uned hon yn cynnwys dwy elfen:

  1. Arsylwi ac adrodd ar berfformiad a datblygiad disgyblion
  2. Hyrwyddo perfformiad a datblygiad disgyblion.



Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

Arsylwi ac adrodd ar berfformiad a datblygiad disgyblion
P1 egluro a chadarnhau’r canlynol gyda'r athro:
P1.1 y rhesymau a'r amcanion dros arsylwi perfformiad a datblygiad disgyblion
P1.2 y pa ddisgyblion fydd yn cael eu harsylwi
P1.3 technegau arsylwi priodol a mathau o fformatau cofnodi
P2 trafod yr arsylwadau gyda'r disgyblion i'w harsylwi ac ymateb yn briodol i'w barn, yn ôl eu hoedran, eu hanghenion a'u galluoedd
P3 tarfu cyn lleied â phosibl ac arsylwi disgyblion heb ymyrryd neu achosi straen diangen
P4 defnyddio technegau priodol i arsylwi disgyblion, gan gwmpasu'r holl agweddau gofynnol ar eu perfformiad a'u datblygiad
P5 defnyddio technegau hwyluso sy'n cyd-fynd ag amcanion yr arsylwadau
P6 cwblhau recordiadau o arsylwadau yn brydlon, yn gywir ac yn ddarllenadwy yn y fformat gofynnol
P7 cyflwyno canlyniadau eich arsylwadau i'r athro er mwyn cynorthwyo i werthuso tystiolaeth sy'n ymwneud â chyfnod datblygu'r disgyblion
P8 cynnal cyfrinachedd yn unol â threfniadau'r ysgol

Hyrwyddo perfformiad a datblygiad disgyblion
P9 myfyrio ar eich arsylwadau o berfformiad a datblygiad disgyblion a nodi goblygiadau ar gyfer eich arferion eich hun
P10 trafod eich arsylwadau a'ch casgliadau a chytuno arnynt gyda'r athro
P11 cyfrannu at gynllunio ar gyfer disgyblion unigol yn seiliedig ar eich arsylwadau a'ch myfyrdod
P12 rhoi cynlluniau ar waith yn hyblyg a gwerthuso eu heffeithiolrwydd wrth hyrwyddo perfformiad a datblygiad disgyblion
P13 gweithio gyda'r athro, a'r disgyblion lle bo hynny'n briodol, i werthuso sut y rhoddir cynlluniau ar waith
P14 adolygu eich arferion eich hun yn rheolaidd o ran rhoi deilliannau datblygiadol cadarnhaol i ddisgyblion


Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

K1 y protocolau i'w dilyn wrth arsylwi disgyblion
K2 pwysigrwydd cynnwys disgyblion fel partneriaid wrth arsylwi ac asesu
K3 beth allai dynnu sylw neu darfu yn ystod arsylwadau disgyblion a sut i’w lleihau
K4 technegau arsylwi sy'n briodol at ddibenion gwahanol
K5 prosesau a gweithdrefnau eich ysgol ar gyfer arsylwi a chofnodi perfformiad a datblygiad disgyblion
K6 pryd a sut mae'r prosesau hyn yn cysylltu â gofynion allanol neu 'linellau sylfaen', neu fframweithiau cwricwlwm a ddilynir yn eich mamwlad
K7 dylanwadau diwylliannol, cymdeithasol a rhywedd posibl ar ymatebion disgyblion wrth gael eu harsylwi
K8 cysyniadau sylfaenol dibynadwyedd, dilysrwydd a goddrychedd arsylwadau
K9 sut i grynhoi a chyflwyno gwybodaeth o arsylwadau perfformiad a datblygiad disgyblion
K10 pwysigrwydd cyfrinachedd wrth ymdrin â gwybodaeth am ddisgyblion unigol a pholisïau a gweithdrefnau'r ysgol i wneud yn siŵr bod gwybodaeth yn cael ei chadw’n gyfrinachol
K11 sut y gellir defnyddio dulliau myfyrio ar ganlyniadau arsylwadau disgyblion i lywio eich arferion eich hun
K12 y dylanwadau ar sut mae plant/pobl ifanc yn datblygu a beth allai'r rhain ei olygu yng nghyd-destun y disgyblion rydych chi'n gweithio gyda nhw
K13 pwysigrwydd cydnabod bod datblygiad plant/pobl ifanc yn gyfannol ond ei fod wedi’i rannu'n wahanol feysydd rhyng-gysylltiedig er hwylustod, a sut mae hyn yn effeithio ar arferion
K14 bod plant a phobl ifanc yn datblygu ar gyfraddau hynod amrywiol, ond yn yr un drefn yn gyffredinol
K15 patrymau datblygu disgwyliedig plant a phobl ifanc 3 - 16 oed gan gynnwys:
K15.1 datblygiad corfforol
K15.2 cyfathrebu, datblygiad deallusol a dysgu
K15.3 datblygiad cymdeithasol, emosiynol ac ymddygiadol
K16 sut i hyrwyddo datblygiad plant/pobl ifanc yn ystod oedran y disgyblion rydych chi'n gweithio gyda nhw


Cwmpas/ystod


Cwmpas Perfformiad


Gwybodaeth Cwmpas


Gwerthoedd


Ymddygiadau


Sgiliau


Geirfa

Datblygiad
mae hyn yn cwmpasu twf a datblygiad corfforol, deallusol, ieithyddol, cymdeithasol ac emosiynol plant a phobl ifanc.



Technegau hwyluso
y dulliau a ddefnyddir i annog disgyblion i gymryd rhan lawn mewn tasgau a gweithgareddau sydd wedi'u cynllunio i ennyn yr ymddygiadau priodol, e.e. ysgogi, cwestiynu, awgrymu gweithgareddau.



Fformatau
y ffordd y mae canlyniadau arsylwadau yn cael eu cofnodi a'u cyflwyno. Gallai'r fformat a ddefnyddir gael ei ddylunio i roi gwybodaeth sy'n benodol i'r amcanion arsylwi penodol neu gallai fod yn rhan o system barhaus a bennir gan yr athro, neu bolisi a gweithdrefnau ysgol ar gyfer monitro perfformiad disgyblion. Gallai'r fformatau a ddefnyddir gynnwys:

  1. disgrifiad rhydd o berfformiad disgyblion
  2. disgrifiad strwythuredig o berfformiad disgyblion yn erbyn penawdau y cytunwyd arnynt neu mewn ymateb i gwestiynau a bennwyd ymlaen llaw
  3. rhestr wirio o ymddygiadau disgwyliedig
  4. ffurflenni/cofnodion penodol a bennir gan yr athro a/neu bolisi a gweithdrefnau’r ysgol.



Dylanwadau ar ddatblygiad
gall enghreifftiau o’r rhain gynnwys:

  1. statws iechyd: iechyd corfforol ac iechyd meddwl
  2. etifeddiaeth genetig 
  3. rhywedd
  4. cefndir ac amgylchiadau cymdeithasol, diwylliannol, amgylcheddol, ariannol a theuluol
  5. anabledd ac amhariadau ar y synhwyrau
  6. cyfleoedd chwarae a'r amgylchedd
  7. gwahaniaethu.



Arsylwadau
gwylio'r disgyblion mewn modd systematig yn ymgymryd â thasgau a gweithgareddau sydd wedi'u cynllunio i ennyn ymddygiadau penodol. Gellir cynnal arsylwadau ar:

  1. ddisgyblion unigol yn gweithio ar eu pennau eu hunain
  2. disgyblion unigol yn gweithio’n rhan o grŵp
  3. grwpiau o ddisgyblion yn gweithio gyda'i gilydd.



Perfformiad
sgiliau ac ymddygiad y disgyblion i'w harsylwi, er enghraifft:

  1. sgiliau cymdeithasol ac emosiynol, e.e. sut maent yn uniaethu ag eraill ac yn ymateb iddyn nhw
  2. sgiliau iaith a chyfathrebu, e.e. sut maent yn defnyddio ac yn deall strwythurau a geirfa iaith
  3. sgiliau deallusol a gwybyddol, e.e. sut maent yn dehongli ac yn cymhwyso cysyniadau a gwybodaeth
  4. galluoedd a sgiliau corfforol, e.e. pa mor dda y gallant drin gwrthrychau.

Dolenni I NOS Eraill

TDASTL2 Cynorthwyo datblygiad plant
TDASTL9 Arsylwi ac adrodd ar berfformiad disgyblion
TDASTL24 Cyfrannu at gynllunio a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu
TDASTL27 Cynorthwyo i roi cwricwlwm y blynyddoedd cynnar ar waith



Tarddiad yr uned hon
Daw'r uned hon yn rhannol o CCLD 303 Hyrwyddo datblygiad plant, ond fe'i datblygwyd ar gyfer y rhai sy'n gweithio mewn rôl cymorth ystafell ddosbarth mewn ysgolion ac nid oes modd ei throsglwyddo’n uniongyrchol.


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif

1

Dyddiad Adolygu Dangosol

2009

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Training and Development Agency for Schools

URN gwreiddiol

STL29

Galwedigaethau Perthnasol

Addysg a hyfforddiant, Gwasanaethau Cyhoeddus, Cymorth dysgu uniongyrchol, Datblygiad a Lles Plant, Gofal Plant a Gwasanaethau Personol Cysylltiedig, Gwasanaeth Cyhoeddus a Gweithwyr Proffesiynol Cyswllt Eraill

Cod SOC

6112

Geiriau Allweddol

mathemateg, cynllunio, paratoi, adnoddau, deilliannau, rhif, siâp, dulliau mesur, trin data, datrys problemau, symbolau, diagramau, gweithgareddau