Cynorthwyo gweithgareddau dysgu disgyblion
Trosolwg
Ar gyfer pwy mae'r uned hon?
Mae'r uned hon ar gyfer y rhai sy'n cynorthwyo disgyblion yn ystod gweithgareddau dysgu a gynlluniwyd gan yr athro.
Am beth mae'r uned hon?
Mae'r uned hon yn ymwneud â'r cymorth a roddir i'r athro a'r disgyblion i sicrhau addysgu a dysgu effeithiol. Mae'n cynnwys nodi'r hyn y mae angen i chi ei wneud i gynorthwyo gweithgareddau dysgu a gynlluniwyd a hyrwyddo dysgu annibynnol, rhoi'r cymorth y cytunwyd arno a rhoi adborth i'r athro am gynnydd gan y disgyblion.
Gall y gweithgareddau dysgu fod ar gyfer disgyblion unigol, grwpiau o ddisgyblion, neu'r dosbarth cyfan a gellir eu cyflwyno yn absenoldeb yr athro, e.e. wrth oruchwylio disgyblion neu weithio gyda nhw y tu allan i'r ystafell ddosbarth.
Gellir cyflwyno'r gweithgareddau dysgu yn yr ystafell ddosbarth neu unrhyw leoliad lle mae'r addysgu a'r dysgu'n digwydd fel astudiaethau maes, ymweliadau addysgol, oriau estynedig a threfniadau cymorth astudio.
Dylai gweithgareddau addysgu a dysgu gael eu cynnal o dan gyfarwyddyd a goruchwyliaeth athro cymwysedig yn unol â threfniadau a wnaed gan bennaeth yr ysgol.
Mae'r uned hon yn cynnwys dwy elfen:
- Cynorthwyo gweithgareddau dysgu
- Hyrwyddo dysgu annibynnol.
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
Cynorthwyo gweithgareddau dysgu
P1 egluro a chadarnhau:
P1.1 amcanion dysgu ac addysgu'r gweithgareddau
P1.2 eich rôl wrth gynorthwyo disgyblion sy'n cymryd rhan yn y gweithgareddau dysgu a sut mae hyn yn berthnasol i rôl yr athro
P2 cael a defnyddio adnoddau addysgu a dysgu sy'n berthnasol i:
P2.1 amcanion dysgu ac addysgu'r gweithgareddau
P2.2 oedran a cham datblygiad y disgyblion yr ydych yn gweithio gyda nhw
P3 rhoi lefelau sylw unigol, sicrwydd a help gyda thasgau dysgu fel sy'n briodol i anghenion disgyblion
P4 rhoi cymorth yn ôl yr angen i hyrwyddo dysgu disgyblion
P5 gwneud yn siŵr eich bod ar gael ac yn hawdd i ddisgyblion ddod atoch am gymorth pan fo angen
P6 defnyddio canmoliaeth, sylwebaeth a chymorth i annog disgyblion i ddyfalbarhau a chwblhau’r tasgau dysgu
P7 delio yn gyflym ac yn effeithiol ag unrhyw darfu ar y broses ddysgu yn unol â pholisi ymddygiad yr ysgol
P8 monitro ymateb y disgyblion i'r gweithgareddau dysgu a, lle bo hynny'n briodol, addasu'r gweithgareddau i gyflawni'r deilliannau dysgu a fwriadwyd
P9 ymateb i argyfyngau a chyfleoedd dysgu digymell i ennyn diddordeb disgyblion ac atgyfnerthu dysgu
P10 cymryd camau priodol i ddatrys unrhyw broblemau wrth gynorthwyo disgyblion yn ystod gweithgareddau dysgu
P11 rhoi adborth i bobl berthnasol ar sut mae’r disgyblion yn cymryd rhan a’u cynnydd
Hyrwyddo dysgu annibynnol
P12 rhoi gwybodaeth, cyngor a chyfleoedd er mwyn i'r disgybl allu dewis a gwneud penderfyniadau am ei addysg ei hun
P13 rhoi anogaeth, adborth a chanmoliaeth i atgyfnerthu a chynnal diddordeb ac ymdrechion y disgybl yn y gweithgareddau dysgu
P14 rhoi lefel briodol o gymorth i alluogi disgyblion i gael ymdeimlad o gyflawniad, cynnal hunan-barch a hunanhyder ac annog sgiliau hunangymorth
P15 defnyddio strategaethau priodol ar gyfer herio a chymell y disgybl i ddysgu
P16 gwrando’n astud ar y disgybl a'i annog i gyfleu ei anghenion a'i syniadau ar gyfer dysgu yn y dyfodol
P17 annog cydweithwyr i dderbyn cyfrifoldeb dros eu dysgu eu hunain
P18 helpu disgyblion i adolygu eu strategaethau dysgu a'u cyflawniadau
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
K1 natur a ffiniau eich rôl wrth gynorthwyo gweithgareddau addysgu a dysgu, a'i pherthynas â rôl yr athro ac eraill yn yr ysgol
K2 pwysigrwydd disgwyl llawer gan ddisgyblion a sut mae hyn yn cael ei ddangos drwy eich arferion
K3 y cwricwlwm ysgol perthnasol a'r disgwyliadau sy'n gysylltiedig ag oedran disgyblion yn y pwnc/maes cwricwlwm ac ystod oedran y disgyblion yr ydych yn gweithio gyda nhw
K4 amcanion addysgu a dysgu'r gweithgaredd dysgu a lle'r rhain yn rhaglen addysgu gyffredinol yr athro
K5 y ffactorau allweddol sy’n gallu effeithio ar y ffordd y mae disgyblion yn dysgu gan gynnwys oedran, rhywedd, a datblygiad corfforol, deallusol, ieithyddol, cymdeithasol, diwylliannol ac emosiynol
K6 sut mae trefniadaeth gymdeithasol a pherthnasoedd, fel grwpio disgyblion a'r ffordd y mae oedolion yn rhyngweithio â nhw ac yn ymateb iddynt, yn gallu effeithio ar ddysgu
K7 polisïau'r ysgol ar gyfer cynhwysiant a chyfle cyfartal a goblygiadau hyn ar gyfer sut rydych chi'n cynorthwyo gweithgareddau addysgu a dysgu
K8 sut i ddefnyddio ac addasu strategaethau cymorth dysgu i ddiwallu gwahanol anghenion dysgu ac arddulliau dysgu
K9 polisïau ac arferion yr ysgol mewn perthynas â chanmol, cynorthwyo a gwobrwyo, a sut i'w defnyddio i gynnal diddordeb disgyblion mewn gweithgareddau dysgu
K10 sut i fonitro ymateb y disgyblion i weithgareddau addysgu a dysgu
K11 pryd a sut i addasu gweithgareddau addysgu a dysgu
K12 sut i fonitro a hyrwyddo sut mae disgbyblion yn cymryd rhan a’u cynnydd
K13 y mathau o broblemau a allai ddigwydd wrth gynorthwyo gweithgareddau dysgu a sut i ddelio â'r rhain
K14 pwysigrwydd gweithio o fewn ffiniau eich rôl a'ch cymhwysedd a phryd y dylech chi gyfeirio at bobl eraill
K15 pwysigrwydd dysgu annibynnol a sut i annog a chynorthwyo hyn ymhlith disgyblion
K16 strategaethau priodol ar gyfer herio a chymell y disgybl i ddysgu
K17 pwysigrwydd gwrando’n astud a sut i wneud hyn
K18 sut i helpu disgyblion i adolygu eu strategaethau dysgu a'u cyflawniadau a chynllunio dysgu yn y dyfodol
Cwmpas/ystod
Cwmpas Perfformiad
Gwybodaeth Cwmpas
Gwerthoedd
Ymddygiadau
Sgiliau
Geirfa
Gweithgareddau dysgu
y gweithgareddau dysgu a gynlluniwyd gan yr athro ar gyfer disgyblion unigol, grwpiau o ddisgyblion, neu'r dosbarth cyfan. Gall y gweithgareddau ymwneud ag un wers neu rychwantu sawl gwers e.e. yn rhan o bwnc, prosiect neu thema. Gellir eu cyflwyno yn yr ystafell ddosbarth neu unrhyw leoliad lle mae'r addysgu a'r dysgu'n digwydd fel astudiaethau maes, ymweliadau addysgol, oriau estynedig a threfniadau cymorth astudio. Gellir cyflwyno'r gweithgareddau ym mhresenoldeb neu absenoldeb yr athro.
Adnoddau dysgu
deunyddiau, cyfarpar (gan gynnwys TGCh), meddalwedd, llyfrau a deunyddiau ysgrifenedig eraill (e.e. taflenni, dalenni gwaith), DVDs, ac ati sydd eu hangen i gynorthwyo addysgu a dysgu.
Problemau
y rhwystrau i gynorthwyo gweithgareddau dysgu a gynlluniwyd. Gall problemau ymwneud â:
- gweithgareddau dysgu, e.e. gwybodaeth aneglur neu anghyflawn, pa mor addas ydynt i’r disgyblion dan sylw
- adnoddau dysgu, e.e. maint, ansawdd, addasrwydd neu argaeledd
- yr amgylchedd dysgu, e.e. lle, cyfforddusrwydd, lefel sŵn, ffactorau sy’n tarfu
- gallu'r disgyblion i ddysgu, e.e. ymddygiad gwael, hunan-barch isel, diffyg canolbwyntio.
Cymorth
y strategaethau a'r technegau ar gyfer hyrwyddo dysgu disgyblion, er enghraifft:
- creu amgylchedd dysgu cadarnhaol
- rheoli ymddygiad
- annog disgyblion swil neu amharod i ofyn cwestiynau a gwirio dealltwriaeth
- cyfieithu geiriau ac ymadroddion neu eu hesbonio
- atgoffa disgyblion o bwyntiau addysgu a wnaed gan yr athro
- modelu'r defnydd cywir o iaith a geirfa
- gwneud yn siŵr bod disgyblion yn deall ac yn dilyn cyfarwyddiadau'r athro
- helpu disgyblion i ddefnyddio adnoddau sy'n berthnasol i'r gweithgaredd dysgu.
Dolenni I NOS Eraill
TDASTL1 Rhoi cymorth ar gyfer gweithgareddau dysgu
TDASTL8 Defnyddio technoleg gwybodaeth a chyfathrebu i gynorthwyo dysgu disgyblion
TDASTL23 Cynllunio, cyflwyno a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu o dan gyfarwyddyd athro
TDASTL24 Cyfrannu at gynllunio a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu
TDASTL25 Cynorthwyo datblygiad llythrennedd
TDASTL26 Cynorthwyo datblygiad rhifedd
TDASTL27 Cynorthwyo i roi cwricwlwm y blynyddoedd cynnar ar waith
TDASTL33 Rhoi cymorth llythrennedd a rhifedd i alluogi disgyblion i gael mynediad i'r cwricwlwm ehangach
TDASTL34 Cynorthwyo disgyblion dawnus a thalentog
TDASTL35 Cynorthwyo disgyblion dwyieithog/amlieithog
TDASTL36 Rhoi cymorth dwyieithog/amlieithog ar gyfer addysgu a dysgu
TDASTL39 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion cyfathrebu a rhyngweithio
TDASTL40 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion gwybyddol a dysgu
TDASTL42 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion synhwyraidd a/neu gorfforol
Gyda’i gilydd, mae TDASTL18 a TDASTL24 yn ymdrin â chyfrifoldebau'r rhai sy'n cyfrannu at gynllunio, cyflwyno a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu. Fodd bynnag, gellir defnyddio TDASTL18 ar wahân os nad oes unrhyw gysylltiad â chynllunio a gwerthuso, e.e. er mwyn cyflenwi goruchwylio
Mae TDASTL23 wedi'i gynllunio ar gyfer y rhai sy'n cynllunio, cyflwyno a gwerthuso gweithgareddau addysgu a dysgu yn annibynnol ar gyfer disgyblion unigol neu grwpiau bach o ddisgyblion o dan gyfarwyddyd athro, lle mae'r athro yn bresennol neu gerllaw, ac yn parhau i fod yn bennaf gyfrifol am y dosbarth cyfan.