Cynorthwyo plentyn ag anableddau neu anghenion addysgol arbennig
Trosolwg
Ar gyfer pwy mae'r uned hon?
Mae'r uned hon ar gyfer y rhai sy'n cynorthwyo plentyn neu berson ifanc anabl, neu blentyn neu berson ifanc ag anghenion addysgol arbennig neu anghenion cymorth ychwanegol, i gymryd rhan mewn gweithgareddau a phrofiadau a gynigir gan y lleoliad rydych chi'n gweithio ynddo.
Am beth mae'r uned hon?
Mae'r uned hon yn ymwneud â rhoi gofal ac anogaeth i'r plentyn neu'r person ifanc, eu cynorthwyo i gymryd rhan mewn gweithgareddau, a chynorthwyo'r teulu yn unol â'ch rôl a gweithdrefnau'r lleoliad.
Mae'r uned hon yn cynnwys tair elfen:
- Cynorthwyo plentyn ag anableddau neu anghenion addysgol arbennig drwy roi gofal ac anogaeth
- Rhoi cymorth i helpu'r plentyn i gymryd rhan mewn gweithgareddau a phrofiadau
- Cynorthwyo'r plentyn a'r teulu yn unol â gweithdrefnau'r lleoliad.
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
Cynorthwyo plentyn ag anableddau neu anghenion addysgol arbennig drwy
roi gofal ac anogaeth
P1 gofyn am wybodaeth gan gydweithwyr am anghenion unigol y plentyn neu'r person ifanc
P2 dilyn cynllun unigol y plentyn neu'r person ifanc fel sail ar gyfer eu gofal a'u cyfranogiad
P3 cyfeirio'n brydlon at eraill os oes unrhyw bryderon am y plentyn neu'r person ifanc, yn unol â gweithdrefnau eich lleoliad
P4 cyfathrebu'n effeithiol â'r plentyn neu'r person ifanc, gan ofyn am gyngor a chymorth i oresgyn unrhyw anawsterau cyfathrebu
P5 canmol a gwobrwyo ymdrechion a chyflawniadau'r plentyn neu'r person ifanc
P6 rhoi cymorth a gofal mewn modd sensitif i’r plentyn neu'r person ifanc, gan wneud yn siŵr bod yr hyn a wnewch yn addas ar gyfer ei oedran, ei anghenion a'i allu.
Rhoi cymorth i helpu'r plentyn i gymryd rhan mewn gweithgareddau a phrofiadau
P7 arsylwi’r plentyn neu'r person ifanc mewn modd sensitif mewn gweithgareddau bob dydd, gan nodi unrhyw beth sy’n eu rhwystro rhag cymryd rhan mewn gweithgareddau a phrofiadau
P8 cynnig gweithgareddau eraill os oes angen
P9 mewn ymgynghoriad ag eraill, addasu gweithgareddau a phrofiadau i alluogi'r plentyn neu'r person ifanc i gymryd rhan
P10 defnyddio unrhyw gymhorthion a chyfarpar arbenigol yn ôl yr angen
P11 addasu'r amgylchedd, gan gynnwys gosodiad y dodrefn a gwneud yn siŵr bod y cyfarpar yn hygyrch
P12 annog ymddygiad cadarnhaol gan blant neu bobl ifanc
Cynorthwyo'r plentyn a'r teulu yn unol â gweithdrefnau'r lleoliad
P13 gofyn am help gan eraill pan fydd angen gwybodaeth neu gymorth arnoch
P14 cynorthwyo aelodau'r teulu i gymryd rhan mewn gweithgareddau gyda phlant a phobl ifanc, fel sy'n ofynnol gan eich lleoliad
P15 rhoi adborth ar gynnydd plentyn neu’r person ifanc i'r plentyn neu'r person ifanc ac oedolion eraill yn ôl yr angen
P16 cofnodi cynnydd plant neu bobl ifanc yn unol â'r dulliau y cytunwyd arnynt
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
K1 deddfau a chodau ymarfer sy'n effeithio ar ddarpariaeth ar gyfer plant a phlant anabl a’r rhai sydd ag anghenion addysgol arbennig yn eich mamwlad
K2 cymorth a gwybodaeth leol a chenedlaethol arbenigol sydd ar gael ar gyfer anableddau ac anghenion addysgol arbennig
K3 partneriaethau gyda rhieni a theuluoedd wrth wraidd darpariaeth gan mai nhw sy’n gwybod fwyaf am eu plentyn a sut y gellir annog partneriaethau
K4 pwysigrwydd peidio â labelu plant a phobl ifanc a chael disgwyliadau realistig
K5 sut mae integreiddio/cynhwysiant yn gweithio yn eich lleoliad a'ch ardal leol a'r rhesymau dros ei fanteision neu fel arall
K6 manylion am anableddau penodol neu anghenion addysgol arbennig sy'n effeithio ar y plant neu'r bobl ifanc yn eich gofal
K7 sut i ddefnyddio Cyfathrebu Amgen ac Estynedig a chynorthwyo plant/pobl ifanc drwy ddefnyddio eu holl synhwyrau sydd ar gael
K8 cynllunio ar gyfer anghenion unigol pob plentyn neu berson ifanc mewn partneriaeth â chydweithwyr eraill
K9 pa rwystrau a allai fod yn atal plant neu bobl ifanc rhag cymryd rhan a sut i gael gwared ar y rhwystrau hyn
K10 sut i wneud yn siŵr bod yr hyn rydych chi'n ei wneud yn addas ar gyfer yr holl blant/pobl ifanc rydych chi'n gweithio gyda nhw, yn ôl eu hoedran, eu hanghenion a'u galluoedd
K11 pa gymhorthion a chyfarpar arbenigol sydd ar gael i'r plant/pobl ifanc rydych chi'n gweithio gyda nhw a sut i'w defnyddio'n ddiogel
K12 effaith bosibl cael plentyn neu berson ifanc ag anabledd neu anghenion addysgol arbennig mewn teulu
Cwmpas/ystod
Cwmpas Perfformiad
Gwybodaeth Cwmpas
Gwerthoedd
Ymddygiadau
Sgiliau
Geirfa
Cyfathrebu Estynedig ac Amgen (AAC)
Mae hyn yn cyfeirio at unrhyw ddyfais, system neu ddull cyfathrebu arbennig sy'n helpu unigolion ag anawsterau cyfathrebu i gyfathrebu'n haws ac yn fwy effeithiol: e.e. symbolau, byrddau cyfathrebu, cymhorthion cyfathrebu allbwn llais, iaith arwyddion neu fynegiannau ac ystumiau wyneb.
Rhwystrau i gyfathrebu
unrhyw beth sy'n atal y plentyn neu'r person ifanc rhag cyfathrebu ag eraill neu wneud perthnasoedd, e.e. colli clyw, lleferydd neu olwg, diffyg gwasanaethau cymorth, materion iechyd meddwl, anableddau dysgu.
Rhwystrau cymryd rhan
unrhyw beth sy'n atal y plentyn neu'r person ifanc rhag cymryd rhan lawn mewn gweithgareddau a phrofiadau a gynigir gan y lleoliad neu'r gwasanaeth.
Plant
y plant neu'r bobl ifanc rydych chi'n gweithio gyda nhw, ac eithrio lle nodir yn wahanol.
Anabledd
amhariad corfforol neu feddyliol sy'n cael effaith andwyol sylweddol a hirdymor ar allu'r plentyn neu'r person ifanc i gyflawni gweithgareddau arferol o ddydd i ddydd.
Integreiddio
cynnwys plant a phobl ifanc ag anableddau, anghenion addysgol arbennig, neu anghenion cymorth ychwanegol mewn lleoliadau prif ffrwd.
Eraill
pobl y mae gweithdrefnau eich lleoliad yn nodi bod angen eu hysbysu am eich pryderon, fel cydweithwyr eraill, goruchwyliwr, rheolwr, SENCO, athro.
Modelau cymdeithasol a meddygol o anabledd
Mae'r model meddygol yn adlewyrchu'r farn draddodiadol ar anabledd, ei fod yn rhywbeth i'w 'wella', ac yn trin yr unigolyn fel claf sy’n sâl. Mae'r model cymdeithasol yn dynodi mai cymdeithas sydd angen newid a bod gan bobl anabl hawliau a dewisiadau.
Anghenion addysgol arbennig (AAA)
mae plant a phobl ifanc sydd ag anghenion addysgol arbennig neu gymorth ychwanegol yn dysgu mewn ffyrdd wahanol i'r rhan fwyaf o blant neu bobl ifanc o'r un oedran. Efallai y bydd angen help ychwanegol neu wahanol ar y plant a'r bobl ifanc hyn i'r hyn a roddir i blant a phobl ifanc eraill.
Dolenni I NOS Eraill
TDASTL38 Cynorthwyo plant ag anableddau neu anghenion addysgol arbennig a'u teuluoedd
TDASTL39 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion cyfathrebu a rhyngweithio
TDASTL40 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion gwybyddol a dysgu
TDASTL41 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion ymddygiad, emosiynol a datblygiad cymdeithasol
TDASTL42 Cynorthwyo disgyblion ag anghenion synhwyraidd a/neu gorfforol
Tarddiad yr uned hon
Daw'r uned hon yn o'r Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol ar gyfer Gofal Plant, Dysgu a Datblygu lle mae'n ymddangos fel CCLD 209.
Mae'r uned hon yn seiliedig ar egwyddorion a gwerthoedd y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol mewn Dysgu, Datblygiad a Gofal Plant.