Golygu deunydd sain a fideo er defnydd newyddiadurol

Mae’r Safon hon yn ymwneud â ‘r sgiliau golygu sain a fideo creadigol a thechngeol sydd eu hangen i droi deunydd wedi’i recordio yn ddeunydd gorffenedig i’w ddefnyddio ar wahanol lwyfannau. Beth bynnag ydy defnydd bwriadedig y deunydd, fe ddylid ei olygu mewn ffordd sy'n bodloni gofynion y cyfarwyddyd ac er mwyn ennill sylw’r gynulleidfa a fwriedir.

Pan fo'r cynnyrch terfynol yn ddarn o newyddiaduriaeth sain neu fideo, mae'n bosib y bydd angen mynd ati i olygu drwy symleiddio deunydd cymhleth i adrodd stori sy'n hawdd ei deall heb amwysedd gan wylwyr a/neu wrandawyr.

Mae hyn yn ymwneud â deall technegau golygu a bod yn ymwybodol o wahanol systemau golygu gan ddangos eich bod yn gymwys i ddefnyddio p'run bynnag system golygu rydych chi'n ei ddefnyddio.

Mae'r Safon hon hefyd yn ymwneud ag adnabod gwallau (technegol a golygyddol) a'r angen am newidiadau, a sut i'w cyflawni.

Mae'r Safon hon yn berthnasol i bawb sy'n golygu deunydd sain a/neu fideo.

​

1. gofalu caiff deunydd digonol o'r safon ofynnol ei gofnodi
2. adolygu'r cyfarwyddyd yng ngoleuni'r deunydd rydych chi wedi'i gasglu a phenderfynu oes angen cyflawni newidiadau o ran gwerth, triniaeth neu ysgrifen
3. pan fo'n briodol, cydnabod a manteisio ar gyngor ynghylch problemau cyfreithiol, rheoleiddiol a moesegol
4. canfod a chywiro gwallau technegol, gan gadw cynnwys hanfodol y copi glân gwreiddiol
5. wrth olygu sain, dileu synau annisgwyl, adleisiau, atseiniau, sŵn chwythu a synau afluniedig, gan ddefnyddio technegau a chyfarpar lleihau sŵn priodol
6. dewis sain neu fideo sy'n pwysleisio'r deunydd cryfaf gan gael gwared ar y deunydd mwyaf gwan
7. dewis sŵn naturiol sy'n help i adrodd y stori ar gyfer clipiau sain
8. dewis saethiadau a lluniau sy'n fodd i'r lluniau adrodd y stori ar gyfer clipiau fideo

9. gofalu bod lluniau priodol yn cyd-fynd gyda'r trosleisiau

10. newid trefn y deunydd rydych wedi'i gasglu pan fo'n briodol gan ddwyn i ystyriaeth y peryg o gamfynegiannau

11. gwahanu deunydd cymhleth, gan ei gyflwyno mewn ffordd syml
12. cyfuno deunydd o wahanol ffynonellau lle'n briodol
13. ychwanegu cerddoriaeth, effeithiau sain, effeithiau gweledol, graffeg, ffeithluniau, data neu ddeunydd gan ffynonellau eraill lle'n briodol er mwyn gwella'r cynhyrchiad
14. torri'r deunydd i hyd wedi'i gytuno
15. adnabod a datrys unrhyw broblemau o ran diben, cynnwys neu driniaeth o’r deunydd , gan ystyried y gynulleidfa darged, llwyfannau dosbarthu a lle bo’n briodol, amser y darllediad
16. cyflwyno'r deunydd neu stori wedi'i olygu a'r dogfennau wedi'u cwblhau er mwyn bodloni'r cyfarwyddyd a chwrdd â therfynau amser.
17. cyflwyno deunydd mewn arddull a ffurf briodol ar gyfer y llwyfan dosbarthu

​

1. deddfwriaeth gyfredol yn ymwneud â: hawlfraint ac eiddo deallusol, diogelu data, preifatrwydd a rhyddhad mynegiant, difenwad, cydraddoldeb a gwahaniaethu, anweddustra, tynnu lluniau o blant
2. y gyfraith yn ymwneud ag iechyd a diogelwch, gan gynnwys peryglon yn y gweithle ac yn ymwneud â'ch swydd chi, sut i'w hasesu a'r gweithrediadau i fynd i'r afael â nhw
3. systemau a gweithdrefnau eich busnes neu fudiad gaiff eu defnyddio er mwyn cyflawni'r gwaith
4. dulliau cofnodi data lluniau cyfredol eich busnes neu fudiad gan gynnwys y defnydd o eiriau allweddol a'i strategaeth yn y dyfodol
5. cyfarwyddyd y dasg, y ffordd dylid defnyddio'r deunydd a'r gofynion penodol o ran arddull a/neu cynnwys golygyddol a'r gynulleidfa targed
6. gwahanol arddulliau a ffurfiau a ddefnyddir gan y gwahanol lwyfannau, marchnadoedd a sefydliadau’r cyfryngau
7. y cyfyngiadau cyfreithiol, moesegol, rheoleiddiol, masnachol, iechyd a diogelwch a diogelwch cyffredinol all effeithio ar y broses o olygu'r stori

8. pa drwyddedau, gorchmynion a chaniatâd mae'n bosib y bydd eu hangen arnoch, yn enwedig o ystyried a chan gynnwys hawlfraint, cyswllt a'r defnydd o gerddoriaeth a sut i'w caffael

9. cysyniadau a thechnegau sylfaenol golygu sain a fideo

10. sut i ddefnyddio synau naturiol, cerddoriaeth ac effeithiau sain i helpu adrodd stori
11. sut i lunio dilyniant ac adrodd stori gan ddefnyddio lluniau

12. y math ac amrywiaeth o ddeunydd fydd ei hangen arnoch i ofalu fod y broses golygu'n  rhwydd a syml  

13. pryd gall deunyddiau sain, lluniau, graffeg, ffeithluniau, data neu ddeunydd fideo wella cyflwyniad y stori

14. gwahanol ddulliau golygu
15. sut i weithredu amrywiaeth o systemau golygu safon diwydiant yn gywir

16. pwysigrwydd seibiau o'r sgrin i ddefnyddwyr er mwyn cynnal safon y golygu

17. y ffurf cyflwyno technegol gofynnol ar gyfer y deunydd

18. goblygiadau'r llwyfan cyflwyno  
19. rheoliadau iechyd a diogelwch perthnasol i'ch amgylchedd gwaith, yn enwedig y rheiny sy'n ymwneud â gweithfannau cyfrifiaduron a gofynion iechyd a diogelwch y gwneuthurwyr
20. y codau moeseg/ymddygiad a weithredir gan sefydliadau proffesiynol a chymdeithasau masnach
21. canllawiau ac arferion gorau perthnasol