Ymchwilio i ffynonellau gwybodaeth a datblygu deallusrwydd ar gyfer ymchwiliadau

Mae’r NOS hwn wedi’i anelu at bersonél sy’n cymryd rhan mewn ymchwiliadau ac mae’n cyflwyno’r sgiliau, y wybodaeth a’r ddealltwriaeth er mwyn i chi gasglu a gwerthuso gwybodaeth berthnasol.

Mae’r NOS hwn yn cwmpasu’r gweithgareddau canlynol:
1  Casglu a graddio gwybodaeth
2  Dadansoddi gwybodaeth a datblygu deallusrwydd
3  Gwneud argymhellion, ar sail deallusrwydd a ddatblygwyd, am weithgarwch ymchwilio pellach

Casglu a graddio gwybodaeth1.  nodi a chael at ffynonellau gwybodaeth priodol am ddigwyddiadau y mae angen ymchwilio iddynt yn brydlon
2.  cael gwybodaeth trwy ddulliau cyfreithlon
3.  casglu gwybodaeth ategol, lle y bo angen, i gefnogi ymchwiliadau
4.  ymdrin â gwybodaeth yn unol â model deallusrwydd cydnabyddedig
5.  casglu digon o wybodaeth er mwyn datblygu dealltwriaeth ymchwiliad arni
6.  trin a storio gwybodaeth mewn ffordd sy’n diogelu ei chyfrinachedd a’i gwerth fel tystiolaeth

Dadansoddi gwybodaeth a datblygu deallusrwyd

1.  sefydlu patrymau a chysylltiadau mewn gwybodaeth berthnasol trwy ddadansoddiad rhesymegol a systematig
2.  defnyddio dadansoddiad i ddatblygu deallusrwydd er mwyn symud yr ymchwiliad yn ei flaen
3.  cadarnhau gwybodaeth, lle y bo angen, i gefnogi ymchwiliadau
4.     cofnodi manylion gwybodaeth yn gywir, yn gyflawn ac mewn fformatau priodol
5.     mynd ar drywydd canlyniadau eich dadansoddiad o wybodaeth yn brydlon, gan gynnwys eu trosglwyddo i’r person perthnasol

Gwneud argymhellion, ar sail deallusrwydd a ddatblygwyd, am weithgarwch ymchwilio pellach

1.     nodi’r angen am dystiolaeth bellach yn berthnasol i’r digwyddiad neu’r anghysondebau, ar sail dadansoddiad o wybodaeth a deallusrwydd sydd ar gael
2.     nodi a blaenoriaethu unrhyw ofynion am dystiolaeth ychwanegol
3.     cynnal diogelwch a chyfrinachedd manylion argymhellion ymchwiliad
4.     cyflwyno argymhellion i’r person priodol yn gywir, yn llawn ac o fewn amserlenni cytunedig

Gofynion cyfreithiol a sefydliadol

1. deddfwriaeth, rheoliadau, codau ymarfer a chanllawiau perthnasol, cyfredol yn gysylltiedig â:
   1. datblygu deallusrwydd ar gyfer ymchwiliadau
   2. casglu gwybodaeth
   3. cyfrinachedd
   4. cael a storio tystiolaeth
2. cyfyngiadau sefydliadol yn gysylltiedig â chael gwybodaeth

Casglu a graddio gwybodaeth

1. sut i adnabod a dod o hyd i wybodaeth yn gysylltiedig â digwyddiadau ac anghysondebau
2. yr amrywiaeth o ffynonellau gwybodaeth a ddefnyddir yn gyffredin i ddod o hyd i wybodaeth a sut i ddefnyddio’r rhain
3. sut i ddefnyddio cyfarpar cyfrifiadurol wrth gofnodi neu gael at wybodaeth
4. pam a sut i drin a storio gwybodaeth er mwyn diogelu ei chyfrinachedd a’i gwerth fel tystiolaeth

Dadansoddi gwybodaeth a datblygu deallusrwydd

1. sut i ddefnyddio technegau datblygu gwybodaeth gwahanol yn effeithiol
2. sut i nodi patrymau digwyddiadau ac anghysondebau
3. sut i ddod o hyd i gysylltiadau rhwng pobl, digwyddiadau ac anghysondebau
4. sut a pham mae’n bwysig graddio a chroesgyfeirio ffynonellau gwybodaeth
5. sut i raddio a dadansoddi gwybodaeth wedi’i chadarnhau, yn unol â gweithdrefnau eich sefydliad
6. sut i adnabod a chymryd camau priodol i fynd ar drywydd canlyniadau eich dadansoddiad o wybodaeth
7. sut i roi manylion llawn a chywir o’ch dadansoddiad o wybodaeth i’r person neu’r awdurdod perthnasol yn ddi-oed
8. sut i gofnodi a storio gwybodaeth

Gwneud argymhellion, ar sail deallusrwydd a ddatblygwyd, am weithgarwch ymchwilio pellach

1. sut i adnabod unrhyw brinder tystiolaeth a pha gamau pellach allai fod yn briodol
2. sut i flaenoriaethu a chofnodi tystiolaeth yn ôl ei gwerth
3. y gwahanol ffyrdd o gyflwyno argymhellion clir a chryno

Casglu a graddio gwybodaeth

1. ffynonellau gwybodaeth: cyfrifiadurol, dogfennol, ffynonellau deallusrwydd dynol, cysylltiadau proffesiynol,
2. digwyddiadau: adroddiadau am droseddau, tor-cyfraith sifil, torri rheolau a gweithdrefnau cwmni
3. gwybodaeth: gan dystion, tystiolaeth berthnasol, tystiolaeth ail law a thystiolaeth ddogfennol

Dadansoddi gwybodaeth a datblygu deallusrwydd

1. gwybodaeth berthnasol: gan dystion, tystiolaeth berthnasol, tystiolaeth ail-law, tystiolaeth ddogfennol, cyfryngau electronig

Gwneud argymhellion, ar sail deallusrwydd a ddatblygwyd, am weithgarwch ymchwilio pellach

1. argymhellion a wnaed: gennych chi eich hun, gan reolwr llinell, gan arbenigwr
2. paratoadau: llafar, ysgrifenedig, electronig