Cynorthwyo unigolion sydd wedi cael eu heffeithio gan gam-drin domestig neu drais rhywiol i ddarparu tystiolaeth

URN: SFJDE102
Sectorau Busnes (Cyfresi): Atal a mynd i’r afael â cham-drin domestig a thrais rhywiol
Datblygwyd gan: Skills for Justice
Cymeradwy ar: 2023

Trosolwg

Mae’r safon hon yn ymwneud â chynorthwyo unigolion sydd wedi cael eu heffeithio gan gam-drin domestig neu drais rhywiol i ddarparu tystiolaeth. Mae’n cynnwys casglu tystiolaeth a darparu gwybodaeth i unigolion ynghylch archwiliadau meddygol fforensig a chymryd samplau cyn proses y llys. Mae’n cynnwys cael cydsyniad gan yr unigolyn i ddarparu tystiolaeth. Hefyd, mae’n cynnwys trefnu’r cyfarpar ar gyfer casglu tystiolaeth a chymryd camau i atal tystiolaeth rhag cael ei halogi.


Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

  1. defnyddio asesiad risg ac anghenion priodol i gynorthwyo unigolion i ddarparu tystiolaeth, yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  2. casglu tystiolaeth mewn ffyrdd nad yw’n cymryd blaenoriaeth dros les unigolion
  3. darparu gwybodaeth gywir i unigolion am:
    • sut i ddiogelu tystiolaeth fforensig
    • pa samplau y gellir eu cymryd, yn unol ag anghenion unigolion
    • proses yr heddlu ar gyfer cyflawni’r dystiolaeth orau
  4. trafod a chytuno ag unigolion ar eu dealltwriaeth o’r wybodaeth a ddarparwyd, yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  5. cynnal cyfrinachedd unigolion yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  6. darparu gwybodaeth am y broses archwilio feddygol fforensig i unigolion mewn ffyrdd sy’n bodloni eu hanghenion
  7. esbonio wrth unigolion y broses o gymryd a storio samplau
  8. asesu gallu unigolion i roi cydsyniad gwybodus i gasglu tystiolaeth yn gynnar
  9. cael cydsyniad gan unigolion, lle bo hynny’n briodol, ac yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  10. gwirio bod y cyfarpar a’r cyflenwadau priodol ar gael a’u bod yn gweithredu’n gywir er mwyn hwyluso’r broses gasglu tystiolaeth
  11. cymryd camau i atal y dystiolaeth rhag cael ei halogi, yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  12. pennu a oes angen cynnal yr archwiliad fforensig a threfnu hyn, lle bo hynny’n briodol
  13. darparu cymorth yn ystod yr archwiliad fforensig, lle bo hynny’n briodol
  14. casglu a selio’r samplau fforensig, a’u labelu’n glir, yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  15. storio samplau fforensig yn ôl yr amodau gofynnol, canllawiau cenedlaethol a pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  16. cadw cofnodion yn unol â pholisïau a gweithdrefnau’r sefydliad
  17. diweddaru gwybodaeth gyda chyfathrebiadau parhaus a gwybodaeth newydd yn unol â pholisïau a gweithdrefnau eich sefydliad

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

  1. gofynion cyfreithiol, sefydliadol a pholisi sy’n berthnasol i’ch rôl chi, i rôl pobl eraill yn eich sefydliad ac i’r gweithgareddau sy’n cael eu cyflawni
  2. y canllawiau, y polisïau a’r gweithdrefnau lleol a chenedlaethol perthnasol sydd ar gael a sut a phryd y dylid troi atynt
  3. polisïau a gweithdrefnau’r sefydliad ar gyfer cael cydsyniad
  4. y canlyniadau a’r opsiynau sydd ar gael pan fydd unigolyn yn gwrthod cydsynio
  5. camau’r broses cyfiawnder troseddol er mwyn caniatáu i unigolion wneud dewisiadau gwybodus a rheoli eu disgwyliadau
  6. y gwahanol resymau pam y gall fod angen cofnodion ar y cyd â’r broses cyfiawnder troseddol
  7. materion diogelu data sy’n ymwneud â’r broses casglu tystiolaeth
  8. sut i gynnal cofnodion clir, cywir a ffeithiol
  9. y wybodaeth y gellir ei darparu i unigolion
  10. beth yw cam-drin domestig a thrais rhywiol, a pha mor gyffredin ydyw yn y gymuned
  11. yr effaith ar bawb sydd wedi cael eu heffeithio gan gam-drin domestig a thrais rhywiol, gan gynnwys unigolion, plant a dibynyddion
  12. pwysigrwydd bod yn ymwybodol o’ch gwerthoedd a’ch credoau eich hun, a’u heffaith ar eich gallu i herio agweddau ac ymddygiad gwahaniaethol neu a allai fod yn niweidiol
  13. sut i fod yn sensitif ac yn hyblyg eich dull, gan ddefnyddio amrywiol dechnegau sy’n briodol i ymddygiad ac agwedd yr unigolyn
  14. sut mae croestoriadedd yn effeithio ar brofiad unigolyn o wasanaethau
  15. y dulliau cywir ar gyfer defnyddio’r pecynnau cyfarpar y mae eich sefydliad yn eu defnyddio
  16. y canllawiau presennol sydd ar gael ar gasglu tystiolaeth fforensig a sut i’w cymhwyso
  17. ffyrdd o ymateb i anghenion iechyd corfforol ac iechyd rhywiol posibl
  18. y dulliau a’r cyfarpar cywir y mae eu hangen i gasglu a diogelu tystiolaeth fforensig
  19. y ffyrdd cywir o ddelio â chasglu, storio a diogelu tystiolaeth fforensig ddienw
  20. gofynion eich rôl gymorth yn ystod archwiliad meddygol fforensig a, lle y cytunir ar hynny, y cyfweliad fideo
  21. pryd mae’n briodol cymryd samplau fforensig a’r cyfyngiadau ar derfynau amser storio
  22. anghenion meddygol fforensig yr unigolyn

Cwmpas/ystod


Cwmpas Perfformiad


Gwybodaeth Cwmpas


Gwerthoedd


Ymddygiadau


Sgiliau


Geirfa

Cam-drin Domestig
Patrwm o ymddygiad rheolaethol, ymddygiad gorfodaethol, ymddygiad bygythiol, trais neu gamdriniaeth rhwng pobl sy’n 16 oed neu’n hŷn sydd, neu a fu, yn bartneriaid clos neu’n aelodau teulu, ni waeth beth yw eu rhywedd neu eu rhywioldeb. Gall y cam-drin gynnwys, ond nid yw’n gyfyngedig i, gyfuniad o gam-drin seicolegol, corfforol, rhywiol, ariannol ac emosiynol.

Mae’r diffiniad hwn hefyd yn cynnwys trais ar sail ‘anrhydedd’ fel y’i gelwir, anffurfio organau cenhedlu benywod a phriodas dan orfod. Mae plant hefyd yn cael profiad o gam-drin domestig pan fyddant yn dyst i gam-drin domestig.

Croestoriadedd
Natur gysylltiedig categoreiddiadau cymdeithasol fel hil, dosbarth a rhywedd, yr ystyrir eu bod yn creu systemau gwahaniaethu neu anfantais sy’n gorgyffwrdd ac sy’n gyd-ddibynnol

Dull dan arweiniad anghenion
Math o eiriolaeth sy’n gosod y goroeswr yn ganolog i ymyriadau a gwaith cymorth. Mae hyn yn golygu gwrando ar eu hanes, eu pryderon a’u hanawsterau, a nodi cryfderau. Mae’n arwain at gynhyrchu pecynnau cymorth yn gydgynhyrchiol, sy’n benodol i anghenion unigol goroeswyr. Mae dull dan arweiniad anghenion yn ymdrech ymrymusol sy’n talu sylw i amgylchiadau croestoriadol goroeswyr, gan osgoi maglau rhagfarn sefydliadol neu ymatebion aneffeithiol.

Dull seiliedig ar gryfderau
Cydnabod bod gan unigolion gryfderau. Cydnabyddir y cryfderau hyn ac adeiladir arnynt fel rhan o gynorthwyo ag adfer.

Pobl mewn perygl
Unigolyn y diffinnir bod arno angen gofal, cymorth neu amddiffyniad arbennig oherwydd oedran, anabledd, risg cam-drin neu esgeulustod

Trais Rhywiol (gweler hefyd ddiffiniadau isod y gellir eu defnyddio sy’n ymwneud â cham-drin rhywiol neu ymosodiad rhywiol)
Yn debyg o ran ei natur i gam-drin rhywiol, ond defnyddir y term hwn yn fwy aml i ddisgrifio digwyddiadau byr neu unigol, megis ymosodiad rhywiol gan ddieithryn.

Cam-drin Rhywiol
Ymddygiad rhywiol digroeso gan un person tuag at berson arall. Mae hwn yn aml yn cael ei gyflawni trwy rym neu trwy gymryd mantais ar y person arall. Defnyddir y term hwn yn gyffredinol pan fydd yr ymddygiad rhywiol yn rheolaidd neu’n digwydd dros gyfnod estynedig.

Ymosodiad Rhywiol
Unrhyw ymddygiad rhywiol digroeso nad yw person wedi cydsynio iddo. Gall hyn amrywio o drais i voyeuriaeth i orchestu, i gyffwrdd digroeso dros neu o dan ddillad.

Ymarfer Ystyriol o Drawma
Ymagwedd at ymyriadau iechyd a gofal sydd â’i sail mewn deall bod amlygiad i drawma’n gallu effeithio ar unigolyn. Bydd ymarferwyr yn gweithio mewn ffyrdd nad ydynt yn ailachosi trawma yn anfwriadol i’r unigolyn, ac mae pwyslais ar ddiogelwch, dewis, cydweithrediad a grymuso’r cleient.



Dolenni I NOS Eraill


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif

2

Dyddiad Adolygu Dangosol

2028

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Skills for Justice

URN gwreiddiol

SFJDE102

Galwedigaethau Perthnasol

Eiriolydd Annibynnol ynghylch Trais Rhywiol, Cynghorydd Annibynnol Trais Domestig (IDVA)

Cod SOC

3229

Geiriau Allweddol

Dienw; cydsyniad; tystiolaeth; archwiliad; fforensig; samplau; rhywiol;munigolyn; trais; halogi; cyfrinachedd; domestig; camdriniaeth;