Cyfrannu at atal troseddu gwledig mewn ardal rheoli bywyd gwyllt

​Mae'r safon hon yn ymwneud â chyfrannu at atal troseddu gwledig mewn ardal rheoli bywyd gwyllt.

Mae'r safon hon wedi ei hanelu at y rheiny sy'n gweithio ym maes gwarchod helgig naill ai'n llawn amser neu'n rhan-amser, a gellir ei chymhwyso i unrhyw ardal rheoli bywyd gwyllt.

Er mwyn bodloni'r safon hon byddwch yn gallu:

• rhoi gweithdrefnau ar waith i ganfod troseddu gwledig
• rhoi gweithdrefnau ar waith i gael eu cymhwyso i atal troseddu gwledig
• lleihau effaith potsio ar ardal rheoli bywyd gwyllt
• ymdrin â digwyddiadau o botsio.

Er mwyn i chi ddeall cynnwys y safon yn llawn, a'r gweithgareddau y mae'n eu disgrifio, mae'n bwysig eich bod yn gallu deall y termau a ddefnyddir yn y safon.  Gweler yr Eirfa am rai diffiniadau a ddylai eich helpu gyda hyn.

1. ​pennu'r perygl posibl i'r ardal rheoli bywyd gwyllt yn sgil troseddu gwledig 
2. cyfrannu at atal troseddu gwledig trwy weithredu gweithdrefnau i gydymffurfio â gofynion cyfreithiol perthnasol
3. cyfathrebu gyda phobl berthnasol parthed y gweithdrefnau
4. gweithredu systemau effeithiol ar gyfer cofnodi gwybodaeth ddiogelwch yn gywir
5. sicrhau bod gwaith yn cael ei wneud yn ddiogel, yn unol â gofynion iechyd a diogelwch perthnasol

6. cynnal diogelwch yr ardal yn unol â gweithdrefnau eich sefydliad a'r gofynion cyfreithiol

7. cyfrannu at weithredu mesurau ataliol yn effeithiol gyda'r nod o leihau troseddu gwledig

8. ymchwilio i natur digwyddiadau o fewn terfynau eich awdurdod eich hun

9. cyfrannu at weithrediadau gwyliadwriaeth i gadarnhau gweithgaredd potsio

10. cael cyngor gan yr awdurdod priodol pan fydd digwyddiad postio y tu allan i'ch maes cyfrifoldeb chi

11. ymdrin â digwyddiadau yn gwrtais ac yn gadarn

12. cadw cofnodion ac adroddiadau o bob digwyddiad yn gywir, fel sy'n ofynnol gan y sefydliad yr ydych yn gweithio iddo a'r gofynion cyfreithiol perthnasol

1. ​deddfwriaeth berthnasol sy'n gysylltiedig â chefn gwlad a mynediad
2. y gofynion iechyd a diogelwch sy'n gysylltiedig ag atal troseddu gwledig, yn cynnwys peryglon sy'n gysylltiedig â gweithio ar eich pen eich hun
3. sut i bennu'r peryglon a gyflwynir gan droseddu gwledig
4. yr hyn y mae potsio'n ei olygu a sut y mae hyn yn amrywio o fathau eraill o droseddu gwledig
5. y dulliau a ddefnyddir fel rhan o droseddu gwledig
6. y cyfnodau o'r flwyddyn lle mae helgig yn fwyaf agored i niwed gan botswyr
7. sut i weithredu mesurau ataliol y gellir eu defnyddio i leihau gweithgaredd potsio
8. sut i weithredu gweithrediadau gwyliadwriaeth y gellir eu defnyddio i gadarnhau gweithgaredd potsio
9. y camau y gellir eu cymryd yn gyfreithiol i leihau troseddu gwledig
10. y dyfeisiadau y gellir eu defnyddio'n gyfreithlon i atal troseddu gwledig
11. sut y gellir defnyddio anifeiliaid i atal troseddu gwledig
12. nodweddion a rhinweddau ardal rheoli bywyd gwyllt sydd yn agored i droseddu gwledig
13. sut i adnabod digwyddiad yr amheuir ei fod yn achos o botsio
14. pwerau cyfreithlon bobl ag awdurdod i ymdrin â photsio a mathau eraill o droseddu gwledig
15. hawliau a chyfyngiadau cyfreithiol mynediad
16. pwysigrwydd cwrteisi a chadernid wrth ymdrin â digwyddiadau
17. sut i ymdrin ag ymddygiad ymosodol a bygythiol
18. sut i hysbysu ynghylch digwyddiadau a phwysigrwydd cywirdeb wrth hysbysu yn eu cylch
19. ble i gael cyngor am ddigwyddiadau

​Rhoi gweithdrefnau ar waith yn ymwneud ag:
•    atal troseddu
•    cylchrodio
•    gwyliadwriaeth
•    monitro diogelwch

Rhoi gweithdrefnau ar waith i ymdrin â'r digwyddiadau canlynol:
•    mynediad diawdurdod
•    amheuaeth o ddwyn
•    amheuaeth o botsio
•    potsio

Cyfathrebu gyda'r bobl ganlynol parthed gweithdrefnau:
•    rheolwr(wyr) saethu
•    cydweithwyr
•    gweithwyr eraill ar yr ystâd

Ceisio cyngor gan yr awdurdod priodol:
•    heddlu
•    rheoli saethu

Ardal rheoli bywyd gwyllt – unrhyw ddarn o dir a ddefnyddir i ddarparu gweithgareddau saethu helgig

*
Helgig* – rhywogaethau ysglyfaeth cyfreithlon, yn cynnwys carw

Mynediad – mynd i mewn i'r tir neu'r adeilad sydd yn rhan o'r ardal chwaraeon

Potsio - symud helgig o fywyd gwyllt heb awdurdod