Yn ol

Gweithredu a monitro cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt

URN: LANGWM4
Sectorau Busnes (Suites): Rheoli Helfilod a Bywyd Gwyllt
Datblygwyd gan: Lantra
Cymeradwy ar: 30 Maw 2022

Trosolwg

​

Mae’r safon hon yn amlinellu’r cymwyseddau sydd yn ofynnol gan unigolion sy’n gyfrifol am weithredu a monitro cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt ar gyfer ardal rheoli bywyd gwyllt. Mae wedi cael ei ddatblygu er mwyn gallu ei gymhwyso i amrywiaeth o sefyllfaoedd. 

Gellir disgrifio rheoli bywyd gwyllt fel ymyrraeth wedi ei thargedu i newid poblogaeth, strwythur neu ddosbarthiad rhywogaeth wyllt. Gall gynnwys eu cadwraeth, eu hailgyflwyno neu eu trawsleoli, diogelu eu hiechyd a’u lles neu eu didol a’u difa i reoli eu niferoedd a’u heffaith ar gynefinoedd neu rywogaethau eraill.

Mae’r safon hon ar gyfer y rheiny sydd yn gweithio ym maes cadwraeth helfilod a bywyd gwyllt ac sy’n gyfrifol am weithredu a monitro llwyddiant cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt.

Wrth wneud eich gwaith mae’n rhaid i chi ystyried yr effaith y bydd yn ei gael ar yr amgylchedd, a gwaith yn gwarchod a gwella cynefin a bioamrywiaeth, ac ymateb i effeithiau newid hinsawdd a’i leddfu.

Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

​

  1. monitro a chynnal gweithgareddau i sicrhau gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt yn effeithiol 
  2. rheoli dyrannu adnoddau i gyflawni amcanion y cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt
  3. cadarnhau bod dulliau gwaith yn cynnal iechyd a diogelwch a’u bod yn cyd-fynd â’r ddeddfwriaeth, y codau ymarfer a’r gofynion sefydliadol perthnasol
  4. cadarnhau bod gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt yn cynnal lles anifeiliaid a bioddiogelwch bob amser 
  5. gweithredu i warchod a gwella cynefin a bioamrywiaeth ac ymateb i effeithiau newid hinsawdd a’u lleddfu
  6. gweithredu a monitro’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt yn unol â’r ddeddfwriaeth, y polisïau cenedlaethol, y codau ymarfer, arweiniad y sector a’r gofynion sefydliadol perthnasol
  7. cadarnhau bod ymyriadau wedi eu cynllunio’n cael eu gweithredu i gyflawni amcanion y cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt
  8. ymateb i sefyllfaoedd brys fel y bo angen
  9. cael cyngor proffesiynol pan fydd cyfyngiadau neu argyfyngau yn syrthio y tu allan i’ch maes arbenigedd eich hun
  10. casglu a dadansoddi data i bennu cynnydd yn erbyn amcanion a gynlluniwyd  
  11. cael ac adolygu adborth gan y rheiny sydd yn gysylltiedig â gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt 
  12. gwneud addasiadau i’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt yn seiliedig ar adborth a geir a hefyd pan fydd cyfyngiadau’n effeithio ar effeithiolrwydd y cynllun 
  13. cadarnhau bod cofnodion cywir yn cael eu cynnal i gefnogi gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

​

  1. y technegau a ddefnyddir i asesu nodweddion poblogaeth helfilod 
  2. sut i gynnal iechyd a lles rhywogaethau helfilod sy’n berthnasol i’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt
  3. y clefydau sydd yn gysylltiedig â’r rhywogaethau perthnasol o helfilod, yn cynnwys gallu adnabod clefydau a gwybod pa gamau i’w cymryd
  4. y gofynion cyfreithiol perthnasol sydd yn rheoleiddio lles anifeiliaid, bioddiogelwch, rheoli clefydau a rheoli plâu
  5. yr adnoddau sy’n ofynnol i gefnogi gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt, yn cynnwys pobl, cyfarpar, cyllid
  6. y cyfyngiadau a’r argyfyngau sydd yn gallu effeithio ar effeithiolrwydd ac effeithlonrwydd y cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt, er enghraifft, amcanion busnes, pwysau gwleidyddol, clefydau, deddfwriaeth, materion adnoddau a chyfarpar
  7. y technegau cofnodi a dadansoddi data addas a ddefnyddir i fonitro effeithiolrwydd y cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt, yn cynnwys technegau ansoddol a meintiol
  8. y rheoliadau cenedlaethol a lleol a’r codau ymarfer sy’n rheoli rheolaeth helfilod a bywyd gwyllt yn ymwneud â mynediad i gefn gwlad, rheoli helfilod a bywyd gwyllt
  9. y gweithgareddau sydd yn ofynnol i fonitro a chynnal gweithredu’r cynllun rheoli helfilod a bywyd gwyllt yn effeithiol
  10. y ffordd y gall rheoli helfilod ddylanwadau ar rywogaethau bywyd gwyllt
  11. y ffordd y gellir dylanwadu ar ymddygiad helfilod trwy ddefnyddio ymyriadau gwahanol fel monitro a rheoli cynefin, monitro poblogaeth helfilod a bywyd gwyllt, rheoli plâu ac ysglyfaethwyr, mesurau i gynnal lles helfilod a mesurau i wella iechyd helfilod
  12. y ffordd y mae gweithgareddau rheoli helfilod yn rhyngweithio gyda gweithgareddau a defnddwyr eraill yr ardal rheoli bywyd gwyllt a sut i reoli neu ddylanwadu ar y rhyngweithio hyn mewn ffordd gadarnhaol
  13. y camau y gellir eu cymryd i warchod a gwella cynefin a bioamrywiaeth ac ymateb i effeithiau newid hinsawdd a’u lleddfu
  14. rôl y ddeddfwriaeth, y polisïau cenedlaethol, y codau ymarfer, arweiniad y sector a’r gofynion sefydliadol perthnasol sy’n cefnogi rheoli helfilod a bywyd gwyllt 

Cwmpas/ystod

Cwmpas Perfformiad

Gwybodaeth Cwmpas

Gwerthoedd

Ymddygiadau

Sgiliau

Geirfa

​

Helfilod:
unrhyw rywogaeth gyfreithlon o ysglyfaeth yn y wlad lle mae’r saethu’n digwydd. Mae’r cyfyngiadau cyfreithiol ar gyfer saethu “helfilod’ yn gwahaniaethu ym mhob un o bedair gwlad y DU a dylid eu gwirio gyda’r awdurdod cenedlaethol perthnasol.

Dylanwadau sy’n effeithio ar reoli helfilod a bywyd gwyllt:
e.e. amgylchedd ffisegol, cynefin, bywyd gwyllt, rhyngweithio â phlâu ac ysglyfaethwyr, lles a maeth helfilod, clefydau helfilod, defnydd arall o’r tir, gwrthdaro buddiannau, pwysau gwleidyddol, deddfwriaeth

Awdurdod cenedlaethol sy’n rheoli gweithgareddau saethu:
• Lloegr – DEFRA
• Gogledd Iwerddon – NI Environment Agency
• Yr Alban – NatureScot
• Cymru – Cyfoeth Naturiol Cymru

Rheoli plâu:
• plaladdwyr
• gwenwyn llygod
• trapiau a maglau
• saethu

Gallai arweiniad sector gynnwys:
• Cod Ymarfer Saethu Da
• Canllawiau Arfer Gorau Mentrau Ceirw 
• Canllawiau Arfer Gorau Ceirw Gwyllt yr Alban
• Cynllun Sicrwydd Saethu Cynghrair Helfilod Prydain

Ardal rheoli bywyd gwyllt:
Unrhyw ardal o dir a ddefnyddir ar gyfer darparu gweithgareddau saethu

Dolenni I NOS Eraill

Cysylltiadau Allanol

Fersiwn rhif

Dyddiad Adolygu Dangosol

30 Maw 2027

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Lantra

URN gwreiddiol

LANGWM4

Galwedigaethau Perthnasol

Rheolwr Ystadau, Rheoli Helfiod a Bywyd Gwyllt

Cod SOC

5119

Geiriau Allweddol

helfilod; bywyd gwyllt; rheolaeth; cynllunio