Yn ol

Datblygu rhaglen saethu helfilod

URN: LANGWM1
Sectorau Busnes (Suites): Rheoli Helfilod a Bywyd Gwyllt
Datblygwyd gan: Lantra
Cymeradwy ar: 30 Maw 2022

Trosolwg

​

Mae’r safon hon yn amlinellu’r cymwyseddau sydd yn ofynnol gan unigolion sy’n gyfrifol am ddatblygu rhaglen saethu helfilod. Mae wedi ei datblygu er mwyn gallu ei chymhwyso i unrhyw raglen saethu helfilod ar unrhyw ardal o dir a ddefnyddir ar gyfer saethu helfilod.  

Wrth wneud eich gwaith mae’n rhaid i chi ystyried yr effaith y bydd yn ei gael ar yr amgylchedd a gweithio tuag at warchod a gwella cynefin a bioamrywiaeth ac ymateb i effeithiau newid hinsawdd a’u lleddfu.

Mae’r safon hon ar gyfer y rheiny sy’n gweithio ym maes cadwraeth helfilod a bywyd gwyllt sy’n gyfrifol am ddatblygu rhaglen saethu helfilod a threfnu’r tasgau sydd yn gysylltiedig â gweithredu hyn.

Er mwyn i chi ddeall cynnwys y safon yn llawn, a’r gweithgareddau y mae’n eu disgrifio, mae’n bwysig eich bod yn gallu deall y termau a ddefnyddir yn y safon. Gweler yr Eirfa am rai diffiniadau ddylai eich helpu chi gyda hyn.

Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

​

  1. sefydlu amcanion realistig ar gyfer y rhaglen saethu helfilod yn seiliedig ar ddadansoddiad o’r wybodaeth a’r data perthnasol o gofynion a ffynonellau allanol eraill
  2. cadarnhau bod amcanion yn unol ag amcanion rheoli bywyd gwyllt ac wedi eu dylunio i fod o'r fudd i fywyd gwyllt a’r amgylchedd
  3. sefydlu marchnad ar gyfer yr helgig sydd wedi ei saethu
  4. pennu’r adnoddau sydd yn angenrheidiol i gefnogi gweithrediad llwyddiannus y rhaglen saethu helfilod
  5. cwblhau asesiad risg i sefydlu canllawiau i gefnogi gweithrediad diogel y rhaglen saethu helfilod
  6. sefydlu rolau a chyfrifoldebau pawb sydd yn gysylltiedig â gweithredu’r rhaglen saethu helfilod
  7. trefnu’r adnoddau sydd yn angenrheidiol i gynnal hylendid helfilod marw ar gyfer eu cynnwys yn y gadwyn fwyd ddynol
  8. cadarnhau bod cynllunio wrth gefn yn ei le i ymdrin â ffactorau a allai effeithio ar y rhaglen saethu helfilod, yn cynnwys dylanwadau dynol, ymddygiad annisgwyl helfilod, y tywydd neu weithredoedd pwrpasol i amharu ar y rhaglen
  9. cadarnhau bod y rhaglen saethu helfilod sydd wedi ei chynllunio yn ystyried gweithgareddau eraill a wneir yn yr ardal rheoli bywyd gwyllt, a’i bod yn cydymffurfio â’r ddeddfwriaeth, y polisïau cenedlaethol, y codau ymarfer, arweiniad y sector a gofynion sefydliadol perthnasol
  10. sefydlu systemau rheoli i gefnogi gweithredu’r gweithgareddau saethu helfilod a gynlluniwyd, yn cynnwys yswiriant, contractau staff, cyfathrebu ar ddiwrnodau saethu, iechyd a diogelwch a chofnodion saethu
  11. datblygu rhaglen saethu helfilod sydd yn gwneud y defnydd gorau o nodweddion yr ardal i ddarparu amcanion saethu, yn cynnwys cynefin, poblogaethau bywyd gwyllt, gweithgareddau eraill, mynediad cyhoeddus a hawliau tramwy a dynodiadau tir
  12. cyfathrebu gofynion y rhaglen saethu helfilod i’r rheiny sydd yn gysylltiedig â’i gweithredu 

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

​

  1. y technegau dadansoddi data a ddefnyddir wrth ddatblygu rhaglen saethu helfilod, er mwyn pennu’r elw posibl o boblogaethau helfilod 
  2. yr opsiynau sydd ar gael ar gyfer gwaredu helfilod wedi eu saethu
  3. y broses o osod amcanion o ran rhaglen saethu helfilod, er enghraifft, nifer y diwrnodau saethu a gynlluniwyd, yr elw posibl o’r helfilod sydd ar gael, yr elw economaidd sydd yn ofynnol a’r cyfyngiadau
  4. sut i gynllunio a defnyddio’r adnoddau sydd ar gael, er enghraifft, pobl, trafnidiaeth, cyfarpar, cyllid ac anifeiliaid
  5. yr egwyddorion sydd yn gysylltiedig ag asesu risg a’i bwysigrwydd i iechyd a diogelwch rhaglenni saethu helfilod
  6. dylanwad amcanion a nodweddion ardal rheoli bywyd gwyllt, yn cynnwys dynodiadau tir, cynefin, poblogaethau helfilod, gweithgareddau eraill ar ddatblygiad y rhaglen saethu helfilod 
  7. cynllunio wrth gefn sydd yn gysylltiedig â’r ffactorau sydd yn gallu amharu ar saethu helfilod, a’i werth i raglenni saethu helfilod 
  8. rheoliadau cenedlaethol a lleol sy’n rheoli rhaglenni saethu helfilod yn ymwneud â’r defnydd o arfau tanio, mynediad i gefn gwlad a hawliau tramwy, lles anifeiliaid, ymdrin â helgig a’r defnydd o staff achlysurol a gwirfoddolwyr
  9. rôl y ddeddfwriaeth berthnasol, polisïau cenedlaethol, codau ymarfer, arweiniad sector a gofynion sefydliadol eraill sy’n cefnogi gweithredu rhaglen saethu helfilod
  10. y ffordd y gall amcanion a nodweddion yr ardal rheoli bywyd gwyllt gael eu defnyddio i wneud y gorau o botensial chwaraeon
  11. y ffordd y mae helfilod yn rhyngweithio gyda’u hamgylchedd a’r ffordd y gellir defnyddio’r ymddygiad yma i wneud y gorau o botensial saethu
  12. barn y cyhoedd yn ymwneud â saethu helfilod, sut gellir dylanwadu arni a’r ffordd y mae’n dylanwadu ar weithgareddau saethu helfilod
  13. mathau a ffynonellau diogelwch yswiriant ar gyfer gweithgareddau saethu helfilod

Cwmpas/ystod

Cwmpas Perfformiad

Gwybodaeth Cwmpas

Gwerthoedd

Ymddygiadau

Sgiliau

Geirfa

​

Gallai’r dynodiadau gynnwys:
• Parc Cenedlaethol
• Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SSSI)
• Ardaloedd Cadwraeth Arbennig (SAC)
• Ardaloedd Gwarchodaeth Arbennig (SPA)
• RAMSAR
• Ardaloedd o Harddwch Naturiol Eithriadol (AONB)
• Safle Treftadaeth y Byd (WHS)
• Safle Archaeolegol
• Ymddiriedolaeth Genedlaethol
• Parth Perygl Nitrogen (NVZ)
• Parthau Diogelu Dŵr Yfed
• Henebion Cofrestredig (SM)
• Adeiladau Rhestredig (LB)
• Parciau a Gerddi Cofrestredig (RPG)
• Meysydd Brwydrau Cofrestredig (RB) 
• Safleoedd a nodir ar y Cofnod Amgylchedd Hanesyddol (HER)

Helfilod:
unrhyw rywogaeth cyfreithlon o ysglyfaeth yn y wlad lle mae’r saethu’n digwydd. Mae’r cyfyngiadau cyfreithiol ar gyfer saethu “helfilod’ yn gwahaniaethu ym mhob un o bedair gwlad y DU a dylid eu gwirio gyda’r awdurdod cenedlaethol perthnasol.

Rhaglen saethu helfilod:
gweithgareddau saethu wedi eu cynllunio yn cwmpasu tymor saethu

Saethwr:
cyfranogwr mewn gweithgareddau saethu

Awdurdod cenedlaethol sy’n rheoli gweithgareddau saethu:
• Lloegr – DEFRA
• Gogledd Iwerddon – NI Environment Agency
• Yr Alban – NatureScot
• Cymru – Cyfoeth Naturiol Cymru

Gallai arweiniad sector gynnwys:
• Cod Ymarfer Saethu Da
• Canllawiau Arfer Gorau Mentrau Ceirw 
• Canllawiau Arfer Gorau Ceirw Gwyllt yr Alban
• Cynllun Sicrwydd Saethu Cynghrair Helfilod Prydain

Ardal rheoli bywyd gwyllt:
Unrhyw ardal o dir a ddefnyddir ar gyfer darparu gweithgareddau saethu helfilod

Dolenni I NOS Eraill

Cysylltiadau Allanol

Fersiwn rhif

Dyddiad Adolygu Dangosol

30 Maw 2027

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Lantra

URN gwreiddiol

LANGWM1

Galwedigaethau Perthnasol

Rheolwr Ystadau, Rheoli Helfiod a Bywyd Gwyllt

Cod SOC

5119

Geiriau Allweddol

helfilod; bywyd gwyllt; saethu; ystâd