Arolygu cynefin gwely’r môr trwy synhwyro o bell

​

Mae'r safon hon yn cynnwys y wybodaeth, y ddealltwriaeth a'r sgiliau sy'n ofynnol i arolygu cynefin ffisegol gwely'r môr fel rhan o weithgareddau rheoli'r parth arfordirol. Mae'r safon yn mynd i'r afael â'r sgiliau sydd eu hangen i fesur, dehongli a chyfathrebu data cynefin gwely'r môr i gyflawni amcanion cadwraeth forol ar gyfer cynulleidfaoedd ehangach. Mae'r sgiliau yr eir i'r afael â nhw fan hyn yn disgwyl cymhwysedd ym meysydd Systemau Lleoli Daearyddol (GPS) a Systemau Gwybodaeth Ddaearyddol (GIS).

Mae'r y dulliau arolygu yr eir i'r afael â nhw yn y safon hon yn defnyddio egwyddorion synhwyro o bell o ddehongli ynni wedi'i adlewyrchu (golau neu sŵn) o wely'r môr i alluogi pennu nodweddion sylfaenol cynefin gwely'r môr. Mae'r y dulliau o bell hyn yn ategu'r y dulliau sy'n dibynnu ar fod ar wely'r môr (e.e. plymio) neu samplu ardal fach o wely'r môr a dod â hi i long arolygu i gael ei harchwilio (e.e. bachu).

Bydd angen gwybodaeth a dealltwriaeth drylwyr o gynefinoedd gwely'r môr a'r dulliau ar gyfer eu synwhyro o bell. Bydd angen dealltwriaeth arnoch hefyd o'r ffordd y caiff y wybodaeth yma ei defnyddio'n gyffredin mewn prosesau rheoli amgylchedd morol, yn nodedig trwy gymhwyso'r egwyddor biotope, lle mae cynefin, fflora a ffawna yn rhyng-gysylltiedig, a rhai systemau dosbarthu cenedlaethol.

Mae'r safon hon ar gyfer y rheiny sy'n gyfrifol am gynnal arolygon o wely'r môr gan ddefnyddio synhwyro o bell.

1. cynllunio arolygon o ystod o gynefinoedd morol, ar raddfeydd gwahanol, gan ddefnyddio y dulliau synhwyro o bell
2. dilyn canllawiau (cenedlaethol) wedi'u cyhoeddi, dogfennau polisi a gweithdrefnau yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol, gofynion statudol, codau ymarfer a pholisïau eich sefydliad
3. cynnal asesiadau risg cyn dechrau gweithgareddau arolygu

4. gwneud eich gwaith yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer a pholisïau eich sefydliad

5. paratoi a lleoli offer ar gyfer arolygon sy'n berthnasol i fapio cynefinoedd morol penodol, ar y graddfeydd gofynnol

6. cynnal gwiriadau maes i gadarnhau ansawdd gorau'r data o dan amodau colofnau dŵr amrywiol

7. defnyddio gweithdrefnau sicrhau a rheoli ansawdd ar gyfer casglu a storio data

8. defnyddio y dulliau prosesu data gofodol i ddatgelu cynefinoedd

9. cysylltu data â a) gwybodaeth uniongyrchol a b) disgrifwyr is-haen biotope cydnabyddedig

10. nodi cynefinoedd morol ac esbonio eu cyd-destun geo-ofodol

11. cyfathrebu'r data i gleientiaid a chynulleidfaoedd ehangach

12. cyfrannu at drafodaeth am gyfyngiadau ac arwyddocâd dehongli data

1. dosbarthiad cynefinoedd morol
2. deddfwriaeth, gofynion statudol, codau ymarfer a pholisïau perthnasol eich sefydliad ar gyfer cynnal arolygon o gynefin gwely'r môr trwy synhwyro o bell
3. pwysigrwydd cynnal asesiadau risg cyn dechrau gweithgareddau arolygu
4. eich cyfrifoldebau yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer a pholisïau eich sefydliad
5. sut i leoli a defnyddio gweithdrefnau cofnodi data ar gyfer y systemau mapio o bell a defnyddir amlaf

6. y ffactorau sydd yn gallu effeithio ar ansawdd data maes

7. diogelwch data, gweithdrefnau rheoli ansawdd ar gyfer setiau data acwstig ac optegol, creu copïau wrth gefn ac archifo

8. sut i brosesu data gofodol gan ddefnyddio technoleg GIS neu CAD
9. systemau disgrifio sampl o wely'r môr
10. egwyddorion a systemau dosbarthu gwely'r môr

11. y dulliau cyfathrebu graffigol ac ysgrifenedig ar gyfer data geo-ofodol

12. cyfyngiadau a manteision methodolegau mapio o bell penodol

Mae cyfathrebu canlyniadau *yn cynnwys:* delweddau, data xyz, haenu, disgrifwyr ysgrifenedig

Mae y dulliau prosesu data yn cynnwys: data llyfn/symleiddio/mosäig/gwella/amlinell, systemau GIS a CAD, meddalwedd masnachol

Cyfarpar: ecoseinio, aml-belydr, sonar delwedd ochr, AGDS, proffilio is-arwyneb, LIDAR, delwedd lloeren, lluniau o'r awyr, llusg-gamera a fideo

Morol: yr ardal o'r parth rhynglanwol (marc penllanw uchaf) allan i derfyn y dyfroedd tiriogaethol (12 milltir morwrol)

Cynefinoedd gwely'r môr: dyfnder, lefelau ynni, tir creigiog a chaled, gwaddodion, macrofflora, morffoleg biogenig.

• y prif elfennau y gellir eu mapio yw dyfnder, brig y graig, dyddodion gwaddodion, gwelyau algal macro ac (yn llai cyffredin) nodweddion wedi'u creu gan ffawna

Graddfeydd: micro, lleol, eang (tirwedd)

Amodau colofnau dŵr sy'n effeithio ar ansawdd data: codi cyfarpar/gwedd y lleoliad, cyflymder y llong, haenau dwysedd, cerrynt cryf, tonnau, rhwystrau