Nodi a gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol y sefydliad

Mae’r safon hon yn disgrifio’r gofynion sgiliau a gwybodaeth ar gyfer y rheiny sydd yn nodi ac yn gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol sefydliadol.  Mae’r safon hon hefyd yn cynnwys cynnig opsiynau reoli i wella perfformiad amgylcheddol y sefydliad.

Mae agwedd amgylcheddol yn elfen o weithgareddau, cynnyrch neu wasanaethau sefydliad sydd yn, neu y gallai gael, effaith ar yr amgylchedd.

Gellir nodi a gwerthuso pan fydd sefydliad yn penderfynu gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol i ddechrau, neu fel rhan o welliant parhaus.

Mae’r safon hon yn addas ar gyfer:

·       Unigolyn â briff penodol i nodi a gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol ar gyfer y sefydliad

Mae’r safon hon yn cynnwys nodi gweithgareddau, cynnyrch neu wasanaethau’r sefydliad, sydd yn cael effaith ar yr amgylchedd.

Mae angen i’r rheiny sydd yn gysylltiedig â nodi a gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol y sefydliad fod yn gysylltiedig â chyfrifo carbon ac Asesiadau Cylch Bywyd eu cynnyrch, gwasanaethau a’u gweithgareddau.  Bydd hyn yn cynnwys asesu ôl troed carbon eu cynnyrch a’u gwasanaethau, yn ogystal â gwneud penderfyniadau ynghylch pwy i brynu adnoddau oddi wrthynt, trwy werthuso eu cyfrifiadau cyfalaf naturiol a’u cyfrifiadau carbon.  Mae angen i sefydliadau fod yn atebol am y ffordd maent yn rheoli eu heffaith ar yr amgylchedd, mae angen iddynt ddod yn fwy cynaliadwy.  Mae angen i’r sefydliad edrych ar eu heffaith o ran carbon ar lefel fyd-eang yn ogystal â lefel leol.  Bydd hyn hefyd yn cynnwys asesu effaith.

Mae hefyd yn cynnwys cynnig gweithredoedd i reoleiddio neu reoli’r agweddau amgylcheddol arwyddocaol er mwyn gwella perfformiad amgylcheddol y sefydliad.

1. Defnyddio methodoleg berthnasol i nodi agweddau amgylcheddol arwyddocaol yn ymwneud â gweithgareddau, cynnyrch a gwasanaethau'r sefydliad
2. Defnyddio methodoleg i nodi'r effeithiau amgylcheddol sydd yn deillio o'r agweddau amgylcheddol a nodwyd
3. Defnyddio methodoleg berthnasol i werthuso'r agweddau a'r effeithiau amgylcheddol i bennu eu harwyddocad
4. Ymgysylltu rhanddeiliaid perthnasol, yn cynnwys y rheiny o nodweddion gwarchodedig, wrth nodi a gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol ar gyfer y sefydliad
5. Cofnodi'r agweddau a'r effeithiau amgylcheddol a'u harwyddocad gan ddefnyddio fformat perthnasol
6. Gweithredu system rheolaeth amgylcheddol addas (EMS), gan sicrhau integreiddio gyda systemau reoli eraill fel ansawdd ac iechyd a diogelwch
7. Gweithredu adolygiad cyfnodol o agweddau ac effeithiau amgylcheddol a gofnodwyd a'u harwyddocad fel y diffinnir gan ofynion sefydliadol a rheoliadol
8. Cynnig argymhellion ar gyfer reoli agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol i wella perfformiad amgylcheddol y sefydliad
9. Ymgysylltu rhanddeiliaid perthnasol, yn cynnwys y rheiny â nodweddion gwarchodedig, wrth ddatblygu argymhellion arfaethedig
10. Cynnig camau ar gyfer gweithredu argymhellion ar gyfer reoli agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol, i wella perfformiad amgylcheddol y sefydliad

​

1.  Y gofynion cyfreithiol ac arall (anrheoliadol) sydd yn berthnasol i'r sefydliad

2.  Mewnbwn, allbwn, a gweithrediadau'r sefydliad

3.  Agweddau amgylcheddol cadarnhaol a negyddol y sefydliad

4.  Agweddau amgylcheddol y sefydliad yn y gorffennol, y presennol a'r dyfodol

5.  Agweddau amgylcheddol uniongyrchol ac anuniongyrchol y sefydliad

6.  Mathau posibl o agweddau amgylcheddol annormal a brys y sefydliad

7.  Sut i nodi agweddau arwyddocaol ac effeithiau posibl sydd yn gysylltiedig â gweithgareddau, cynnyrch a gwasanaethau'r sefydliad

8.  Pwysigrwydd cynnal asesiad cylch bywyd o'r holl gynnyrch wrth nodi agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol y sefydliad

9.  Pwysigrwydd asesu ôl troed carbon cynnyrch, gweithgaredd neu wasanaeth sydd yn cael ei gynnig gan y sefydliad wrth nodi ei agweddau a'i effeithiau amgylcheddol arwyddocaol

10.  Pwysigrwydd asesu cyfrifiadau cyfalaf naturiol a chyfrifiadau carbon y rheiny yr ydych yn prynu nwyddau a gwasanaethau oddi wrthynt

11.  Sut i nodi a chael mynediad at ffynonellau gwybodaeth ychwanegol ac arbenigedd sydd ar gael i gynorthwyo i nodi agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol y sefydliad

12.  Y materion amgylcheddol lleol, cenedlaethol a byd-eang y mae cymdeithas yn eu hwynebu sydd yn effeithio ar y sefydliad

13.  Pwysigrwydd gwella agweddau ac effeithiau amgylcheddol y sefydliad, i gynorthwyo gyda'r argyfwng newid hinsawdd a lleihau'r effaith ar genedlaethau'r dyfodol

14.  Y dulliau gwahanol sydd ar gael ar gyfer gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol wrth ystyried data ansoddol a meintiol a'r rhesymau dros wneud hynny

15.  Sut i adnabod a chynnwys rhanddeiliaid perthnasol yn y broses o werthuso agweddau amgylcheddol arwyddocaol y sefydliad

16.  Sut i ddadansoddi a gwerthuso agweddau ac effeithiau amgylcheddol arwyddocaol ac adrodd eich canfyddiadau a

gwelliannau arfaethedig i berfformiad amgylcheddol y sefydliad

17.  Y rheiny y dylid cyfathrebu'r gwelliannau arfaethedig iddynt

18.  Y mathau o Systemau Rheolaeth Amgylcheddol sydd yn addas i'r sefydliad

19.  Buddion a chyfyngiadau cyflwyno system rheolaeth amgylcheddol ffurfiol (EMS) i'r sefydliad

20.  Yr arferion amgylcheddol sydd yn addas i'r sefydliad

21.  Ymrwymiad y sefydliad i bolisi amgylcheddol neu System Rheolaeth Amgylcheddol

22.  Sut i amcangyfrif buddion amgylcheddol, cymdeithasol ac economaidd a chostau gwelliannau arfaethedig

23.  Methiant i reoli agweddau arwyddocaol o ran perfformiad amgylcheddol y sefydliad

24.  Y risg o beidio â chymhwyso egwyddorion gwelliant parhaus i berfformiad amgylcheddol y sefydliad

Nodweddion gwarchodedig:

• Oed
• Anabledd
• Ailbennu rhywedd
• Priodas a phartneriaeth sifil
• Beichiogrwydd a mamolaeth
• Hil
• Crefydd neu gred
• Rhyw
• Cyfeiriadedd rhywiol

Methodoleg ar gyfer nodi agweddau ac effeithiau

• Methodoleg Grwpio
• Methodoleg Arolygu
• Methodoleg cydbwyso crynswth
• Methodoleg ôl-gyfrifo
• Methodoleg Potpourri