Trafod a rheoli cŵn
Trosolwg
Mae'r safon hon yn ymwneud â thrafod a rheoli cŵn yn ddiogel ac mae'n addas ar gyfer pob person sydd yn gweithio'n broffesiynol gyda chŵn.
Bydd angen i ddefnyddwyr y safon hon sicrhau bod eu harferion trafod yn adlewyrchu gwybodaeth bresennol, bod y technegau trafod perthnasol a ddefnyddir yn unol â chwmpas a chylch gorchwyl eu rôl yn ogystal ag o fewn y polisïau â’r gweithdrefnau perthnasol. Byddant yn gweithio o fewn terfynau eu hawdurdod, achrediad, cymhwyster ac arbenigedd trafod, ac yn meddu ar wybodaeth ddatblygedig a phrofiad o fewn maes penodol eu gwaith, gyda chymorth astudiaethau addas sydd yn benodol i deulu'r ci, sydd yn seiliedig ar brofiad ac yn drugarog.
Gall trafod a rheoli cŵn, yn y rhan fwyaf o achosion, ddod yn broses ddeinamig. Bydd y safon hon yn sicrhau y bydd gan ddefnyddwyr y sgiliau angenrheidiol i fod yn hyblyg ac yn ddeinamig yn eu hymagwedd, gan roi sylw dyledus i bob agwedd ar reoli a thrafod cŵn yn ddiogel.
Mae bodloni'r cyfrifoldebau cyfreithiol ar gyfer darparu dyletswydd gofal yn unol â’r ddeddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid yn hanfodol bwysig.
Bydd angen i ddefnyddwyr y safon hon fod yn gwbl ymwybodol o bwysigrwydd iechyd a diogelwch mewn cysylltiad â'r gwaith hwn.
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
- gwneud eich gwaith yn unol â’r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, codau ymarfer a pholisïau sefydliadol
- cydymffurfio â deddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid ac yn ymwneud ag anifeiliaid, polisïau lleol a chodau ymarfer cysylltiedig yn ymwneud â chŵn, bob amser
- asesu yn barhaus a darparu ar gyfer anghenion iechyd a lles y ci
- cynnal hylendid a bioddiogelwch yn unol â chyfarwyddiadau'r gweithle, polisïau sefydliadol â’r ddeddfwriaeth berthnasol
- cytuno a chadarnhau diben trafod y ci a chanlyniad dymunol y trafod gyda phawb sydd yn gysylltiedig â'r gweithgaredd
asesu addasrwydd y ci i gael ei drafod, yn seiliedig ar wybodaeth o ystod o ffynonellau perthnasol
asesu cyflwr corfforol a chyflwr emosiynol y ci, gan ystyried cyfnod bywyd y ci (h.y. ci bach, ifanc, oedolyn, hŷn), cyn ac wrth drafod, gan adnabod arwyddion straen, gorbryder, ofnau, ffobiâu, atgasedd, ymosodedd, poen, gwrthdaro ac osgoi, ac ymateb yn briodol
- dewis y dulliau â’r adnoddau gofynnol ar gyfer trafod a rheoli, ar gyfer y ci penodol a chanlyniad dymunol y trafod
- mynd at y ci mewn ffordd sydd yn ystyried y brîd ac asesiad o batrymau ymddygiad presennol a hysbys y ci
- trafod a rheoli'r ci mewn ffordd sydd yn lleihau trallod neu anaf
- gosod a defnyddio cyfarpar yn ddiogel, yn unol â'r amgylchiadau, maint y ci, diben defnyddio'r cyfarpar ac osgoi cynnal neu ddatblygu problemau ymddygiad ychwanegol fel gorbryder, ofn, trallod neu ymosodedd
- sicrhau bod yr adnoddau'n cael eu defnyddio'n ddiogel a'u bod yn diogelu iechyd a lles y ci
defnyddio dulliau trafod a rheoli yn ddiogel ac yn unol â’r ddeddfwriaeth berthnasol iechyd a diogelwch, gofynion asesu risg, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol sydd yn berthnasol i'r dechneg drafod neu'r lleoliad
trafod y ci mewn ffordd sydd yn lleihau risg i iechyd a diogelwch y ci, chi eich hun, anifeiliaid eraill neu'r rheiny sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith neu wedi eu heffeithio ganddo
monitro ymddygiad ac ymateb y ci i gael ei drafod, gan adnabod unrhyw newidiadau arwyddocaol a chymryd camau priodol e.e. addasu'r dull o drafod
monitro effaith y trafod ar iechyd a lles y ci ac adnabod a yw'r trafod, neu ran benodol o'r trafod, yn debygol o fod yn niweidiol yn y tymor byr neu'r hirdymor
- gwybod pan nad yw trafod y ci yn briodol a nodi dulliau amgen o gyflawni'r canlyniad dymunol, e.e. gyda chi sydd yn ofni cŵn eraill, neu gi sydd yn adweithio i sefyllfaoedd penodol
- cydnabod eich cyfyngiadau eich hun a phryd i gael cymorth, ac atgyfeirio'r anifail i berson proffesiynol priodol pan fo angen
- parhau i gyfathrebu gyda chydweithwyr a phawb sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith, neu wedi eu heffeithio ganddo
- cadarnhau bod cofnodion yn cael eu cadw a'u storio fel sydd yn ofynnol gan y ddeddfwriaeth berthnasol a pholisi sefydliadol
- gweithio'n broffesiynol ac yn foesegol ac o fewn terfynau eich awdurdod, arbenigedd, hyfforddiant, cymhwysedd a'ch profiad
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
eich cyfrifoldebau yn unol â’r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch, gofynion asesu risg, codau ymarfer a pholisïau sefydliadol cysylltiedig
eich cyfrifoldebau yn unol â’r ddeddfwriaeth iechyd a lles anifeiliaid, a deddfwriaeth sydd yn benodol i gŵn, polisïau a chodau ymarfer lleol, a chyfyngiadau cyfreithiol y Ddeddf Llawfeddygon Milfeddygol bresennol yn ymwneud â diagnosis a thriniaeth o glefyd neu anaf
sut gall anghenion lles y cŵn yr ydych yn ymgysylltu â nhw gael eu hasesu a'u trin cyn ac wrth drafod
pwysigrwydd cynnal hylendid a bioddiogelwch â’r dulliau ar gyfer cyflawni hyn
y diben yr ymdrinnir â'r ci ar ei gyfer a'r canlyniad a ddymunir
sut i gael a dehongli gwybodaeth am y ci ac unrhyw ffactorau a allai effeithio ar y dechneg o drafod, yn cynnwys natur a phatrymau ymddygiad arferol
- ymddygiad a nodweddion sydd yn benodol i frîd a'u heffaith bosibl ar drafod, ac ymddygiad a allai ddod i'r amlwg o ganlyniad i drafod o'r fath
yr egwyddorion â’r technegau a ddefnyddir i drafod cŵn, â’r sgiliau sydd yn berthnasol i'r nodau â’r trafod dymunol i gael ei gyflawni
y dulliau gwahanol a ddefnyddir i drafod a rheoli cŵn a beth i'w ystyried wrth ddewis y dull mwyaf addas o drafod ar gyfer ci penodol neu ganlyniad dymunol e.g. tystiolaeth wyddonol gyfredol, profiad blaenorol, arferion trugarog, deddfwriaeth, yr anghenion, galluoedd, galluogrwydd, diddordebau, ymosodedd, nodweddion, anghenion emosiynol a chorfforol y ci
- sut i ddatblygu cynllun trafod wedi ei strwythuro i gyflawni'r amcanion gofynnol
- pam y mae'n bwysig monitro ymateb ci i drafod ac arsylwi unrhyw arwyddion o ymatebion negyddol, pryd dylid adrodd am y rhain, pam a chanlyniadau posibl peidio ag adrodd
- pwysigrwydd cydnabod ac asesu ymddygiad a chyflwr cŵn cyn ac yn ystod gweithgareddau trafod ac adolygu a diwygio'r dechneg o drafod lle bo angen
anatomeg a ffisioleg gweithredol ci a sut i asesu effeithiau tymor byr a hirdymor posibl y trafod ar iechyd a lles y ci, yn ffisiolegol ac yn seicolegol
y defnydd cywir â’r camddefnydd posibl o gyfarpar rheoli/trin sydd ar gael ac effeithiau corfforol a seicolegol y rhain ar y ci a'i iechyd a'i les
- ystyriaethau cyfreithiol, lles a moesegol y math o drafod a ddefnyddir, goblygiadau peidio â thrafod mewn ffordd briodol, a chanlyniadau caniatáu ci i fod allan o reolaeth
- eich cyfrifoldebau yn unol â’r ddeddfwriaeth iechyd a diogelwch perthnasol, codau ymarfer ac unrhyw bolisïau a gweithdrefnau eraill sydd yn berthnasol i'r dechneg o drafod neu'r lleoliad, a phwysigrwydd cynnal asesiadau risg cyn ac yn ystod y broses drafod
- sut i weithredu mesurau iechyd a diogelwch i sicrhau bod arferion trafod diogel wedi eu sefydlu ac yn cael eu dilyn wrth drafod, yn cynnwys y mesurau sydd yn ofynnol i atal anaf i bersonau eraill nad ydynt yn gysylltiedig â thrafod y ci
- y dulliau addas o drafod cŵn yn ddiogel, yn cynnwys pan fydd un neu fwy yn dangos arwyddion o ymosodedd
sut i sicrhau bod lles y ci yn cael ei gynnal drwy'r amser ac nad yw eich ymddygiad yn achosi adweithiau niweidiol, ofn neu drallod
y ffactorau a allai effeithio ar lwyddiant trafod a sut gellir addasu dulliau i wella'r canlyniadau
- sut i adnabod terfynau technegau trafod a rheoli effeithiol a phryd maent yn briodol i'w defnyddio
- pwysigrwydd parhau i gyfathrebu gyda'r rheiny sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith, neu wedi eu heffeithio ganddo, â’r ffordd orau o wneud hyn
- pwysigrwydd cael cyngor ac arweiniad gan weithwyr proffesiynol mwy profiadol, ble i gael cyngor ac arweiniad proffesiynol a rôl cyrff a chymdeithasau proffesiynol
- y cofnodion y mae angen eu cadw mewn perthynas â thrafod a rheoli cŵn a thrafod a storio data yn ddiogel, pwysigrwydd cyfrinachedd a gofynion deddfwriaeth diogelu data presennol
- pwysigrwydd diogelwch yswiriant priodol, yn cynnwys indemnedd proffesiynol
Cwmpas/ystod
Gwybodaeth am y ci i gael ei ystyried wrth asesu addasrwydd ar gyfer yr hyfforddiant arfaethedig:
- hanes bywyd
- cyflwr a galluogrwydd corfforol
- oed a chyfnod datblygiad
- iechyd a hanes meddygol
- deiet
statws atgenhedlu
cyfnod hormonaidd
- lefel hyfforddiant presennol
- natur/priodweddau/nodweddion
- brîd a rhieni
- symbylwyr ysgogiadol ac effeithiau
- amgylchedd – byw, gweithio, hyfforddiant neu ddysgu
- deddfwriaeth
Cwmpas Perfformiad
Gwybodaeth Cwmpas
Gwerthoedd
Ymddygiadau
- adlewyrchu ar eich perfformiad eich hun mewn perthynas ag arferion trafod
- adlewyrchu ar brofiadau o drafod yn y gorffennol
- aros yn ddigyffro a hyderus, gan ymateb yn rhesymegol ac yn bendant mewn sefyllfaoedd anodd
- ymateb i heriau yn rhesymegol, gan ystyried emosiynau'r ci
rheoli amwysedd a thrin ansicrwydd a rhwystredigaeth wrth drafod y ci
rheoli pwysau gwrthgyferbyniol a thensiwn wrth drafod y ci
- ymwrthod â phwysau i wneud penderfyniadau cyflym pan mae angen ystyriaeth lawn
- cadw ffocws a rheolaeth ym mhob sefyllfa wrth drafod
Sgiliau
Geirfa
Cŵn – pob ci sydd wedi ei ddofi yn cynnwys cŵn gwaith
Gallai ffynonellau gwybodaeth gynnwys:
- y cleient
- trydydd parti (e.e. llawfeddyg milfeddygol)
- arsylwi
- cofnodion
Amcanion SMART:
- Penodol (Specific) – A yw'r amcan wedi ei ddiffinio'n dda ac yn glir? A yw'n nodi yn union beth sydd i gael ei gyflawni?
- Mesuradwy – Sut byddaf yn gwybod pan mae amcan wedi cael ei gyflawni? Sut olwg fydd ar lwyddiant?
- Cyraeddadwy (Achievable) – A yw'r amcan yn gyraeddadwy o ystyried galluedd y ci?
- Realistig – All y canlyniad gael ei gyflawni gyda'r adnoddau, gwybodaeth â’r amser sydd ar gael?
- Targedu – A yw'r amcan yn targedu maes penodol ar gyfer gwella?
Atgyfeirio – yn cynnwys atgyfeirio ffurfiol neu anffurfiol at gorff, unigolyn neu sefydliad proffesiynol
Anatomeg a ffisioleg gweithredol i gynnwys:
- ysgerbydol
- fertebrol
- systemau nerfol ac endocrin
gweithwyr proffesiynol
uwch driniwr
ymddygiadwr cŵn
- llawfeddyg milfeddygol
Deddf Llawfeddygon Milfeddygol (1966)
Mae'n rhaid i lawfeddyg milfeddygol gynnal pob math o therapi ategol sydd yn cynnwys gweithredoedd neu ymarfer llawfeddygaeth filfeddygol, yn amodol ar unrhyw eithriad yn y Ddeddf. Ar yr un pryd, mae'n ddyletswydd ar lawfeddygon milfeddygol
Dolenni I NOS Eraill
LANCTB1 – Arsylwi, asesu ac ymateb i ymddygiad cŵn
LANCTB3 – Cynllunio a gweithredu rhaglenni hyfforddiant ar gyfer cŵn
LANCTB4 – Cynllunio a gweithredu rhaglenni hyfforddiant ar gyfer cŵn a thrinwyr
LANCTB5 – Cynllunio a gweithredu rhaglenni i fynd i'r afael ag ymddygiad annymunol mewn cŵn