Goruchwylio ac arwain gweithrediadau ffrwyno tân llystyfiant

URN: LANCS94
Sectorau Busnes (Cyfresi): Gwaith coed,Cadwraeth Amgylcheddol,Rheoli Anifeiliaid Hela a Bywyd Gwyllt,Rheoli Digwyddiadau yn y Sector Tir
Datblygwyd gan: Lantra
Cymeradwy ar: 2023

Trosolwg

Mae’r safon hon yn ymwneud â goruchwylio ac arwain gweithrediadau atal tanau llystyfiant, lle y mae canllawiau llywodraeth y wlad benodol yn caniatáu am hyn. Fe’i bwriedir i bobl sy’n gweithio ym maes coedwigaeth, ffermio, rheoli anifeiliaid hela a bywyd gwyllt, neu gadwraeth amgylcheddol.

I fodloni’r safon hon, byddwch chi’n gallu:
• cyfrannu at ddatblygu cynlluniau a mapiau ffrwyno tân
• cyfrannu at ddiffinio a threfnu’r gofynion ymarferol sy’n gysylltiedig â gweithrediadau diogel ffrwyno tân llystyfiant
• cyfrannu at ddiffinio datblygiad neilltuo tasgau ffrwyno tân
• gorchwylio ac arwain unigolion a thimau i gefnogi gweithrediadau ffrwyno tân
• cymryd y camau gofynnol os bydd digwyddiad neu argyfwng
• gwerthuso effeithiolrwydd gweithrediadau ffrwyno tân.

Wrth ffrwyno tanau llystyfiant, dylech fod wedi cael eich hyfforddi a dylech ddal y tystysgrifau cyfredol lle bo’r gofyn, yn unol â deddfwriaeth penodol i wlad.

Hefyd, rhaid i chi gydymffurfio â’r gofynion cyfreithiol a’r codau ymarfer presennol sy’n berthnasol i’r wlad mae’r gweithgarwch yn digwydd ynddi.

Pan fyddant yn bresennol, y Gwasanaeth Tân ac Achub ar gyfer eich ardal sydd â gofal ac sy’n gyfrifol yn gyfreithiol am bob gweithgarwch ffrwyno tân ar dir y tân. Rhaid i chi ddilyn eu cyfarwyddiadau a gweithdrefnau gweithio diogel eich sefydliad eich hun.


Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

  1. asesu peryglon tân a risgiau tân llystyfiant er mwyn llywio cynllunio rheoli tân
  2. casglu a chadarnhau gwybodaeth yn gysylltiedig â’r risgiau hysbys a disgwyliedig i bobl, eiddo, yr amgylchedd a bywyd gwyllt
  3. cyfrannu at gynlluniau tactegol i ffrwyno tân llystyfiant, o fewn strwythur awdurdod/rheoli’r digwyddiad, gan gyfrif am wahanol gamau ffrwyno tân gwyllt
  4. cydweithio a chyfathrebu â’r bobl berthnasol i gadarnhau’r cynlluniau arfaethedig i ffrwyno tân llystyfiant
  5. trefnu’r gofynion gweithredol ac adnoddau i gynorthwyo â gweithredu’r cynlluniau ffrwyno tân llystyfiant
  6. cyfrannu at baratoi mapiau a rhestri gwirio o’r adnoddau ffrwyno tân sydd ar gael
  7. cyfrannu at sefydlu a rheoli cynlluniau ffrwyno tân wrth gefn
  8. datblygu eich amcanion trwy asesu risg, gan gynnwys defnyddio’r wybodaeth sydd ar gael am berygl tân
  9. cyfrannu, gorchwylio ac arwain datblygu cynlluniau tactegol sy’n ddigon hyblyg i fodloni anghenion hysbys a disgwyliedig y digwyddiad, yn unol â system ddiogelwch LACES
  10. asesu’r adnoddau sydd ar gael, gan ddefnyddio asesiad realistig o’u haddasrwydd i’w defnyddio’n weithredol
  11. asesu’r adnoddau gweithredol sy’n ofynnol a gwneud addasiadau i’r cynlluniau tactegol i ffrwyno tân llystyfiant, ar sail eich asesiad cychwynnol o’r digwyddiad
  12. cadarnhau eich amcanion a dosbarthu eich adnoddau i fodloni anghenion â blaenoriaeth
  13. gwirio bod y bobl sy’n ffrwyno’r tân wedi’u hyfforddi’n ddigonol a bod ganddynt dystysgrif gyfredol, lle bo deddfwriaeth penodol i wlad yn gofyn am hynny
  14. cynnal eich iechyd a’ch diogelwch chi ac iechyd a diogelwch pobl eraill bob amser wrth ffrwyno tanau llystyfiant, yn unol â’r ddeddfwriaeth a chodau ymarfer iechyd a diogelwch perthnasol
  15. gwirio bod y dillad a’r cyfarpar diogelu personol (PPE) sy’n cael ei wisgo gan y bobl sy’n ffrwyno’r tân yn addas i’r dasg ac i’r diben
  16. o fewn lefel eich awdurdod a chan ddilyn unrhyw friff gan y Gwasanaeth Tân ac Achub, neilltuo tasgau a chyfrifoldebau a’r llinell adrodd ar gyfer eich tîm
  17. gweithredu o fewn lefel gytunedig eich cyfrifoldeb a’ch awdurdod
  18. trefnu, cymhwyso a rhoi cyfarwyddiadau ar arferion gweithio diogel, gan gynnwys gweithredu system ddiogelwch LACES ac athrawiaeth JESIP
  19. cadarnhau dulliau cyfathrebu a chynnal cyfathrebu effeithiol gyda phobl eraill trwy gydol y broses ffrwyno tân llystyfiant
  20. cadarnhau bod offer a chyfarpar wedi’u paratoi’n gywir i gyflwr gweithio diogel, yn barod i’w defnyddio
  21. darparu cyfarwyddiadau i weithredwyr/aelodau tîm er mwyn iddynt reoli’r tân llystyfiant gan ddefnyddio’r offer, y cyfarpar a’r tactegau mwyaf perthnasol, gan ddiffinio tasgau fel y bo’n addas i sgiliau’r gweithredwyr, eu hoffer, eu cyfarpar a’u cerbydau
  22. monitro effeithiolrwydd a diogelwch y broses ffrwyno tân llystyfiant yn barhaus a briffio pennaeth y digwyddiad/gweithred a gweithredwyr/aelodau tîm, fel y bo gofyn
  23. cadarnhau bod eich penderfyniadau’n parhau i leihau risg a gwneud y mwyaf o gynnydd tuag at eich amcanion
  24. darparu mynediad i’r Gwasanaeth Tân ac Achub ac asiantaethau eraill
  25. ailgyfeirio eich adnoddau i fodloni newidiadau ym mlaenoriaethau digwyddiadau
  26. ceisio gwybodaeth yn weithgar i ddiweddaru cynlluniau tactegol a symud camau gweithredu yn eu blaen i fodloni eich amcanion
  27. cadarnhau statws terfynol y digwyddiad a chytuno ar unrhyw gamau gweithredu pellach gyda’r bobl berthnasol
  28. nodi unrhyw risgiau a pheryglon heb eu datrys a chymryd camau i leihau’r rhain, o fewn cyfyngiadau gweithredol
  29. dilyn y gweithdrefnau gofynnol os bydd digwyddiad neu argyfwng
  30. adrodd ar effeithiolrwydd gweithrediadau ffrwyno’r tân llystyfiant a chyfrannu at adolygiad a gwerthusiad er mwyn dysgu gwersi at y dyfodol
  31. gwirio bod yr holl adnoddau ffrwyno tân yn cael eu hadfer yn ddiogel i’w lleoliad cywir a bod nodyn yn cael ei wneud o unrhyw namau neu ddiffygion er mwyn gweithredu yn eu cylch

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

  1. effaith bosibl tân gwyllt, a gweithgareddau ffrwyno tân, ar yr amgylchedd naturiol, gan gynnwys ansawdd aer a dŵr, cynefinoedd sensitif, rhywogaethau planhigion, anifeiliaid hela, bywyd gwyllt, cyfalaf naturiol yn ogystal ag eiddo a seilwaith
  2. sut i ddefnyddio technegau a systemau asesu risg tân i asesu peryglon a risgiau tanau llystyfiant, gan gynnwys risgiau i bobl, i eiddo, i’r amgylchedd ac i fywyd gwyllt
  3. sut i wneud a chymhwyso penderfyniadau ar sail yr asesiad risg
  4. diben, a sut i ddehongli, cynlluniau tanau llystyfiant, mapiau tân, symbolau, arferion gweithio sefydliadol a’r codau ymarfer perthnasol
  5. eich rôl eich hun wrth gynllunio a chyfrannu at gynlluniau ffrwyno tanau llystyfiant
  6. pwysigrwydd dilyn system ddiogelwch LACES ac athrawiaeth JESIP
  7. pwysigrwydd cynllunio gweithredol a chynllunio adnoddau a’r adnoddau ffrwyno tân sydd ar gael yn eich sefydliad, cyfarpar arbenigol Gwasanaethau Tân ac Achub, a grwpiau tân lleol
  8. defnyddio rhestri gwirio, mapiau a diagramau fel offer rheoli pwysig
  9. sgiliau darllen mapiau, gan gynnwys mapiau’r Arolwg Ordnans
  10. sut i gyfrannu at y cynllunio tactegol, gan gynnwys ar gyfer y mathau canlynol o dân: tân grug neu lwyni, tân gwair, tân tocio a brigau tor, tân coedwig, tân mawn
  11. y gofynion iechyd a diogelwch sy’n gysylltiedig â ffrwyno tân llystyfiant, gan gynnwys y ddeddfwriaeth berthnasol, a sut i gymhwyso arferion sy’n gwneud y mwyaf o’ch iechyd, diogelwch a’ch lles eich hun ac iechyd, diogelwch a lles pobl eraill
  12. y dillad a’r cyfarpar diogelu personol (PPE) gwrth-dân addas y mae’n rhaid i bawb sy’n ymwneud â ffrwyno tanau llystyfiant eu defnyddio a galluoedd a chyfyngiadau PPE
  13. yr offer a’r cyfarpar a ddefnyddir, a galluoedd a chyfyngiadau pob un ohonynt pan gânt eu defnyddio ar wahanol fathau o dân llystyfiant, a phwysigrwydd paratoi a chynnal a chadw
  14. pam mae’n bwysig bod y bobl sy’n ymwneud â ffrwyno’r tân llystyfiant yn cael hyfforddiant, a’u bod yn dal tystysgrifau cyfredol lle bo’r gofyn yn unol â deddfwriaeth penodol i wlad
  15. sut i neilltuo rolau, amcanion a chyfrifoldebau a phwysigrwydd dilyn cadwyn awdurdod, gan ddefnyddio systemau fel y System Awdurdod Digwyddiadau (ICS) a’r System Rheoli Digwyddiadau (IMS)
  16. sut i osod tasgau i staff er mwyn sicrhau eu bod yn deall yn glir y nod, yr amcan, y deilliannau, y lleoliad, y cyfarpar, yr adnoddau ac offer, yr asesiad risg a’r protocolau diogelwch sy’n ofynnol ar gyfer gweithrediadau effeithiol i ffrwyno tân llystyfiant
  17. pwysigrwydd cynnal cyfathrebu effeithiol gyda’r bobl sy’n ymwneud â’r gweithrediad a sut y gellir gwneud hyn
  18. y dulliau ar gyfer rhoi briffiau a derbyn gwybodaeth drosglwyddo
  19. rôl y Gwasanaeth Tân ac Achub, swyddogaethau rheolwyr a’u rolau a’u cyfrifoldebau, gan gynnwys rheolwyr tir a grwpiau tân gwyllt, a sut i adnabod a chyfathrebu â phenaethiaid y digwyddiad
  20. y wybodaeth am eich tîm y mae ei hangen ar y Gwasanaeth Tân ac Achub neu ymatebwyr eraill
  21. yr offer, y cyfarpar a’r tactegau perthnasol a ddefnyddir yn ystod gwahanol gamau ffrwyno tân gwyllt
  22. pa un o’r ddwy brif strategaeth ffrwyno tân llystyfiant i’w dewis mewn sefyllfaoedd tân gwahanol: ymosod uniongyrchol ac anuniongyrchol
  23. rôl, diben a dewis pwyntiau angori, strimynnau atal tân, strimynnau atal tanwydd a llinellau rheoli
  24. diben a gwerth gwneud penderfyniadau, arweinyddiaeth a’r strwythurau rheoli priodol yn ystod digwyddiadau ac argyfyngau
  25. pwysigrwydd monitro diogelwch ac effeithiolrwydd y weithred ffrwyno tân llystyfiant a sut i ddatrys problemau, gwneud penderfyniadau a chynllunio ar gyfer hapddigwyddiadau
  26. sut gall y tywydd, cyflwr a threfn tanwydd, a thir, effeithio ar ledaeniad, dwysedd a difrifoldeb tanau llystyfiant a sut gall newidiadau yn y tywydd effeithio ar danau gwyllt
  27. sut i ddefnyddio tanwydd, gwynt, llethr ac wynebwedd, sydd wedi’u cynnwys yn y System Rhagweld Tanau Gwyllt (WiPS), i ragweld newidiadau mewn ymddygiad tân, gan gynnwys dwysedd a chyfeiriad
  28. rôl peiriannau trwm ac awyrennau wrth ffrwyno tanau llystyfiant
  29. gyda phwy y dylid cydweithio i gadarnhau statws terfynol y digwyddiad a chytuno ar unrhyw gamau gweithredu pellach
  30. y camau gofynnol i’w cymryd os bydd digwyddiad neu argyfwng a pha wybodaeth ddylai gael ei chofnodi
  31. pwysigrwydd monitro a chynnal adnoddau ffrwyno tân sy’n briodol i’r risg
  32. pwysigrwydd adolygu a gwerthuso effeithiolrwydd ffrwyno’r tân llystyfiant, a chofnodi’r gwersi a ddysgwyd

Cwmpas/ystod

Asesu’r peryglon tân a’r risgiau tân posibl o ran:
• tanwyddau
• llethrau/topograffi
• ffynonellau cynnau posibl
• hanes tanau
• ffynonellau dŵr
• strimynnau atal tân presennol a phosibl
• asedau y mae angen eu gwarchod
• pwyntiau angori

Cyfrannu at sefydlu cynlluniau wrth gefn i ddelio â:
• newidiadau yn y tywydd/ymddygiad tân
• torri’r llinell reoli
• damweiniau
• problemau â chyfarpar


Cwmpas Perfformiad


Gwybodaeth Cwmpas


Gwerthoedd


Ymddygiadau


Sgiliau


Geirfa

Pwynt Angori: Lleoliad manteisiol, sy’n rhwystr fel arfer rhag i’r tân ledaenu, y gellir dechrau adeiladu llinell reoli ohono.
 
Cyfyngu – Pan fydd llinell reoli wedi’i sefydlu o gwmpas perimedr y tân ac wedi atal twf pellach.
 
Llinell reoli – Term cynhwysol ar gyfer pob ffin naturiol neu ffin a adeiladwyd ac ymylon tân wedi’u trin a ddefnyddir i reoli tân.
 
Mesur rheoli – Camau lliniaru y gellir eu cymryd i leihau potensial amlygiad i berygl a nodwyd.
 
Rheoli – Gwella a sicrhau llinellau rheoli i’r graddau fel nad oes cyfle rhagweladwy y bydd y tân yn dianc.
 
Ymosodiad uniongyrchol – Tacteg ymosodol i ffrwyno tân sy’n cynnwys gwneud ymosodiad wrth y tân neu gerllaw.
 
Ymddygiad tân – Adwaith tân i ddylanwadau tanwydd, tywydd a thopograffi. Mae gwahanol fathau o dân yn cynnwys: mudlosgi, ymgripiol, rhedegog, ffaglu, sbotio a choroni.

Strimyn atal tân – Bylchau mewn llystyfiant, a all fod yn nodweddion naturiol neu rai wedi’u gwneud. Mae’r rhain yn cynnwys ardaloedd wedi’u pori’n sylweddol neu lwybrau a reidiau lle mae’r gwair wedi’i dorri.

Perygl tân – Term cyffredinol a ddefnyddir i fynegi asesiad o ffactorau sefydlog ac amrywiol amgylchedd y tân, sy’n pennu pa mor hawdd y mae i gynnau, cyflymder lledaenu, pa mor anodd ydyw i’w reoli, ac effaith. Mae perygl tân yn aml yn cael ei fynegi ar ffurf mynegai.

System raddio perygl tân (Mynegai) – Dangosydd meintiol o berygl tân, wedi’i fynegi naill ai mewn modd cymharol neu fel mesur absoliwt. Mae mynegeion perygl tân yn cael eu defnyddio’n aml i lywio gweithgareddau rheoli tân.

Perygl tân – Unrhyw sefyllfa, proses, deunydd neu gyflwr a all achosi tân gwyllt neu a all ddarparu cyflenwad parod o danwydd i waethygu lledaeniad neu ddwysedd tân gwyllt, bob un ohonynt yn peri bygythiad i fywyd, eiddo neu i’r amgylchedd.

Dwysedd tân – Y gyfradd y mae tân yn rhyddhau egni ar ffurf gwres arni mewn lleoliad penodol ac ar amser penodol, wedi’i mynegi ar ffurf cilowatiau y metr (kW/m) neu kilojoules y metr yr eiliad (kJ/m/s).

Risg tân – Y tebygolrwydd y bydd tân gwyllt yn digwydd a’i effaith bosibl ar leoliad penodol ar amser penodol. Mae risg tân gwyllt yn cael ei chyfrifo gan ddefnyddio’r hafaliad canlynol: Risg tân = tebygolrwydd o ddigwydd x effaith bosibl.

Difrifoldeb tân – Asesiad ansoddol o lefel y gwres sy’n cael ei gynhyrchu gan dân/llosgfa a’r effaith o ganlyniad ar danwydd.

Math o dân – Mae tri chynllun gwahanol ar gyfer dosbarthu’r math o dân:

  1. Dosbarthu tân neu ran o dân yn ôl lefel y tanwydd y mae’n digwydd ynddo. Er enghraifft, tanau awyrol, coron, isdyfiant, arwyneb a daear.
  2. Dosbarthu rhan o dân yn ôl ei safle ar hyn perimedr y tân. Er enghraifft, tanau brig, cynffon ac ystlys.
  3. Dosbarthu tân neu ran o dân yn ôl y nodweddion gweledol y mae’n eu harddangos. Er enghraifft, mudlosgi, ymgripiol, gwrthwyro, rhedegog, ffaglu, sbotio, coroni, chwyrlïad tân, tân wedi’i yrru gan ddarfudiad ac ati

Tywydd tân – Amodau tywydd a all ddylanwadu ar gynnau, ymddygiad a ffrwyno tân.
Dwysedd ffos atal tân – Y gyfradd rhyddhau egni fesul hyd uned ffrynt y tân, a ddisgrifir mewn kW/m.

Tân ystlys – Tân sy’n lledaenu neu y disgwylir iddo ledaenu’n gyfochrog (ar ongl sgwâr, yn fras) i gyfeiriad y gwynt ar y pryd neu i lethr.

Ymosodiad ochrol – Dull o ffrwyno tân sy’n cynnwys ymosod ar dân gwyllt ar hyd yr ystlys neu’r ddwy ystlys ar yr un pryd neu yn olynol.

Ystlysau – Y rhannau o berimedr tân sy’n gyfochrog yn fras â phrif gyfeiriad y lledaeniad.

Tanwydd – Unrhyw ddeunydd a all gynorthwyo â hylosgi mewn amgylchedd tân gwyllt. Caiff tanwydd ei fesur mewn tunelli metrig fesul hectar fel arfer.

Toriad tanwydd – Bylchau mewn llystyfiant lle y mae sbwriel a deunyddiau organig wedi’u tynnu oddi yno i ddatgelu pridd mwynol. Gall y rhain gynnwys afonydd, ffyrdd neu linellau rheoli sydd wedi’u creu ag offer â llaw neu beiriannau.

Perygl tanwydd – Cymhlyg tanwydd wedi’i ddiffinio gan fath, trefniant, swm, cyflwr a lleoliad sy’n peri bygythiad cynnau a gwrthsefyll ei reoli.

Tanwyddau – Dosbarthiad tanwyddau yn ôl eu huchder o gymharu ag arwyneb y tir. Mae pum haen tanwydd yn gyffredinol: • Tanwyddau awyrol • Tanwyddau dyrchafedig • Tanwyddau ger yr arwyneb • Tanwyddau arwyneb • Tanwyddau daear

Perygl – Unrhyw beth sydd â’r potensial i achosi niwed.

Brig – Cyfran o berimedr tân sy’n lledaenu gyflymaf, fel arfer i gyfeiriad y gwynt neu i fyny llethr.

Sawdl neu gynffon – Y rhan o dân gwyllt/tân fforest bellaf i’r cefn, nad yw’n alinio â’r gwynt a’r llethr fel arfer ac, o ganlyniad, bydd fel arfer yn dangos llai o weithgarwch tân na’r tân wrth y brig gan fod llai o gefnogaeth ganddo gan wynt neu lethr fel arfer.

Ymosodiad anuniongyrchol – Unrhyw ddulliau ffrwyno sy’n cael eu rhoi ar waith y tu hwnt i ymyl y tân.

JESIP – Rhaglen Rhyngweithredu ar y Cyd y Gwasanaethau Brys

Knockdown – Y gwaith ffrwyno cychwynnol sy’n anelu at leihau dwysedd tân ac arafu neu atal tân rhag lledaenu. Mae’n awgrymu bod perygl rhagweladwy’r tân gwyllt wedi’i ostwng yn sylweddol.

LACES – Protocol diogelwch hanfodol y dylid ei roi ar waith pan fydd tanau gwyllt i fynd i’r afael â risgiau a pheryglon. Mae LACES yn acronym ar gyfer: L = Lookouts,  A = Awareness (neu Anchor Point), C = Communication, E = Escape route and plan, S = Safe area

Y dirwedd – Golwg ffisegol y tir gan gynnwys nodweddion y tir, y llystyfiant brodorol a’r effaith ddynol a achoswyd gan amrywiadau yn y defnydd ar y tir.

Tebygolrwydd – Asesiad o’r tebygolrwydd y bydd perygl a nodwyd yn arwain at golled (fe’i mynegir fel arfer ar ffurf rhif 1 i 5, isel i uchel).

Dulliau trosglwyddo gwres – Y broses o drosglwyddo gwres o un corff neu wrthrych i un arall. Mewn tanau gwyllt a thanau coedwig, caiff ynni gwres ei drosglwyddo o danwyddau sy’n llosgi i danwyddau sydd ddim yn llosgi trwy: Darfudiad, Pelydriad a Dargludiad.

Clirio a phatrolio – Gweithgarwch sy’n dechrau ar ôl rheoli’r tân ac mae’n cynnwys diffodd yr ardal sy’n llosgi hyd nes na fydd ailgynnau’n bosibl. Bydd patrolio perimedr y tân yn helpu i sicrhau na fydd y tân yn dianc y tu allan i’r llinellau rheoli. Gellir dweud bod tân “allan” ar ôl cwblhau’r cam hwn.

Arsylwr – Unigolyn mewn tŵr/pwynt arsylwi neu sy’n patrolio ardal ddynodedig sy’n cael y dasg o ddarganfod a rhoi gwybod am danau gwyllt.

Ymosodiad pinsio – Y dacteg o ymosod ar dân gwyllt trwy weithio ar hyd yr ystlysau naill ai ar yr un pryd neu yn olynol o bwynt angori a cheisio cysylltu’r ddwy linell wrth y brig.

Risg – Y tebygolrwydd y bydd niwed o berygl yn cael ei wireddu ynghyd â lefel y golled, y niwed neu’r anaf o ganlyniad.

Asesiad risg – Y broses o sefydlu gwybodaeth ynghylch lefelau risg derbyniol a lefelau risg gwirioneddol i unigolyn, grŵp, cymdeithas neu’r amgylchedd. Mae’r broses yn cynnwys adnabod risg, asesiad o’r tebygolrwydd y bydd digwyddiad ac asesiad o ddifrifoldeb yr effaith os bydd yn digwydd.

Graddfa risg – Canlyniad lluosi tebygolrwydd yn ôl y difrifoldeb i gyrraedd gwerth ar gyfer risg. Caiff hyn ei fynegi wedyn naill ai ar ffurf gwerth rhifol neu, yn syml, isel, canolig neu uchel.

Difrifoldeb – Asesiad o ganlyniad posibl perygl a nodwyd (a fynegir fel arfer ar ffurf rhif 1 i 5, isel i uchel).

Topograffi – Disgrifiad ac astudiaeth o siâp a nodweddion arwyneb y tir.

Tân gwyllt – Unrhyw dân llystyfiant heb reolaeth sy’n gofyn am benderfyniad neu weithredu o ran ffrwyno. Dosberthir tanau gwyllt yn gyffredin yn ôl maint a/neu effaith ar adnoddau ffrwyno.

Cynllun rheoli tanau gwyllt – Cynllun penodol i safle a ddatblygwyd i fynd i’r afael â risg tân gwyllt ac amlinellu mesurau a fydd yn lleihau neu’n lliniaru risg a/neu ganlyniadau tân gwyllt. Yn ddelfrydol, bydd hwn yn cael ei gynhyrchu yn dilyn asesiad risg tanau gwyllt.

Parthau rheoli tanau gwyllt – Nod parthau rheoli tanau gwyllt yw amddiffyn iechyd a diogelwch ac asedau a seilwaith pwysig. Gallant ddarparu fframwaith defnyddiol i helpu rheolwyr i adnabod a blaenoriaethu mesurau atal tanau gwyllt ar draws safle, ar sail lefel y risg tanau gwyllt. Mae parthau rheoli tanau gwyllt yn cynnwys rhannu mesurau atal tân gwyllt yn barthau gofodol ar sail cymesuredd. Parth A yw’r Parth Asedau, lle y mae’n rhaid amddiffyn seilwaith rhag tân, Parth B yw’r parth byffro, lle y mae mwy o reolaeth ar danwydd i amddiffyn Parthu A a D. Mae Parth C yn ardal risg isel o danau gwyllt lle y gellir cyflawni gweithgareddau rheoli tir arferol. Mae Parth D yn barth gwahardd tân, lle na ddylid caniatáu gweithrediadau fel llosgi penodedig neu danau ffrwyno.

System Rhagfynegi Tanau Gwyllt (WiPS) – System gydnabyddedig ar gyfer rhagweld a rhagfynegi ymddygiad tebygol tân gwyllt. Mae wedi’i seilio ar ystyried gwynt, llethr ac wynebwedd ar y cyd â thanwydd.

Atal tanau gwyllt – Term cyfunol ar gyfer pob gweithgaredd rhagweithiol sy’n cael eu rhoi ar waith gyda’r nod o leihau pa mor aml mae tanau gwyllt yn digwydd, eu difrifoldeb a’u lledaeniad.

Mesurau atal tanau gwyllt – Gweithgareddau wedi’u hanelu at leihau pa mor aml mae tanau’n digwydd, gan gynnwys addysg gyhoeddus, gorfodi’r gyfraith, cysylltiad personol, a lleihau peryglon tanwydd (rheoli tanwyddau).

Cynllun atal tanau gwyllt – Cynllun neu raglen o weithgareddau sydd wedi’i llunio er mwyn atal tanau gwyllt.

Cynllun ymateb i danau gwyllt – Cynllun penodol i ardal a ddatblygwyd er mwyn amlinellu’r ymateb sy’n ofynnol i dân gwyllt. Dylai cynlluniau ymateb i danau gwyllt gynnwys gwybodaeth a fyddai’n ddefnyddiol i Wasanaethau Tân ac Achub, fel lleoliad seilwaith, llwybrau mynediad, ffynonellau dŵr, cyfarpar arbenigol, manylion cyswllt a mapiau safle.

Asesiad risg tân gwyllt – Offeryn ar gyfer nodi peryglon tân a gwerthuso risg tân. Mae’r broses yn cynnwys nodi risg, asesiad o’r tebygolrwydd y bydd digwyddiad ac asesiad o ddifrifoldeb yr effaith os bydd yn digwydd.


Dolenni I NOS Eraill


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif

2

Dyddiad Adolygu Dangosol

2028

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Lantra

URN gwreiddiol

LANCS94

Galwedigaethau Perthnasol

Ffermwr, Gweithiwr Ystâd, Ciper, Ceidwad, Coedwigaeth

Cod SOC

5119

Geiriau Allweddol

tân; coedwig; fforest; gweundir; coetir; coed; llystyfiant; grug; rhostir; llosgi; tân gwyllt; ymladd tân