Creu a chynnal a chadw isadeiledd ac asedau safle

URN: LANCS110
Sectorau Busnes (Cyfresi): Gwaith coed
Datblygwyd gan: Lantra
Cymeradwy ar: 2024

Trosolwg

Mae’r safon hon yn ymwneud â’r holl weithgareddau a all fod yn ofynnol i greu a chynnal a chadw isadeiledd ac asedau safle, ynghyd â’r gofynion a’r cyfrifoldebau craidd.

Gallai gweithgareddau gynnwys creu a chynnal a chadw rhai neu’r cyfan o’r canlynol:
• ffiniau safle
• strwythurau
• arwynebau
• dodrefn safle
• draenio

Gallech fod yn gweithio yn unol â manyleb a roddwyd sy’n diffinio’r dulliau i’w defnyddio, ond bydd disgwyl i chi benderfynu sut i gyflawni’r dulliau hyn ar y safle.

Bydd angen i chi ystyried unrhyw gyfyngiadau sy’n effeithio ar y gwaith e.e. safleoedd dynodedig, presenoldeb strwythurau rhestredig, bywyd gwyllt, rhywogaethau estron goresgynnol neu rywogaethau gwarchodedig, ac ati.

Mae’n ofynnol i chi osgoi neu leihau difrod i, neu darfu ar, yr ardal gyfagos, gan gynnwys coed, llystyfiant arall a bywyd gwyllt a chynefinoedd i sicrhau nad yw eich gwaith yn peri risg i ddefnyddwyr eraill y safle.

Wrth weithio gyda chyfarpar a pheiriannau neu gemegion, mae’n rhaid eich bod wedi’ch hyfforddi’n briodol, eich bod yn gymwys i gyflawni’r gweithgaredd sy’n cael ei wneud, a rhaid bod gennych ardystiad cyfredol, lle bo angen, yn unol â’r ddeddfwriaeth berthnasol.

Mae’n rhaid i’ch gwaith gydymffurfio â’r holl ddeddfwriaeth, codau ymarfer, safonau’r diwydiant a chanllawiau perthnasol.


Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

Gofynion a chyfrifoldebau craidd

  1. cael y wybodaeth berthnasol am y gofynion o ran cynnal a chadw, atgyweirio a gwella isadeiledd ac asedau’r safle yn unol â gweithdrefnau sefydliadol
  2. cadarnhau bod unrhyw ganiatâd i gyflawni’r gwaith yn eu lle a’ch bod yn bodloni unrhyw ofynion
  3. cynnal eich iechyd a’ch diogelwch eich hun ac iechyd a diogelwch pobl eraill bob amser, yn unol â’r ddeddfwriaeth a chodau ymarfer perthnasol
  4. asesu’r risgiau sy’n gysylltiedig â’r safle a’r gwaith sydd i’w gyflawni cyn dechrau gweithio a thrwy gydol y gweithgaredd, gan wirio a chadarnhau canfyddiadau unrhyw asesiadau risg presennol
  5. dewis y dulliau gweithio mwyaf diogel, gan ddefnyddio dulliau mecanyddol, lle bo hynny’n fwy diogel, yn unol â’r risgiau a aseswyd a gweithdrefnau sefydliadol, a chynllunio gwaith yn unol â hynny
  6. defnyddio dulliau priodol i gyfathrebu’n effeithiol â gweithwyr eraill ac unrhyw un arall sy’n ymwneud â’r gwaith, neu y mae’r gwaith yn effeithio arnynt, yn unol â chanllawiau’r diwydiant a gweithdrefnau sefydliadol
  7. cadarnhau bod hyfforddiant ac ardystiad perthnasol yn eu lle i ymgymryd â’r gwaith sydd i’w wneud a chydnabod cyfyngiadau eich cymhwysedd eich hun
  8. cael y deunyddiau sy’n ofynnol ar gyfer y gwaith, yn unol â gweithdrefnau sefydliadol
  9. cadarnhau bod y cyfarpar diogelu personol (PPE) priodol ar gyfer y gwaith i’w gyflawni yn cael ei wisgo drwy’r amser
  10. dewis, paratoi, defnyddio, cynnal a chadw a storio’r offer a’r cyfarpar sy’n ofynnol yn ddiogel, yn unol â’r gofynion cyfreithiol perthnasol a chyfarwyddiadau’r gwneuthurwr
  11. cadarnhau bod yr holl gyfarpar wedi cael ei wirio, ei brofi, lle bo angen, a’i fod yn addas at ei ddiben, yn unol â’r gofynion cyfreithiol perthnasol a chyfarwyddiadau’r gwneuthurwr
  12. cynnal diogelwch a diogeledd offer a chyfarpar ar y safle
  13. trin, defnyddio a storio sylweddau peryglus yn unol â’r gofynion cyfreithiol perthnasol a chyfarwyddiadau’r gwneuthurwr
  14. cynnal hylendid a bioddiogelwch yn unol â gofynion cyfreithiol perthnasol, canllawiau’r diwydiant a gweithdrefnau sefydliadol
  15. gwneud y gwaith cynnal a chadw, atgyweirio a gwella gofynnol i’r safle yn ddiogel ac yn unol â’r wybodaeth a ddarparwyd a gweithdrefnau sefydliadol
  16. nodi’r angen am waith pellach, ei gofnodi ac adrodd amdano yn unol â gweithdrefnau sefydliadol
  17. gwneud gwaith glanhau yn ôl y safon sy’n ofynnol yn unol â’r wybodaeth a ddarparwyd a gweithdrefnau sefydliadol
  18. gwaredu pob deunydd gwastraff a deunydd dros ben a delio â nhw yn unol â’r gofynion cyfreithiol perthnasol a gweithdrefnau sefydliadol
  19. lleihau difrod i’r safle a’r ardal gyfagos, neu darfu arnynt, gan gynnwys yr ecolegol, yr amgylchedd, yr isadeiledd a defnyddwyr eraill y safle, wrth wneud y gwaith hwn a chadarnhau bod y safle’n cael ei adael mewn cyflwr diogel a thaclus
  20. rhoi agweddau arfer gorau at gynaliadwyedd ar waith, sy’n briodol i’r gwaith sy’n cael ei gyflawni
  21. delio’n effeithiol â phroblemau sy’n codi o fewn cwmpas a chyfyngiadau eich cyfrifoldeb eich hun a rhoi gwybod am broblemau na ellir eu datrys, yn unol â gweithdrefnau sefydliadol
  22. cwblhau a storio’r holl ddogfennaeth berthnasol yn unol â gofynion cyfreithiol a gweithdrefnau sefydliadol perthnasol

Adeiladu a chynnal a chadw ffiniau safle

  1. wrth adeiladu ffiniau neu fynedfeydd newydd, paratoi’r safle yn unol â’r math o ffin neu fynedfa a’r wybodaeth a ddarperir
  2. nodi llinell arfaethedig y ffin
  3. defnyddio deunyddiau a thechnegau priodol i adeiladu neu gynnal a chadw ffiniau neu fynedfeydd yn unol â’r wybodaeth a ddarperir

Adeiladu a chynnal a chadw strwythurau

  1. wrth adeiladu strwythurau newydd, paratoi’r safle a darparu sylfeini addas yn unol â’r math o strwythur a’r wybodaeth a ddarperir
  2. defnyddio deunyddiau a thechnegau priodol i adeiladu neu gynnal a chadw strwythurau yn unol â’r wybodaeth a ddarperir

Creu a chynnal a chadw arwynebau

  1. wrth greu arwynebau newydd, paratoi’r safle a darparu sylfeini a draenio addas yn unol â’r math o arwyneb a’r wybodaeth a ddarperir
  2. defnyddio deunyddiau a thechnegau priodol i greu neu gynnal a chadw arwynebau yn unol â’r wybodaeth a ddarperir

Gosod a chynnal a chadw dodrefn y safle

  1. wrth osod dodrefn y safle, dewis y lle mwyaf priodol i osod yr eitem, yn unol ag amodau’r safle a’r wybodaeth a ddarperir
  2. defnyddio’r deunyddiau a’r technegau priodol i osod neu gynnal a chadw dodrefn y safle yn unol â’r wybodaeth a ddarperir a sicrhau bod yr eitem wedi’i sicrhau’n ddiogel a’i bod yn addas at ei diben

Gosod a chynnal a chadw draenio

  1. wrth greu neu ymestyn system ddraenio, lleoli neu osod marciau cyfeirio yn unol â’r wybodaeth a ddarperir
  2. defnyddio deunyddiau a thechnegau priodol i osod a chynnal a chadw systemau draenio, delio â rhwystrau a gollyngiadau a sicrhau capasiti llawn yn unol â’r wybodaeth a ddarperir
  3. delio â deunydd sydd wedi’i gloddio o waith draenio yn unol â’r cyfarwyddiadau a ddarperir a’r ddeddfwriaeth berthnasol

Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

Gofynion a chyfrifoldebau craidd

  1. sut i nodi a chael at wybodaeth sy’n berthnasol i’r gwaith gofynnol
  2. y caniatâd, fel caniatâd cynllunio, y gall fod ei angen cyn dechrau gweithio ac unrhyw ofynion o ran deunyddiau neu ddulliau gweithio
  3. pwysigrwydd monitro cyflwr isadeiledd ac asedau safle i nodi’r angen am gynnal a chadw, atgyweirio a gwelliant yn unol â gweithdrefnau sefydliadol
  4. sut i adnabod pan fydd isadeiledd ac asedau safle y tu hwnt i’w hatgyweirio a bod angen eu newid, a rhoi gwybod am hyn
  5. sut i nodi peryglon ac asesu’r risgiau sy’n gysylltiedig â’r safle a’r gwaith sydd i’w wneud, a phwysigrwydd asesiad risg penodol i’r safle a mesurau rheoli sy’n briodol i’ch maes gwaith
  6. y gweithdrefnau iechyd a diogelwch a’r Systemau Gweithio Diogel perthnasol
  7. y ddeddfwriaeth a’r codau ymarfer, safonau a chanllawiau’r diwydiant, polisïau, gweithdrefnau a phrotocolau sefydliadol, moeseg busnes a moeseg proffesiynol presennol sy’n berthnasol i’ch maes gwaith ac y mae’n rhaid i chi gadw atynt
  8. gofynion cyfreithiol, y diwydiant a sefydliadol am hyfforddiant ac ardystiad i wneud y gweithgareddau gwaith gofynnol a phwysigrwydd cydnabod eich cyfyngiadau a pheidio ag ymgymryd â gwaith sydd y tu hwnt i lefel eich cymhwysedd
  9. pam mae’n bwysig cyfathrebu’n effeithiol â gweithwyr eraill ac unrhyw un arall sy’n cymryd rhan yn y gwaith, neu y mae’r gwaith yn effeithio arnynt, a’r dulliau cyfathrebu ddylai gael eu defnyddio
  10. sut i gael y deunyddiau sy’n ofynnol ar gyfer y gwaith a sut i sicrhau bod deunyddiau ar gael, lle bo angen, a phan fo angen
  11. yr offer, y cyfarpar a’r cyfarpar diogelu personol (PPE) sy’n ofynnol ar gyfer y gwaith a sut i ddewis, paratoi, defnyddio, gwneud gwaith cynnal a chadw’r gweithredwr a storio’r rhain yn ddiogel, yn unol â’r gofynion cyfreithiol perthnasol, cyfarwyddiadau’r gwneuthurwr a gweithdrefnau sefydliadol
  12. technoleg a ddefnyddir yn eich maes gwaith a sut i’w defnyddio
  13. pwysigrwydd mesurau hylendid a bioddiogelwch a sut i gymhwyso’r rhain
  14. pwysigrwydd glanhau fel rhan o waith cynnal a chadw a sut a phryd i wneud hyn
  15. defnyddio deunyddiau a chyfarpar glanhau yn ddiogel a’r gofynion cyfreithiol ar gyfer storio a defnyddio sylweddau peryglus
  16. defnyddio arwyddion rhybudd a rhwystrau yn gywir i hysbysu ac amddiffyn pobl eraill wrth wneud y gwaith
  17. dulliau addas o baratoi’r safle cyn dechrau gwaith adeiladu, pwysigrwydd archwilio am wasanaethau tanddaearol a sut gall hyn gael ei wneud
  18. y dulliau cywir o ddelio â deunydd gwastraff a deunydd dros ben yn unol â gofynion cyfreithiol perthnasol a gweithdrefnau sefydliadol
  19. pwysigrwydd atal llygredd a difrod i’r ardal gyfagos a’r amgylchedd ehangach wrth wneud y gwaith
  20. eich cyfrifoldeb chi a chyfrifoldeb y sefydliad am amddiffyn yr amgylchedd a gweithio’n gynaliadwy
  21. pwysigrwydd gwirio bod y gwaith sydd wedi’i gwblhau yn bodloni gofynion, yn unol â’r wybodaeth a ddarparwyd
  22. y problemau a all godi wrth wneud gwaith cynnal a chadw, atgyweirio a gwella i isadeiledd ac asedau safle, y camau i’w cymryd a’r gweithdrefnau sefydliadol ar gyfer rhoi gwybod am broblemau na ellir eu datrys
  23. cwmpas a chyfyngiadau eich cymhwysedd, eich cyfrifoldebau a’ch atebolrwydd
  24. y gofynion cyfreithiol a sefydliadol ar gyfer cwblhau a storio dogfennaeth

Adeiladu a chynnal a chadw ffiniau a mynedfeydd safle

  1. y gwahanol fathau o ddeunyddiau a ddefnyddir ar gyfer ffiniau a mynedfeydd a’r ffactorau sy’n effeithio ar ddewis y rhain, gan gynnwys eu diben, eu lleoliad, a yw’r deunyddiau ar gael a thraddodiadau lleol
  2. pwysigrwydd cadw at linellau ffiniau a sut gellir cyflawni hyn
  3. y rheoliadau a’r safonau perthnasol sy’n gysylltiedig ag adeiladu ffiniau neu fynedfeydd, gan gynnwys rheoliadau adeiladu
  4. y technegau sy’n ofynnol i adeiladu neu gynnal a chadw gwahanol fathau o ffiniau neu fynedfeydd

Adeiladu a chynnal a chadw strwythurau

  1. at ba ddiben y dyluniwyd strwythurau a sut mae hyn yn effeithio ar eu hadeiladu a’u cynnal a chadw
  2. y rheoliadau a’r safonau perthnasol yn gysylltiedig ag adeiladu ffiniau neu fynedfeydd, gan gynnwys rheoliadau adeiladu
  3. y deunyddiau a’r technegau sy’n ofynnol i adeiladu neu gynnal a chadw gwahanol fathau o strwythurau

Creu a chynnal a chadw arwynebau

  1. y gwahanol fathau o ddeunyddiau a ddefnyddir ar gyfer llwybrau ac arwynebau eraill a’r ffactorau sy’n effeithio ar ddewis y rhain, gan gynnwys eu diben, eu lleoliad a’u gwydnwch
  2. pam mae’n rhaid cynnal a chadw ac atgyweirio arwynebau a’r problemau posibl os na fydd hyn yn cael ei gyflawni
  3. y deunyddiau a’r technegau sy’n ofynnol i adeiladu neu gynnal a chadw gwahanol fathau o arwynebau

Gosod a chynnal a chadw dodrefn safle

  1. at ba ddiben y dyluniwyd dodrefn safle a ffactorau eraill sy’n dylanwadu ar eu gosodiad
  2. dulliau addas ar gyfer paratoi’r safle a gosod eitemau gwahanol o ddodrefn stryd yn ddiogel ac yn gadarn
  3. pam mae’n rhaid cynnal a chadw ac atgyweirio dodrefn stryd a’r problemau posibl os na fydd hyn yn cael ei gyflawni
  4. y deunyddiau a’r technegau gofynnol ar gyfer cynnal a chadw ac atgyweirio eitemau gwahanol o ddodrefn stryd

Gosod a chynnal a chadw draenio

  1. y gwahanol fathau o systemau draenio a’r deunyddiau sydd ar gael ac egwyddorion dylunio draenio
  2. goblygiadau tirwedd, ansawdd a strwythur y pridd, y tymor, y tywydd a rhywogaethau planhigion wrth greu a chynnal a chadw systemau draenio
  3. y ffactorau sy’n effeithio ar gyfraddau llif mewn draeniau a phwysigrwydd bod systemau draenio yn gweithio’n effeithlon ac yn gywir
  4. pam mae’n bwysig lleoli neu osod marciau cyfeirio yn gywir wrth greu neu ymestyn systemau draenio, a sut gellir gwneud hyn
  5. y technegau a ddefnyddir i greu a chynnal a chadw systemau draenio a sicrhau eu capasiti llawn
  6. y dull gofynnol o waredu deunydd sydd wedi’i gloddio o waith draenio

Cwmpas/ystod

Gallai gweithgareddau gynnwys creu a chynnal a chadw:
• Ffiniau safle – e.e. waliau, ffensys, cloddiau; mynedfeydd fel giatiau, rhwystrau, camfeydd
• Strwythurau – e.e. twnelau polythen, corlannau, siediau, cytiau, stablau, adeiladau, cuddfannau, sgriniau, llwybrau pren uwch, deildai, platfformau pysgota, pontydd
• Arwynebau – e.e. yn cynnwys llwybrau troed, traciau, llwybrau ceffyl, meysydd parcio, cyrtiau, grisiau
• Dodrefn safle – e.e. arwyddion, byrddau arddangos, hysbysiadau, cyfeirbwyntiau, seddi, meinciau, byrddau, biniau, eitemau addurnol
• Draenio – e.e. ffosydd, cwlferi, pibellau

Manyleb draenio, yn cynnwys:
• llwybr
• proffil
• dyfnder
• gradd
• cyfradd y llif
• goddefgarwch y fanyleb
• gofynion amgylcheddol deddfwriaethol a sefydliadol

Gallai cynnal a chadw ac atgyweirio llwybrau ac arwynebau gynnwys:
• trin chwyn
• sicrhau arwynebau gwastad a diogel
• clirio a glanhau
• newid a thrwsio deunydd sydd wedi’i ddifrodi
• clirio eira a graeanu

Gallai llwybrau ac arwynebau gynnwys:
• traciau lludw
• traciau rhisgl
• llechfeini / cerrig palmant
• llwybrau agreg
• llwybrau carreg
• llwybrau byrddau pren
• tarmac

Mathau o ddeunydd a ddefnyddir ar gyfer systemau draenio:
• concrit
• clai
• plastig
• gwaith maen
• agreg


Cwmpas Perfformiad


Gwybodaeth Cwmpas


Gwerthoedd


Ymddygiadau


Sgiliau


Geirfa

Gallai gwybodaeth sy’n ofynnol i gyflawni gweithgareddau gwaith gynnwys:
• lluniadau
• cynlluniau
• amserlenni
• manylebau
• datganiadau dull
• Gweithdrefnau Gweithredu Safonol (SOPs)
• cyfarwyddiadau’r gwneuthurwr
• gofynion y cwsmer
• gofynion sicrhau ansawdd
• safonau’r diwydiant (e.e. Safonau Prydeinig)
• cyfarwyddiadau ar lafar neu yn ysgrifenedig
• canllawiau’r diwydiant (e.e. FISA)

Mae gweithdrefnau sefydliadol yn cyfeirio at weithdrefnau sydd wedi’u gosod gan y sefydliad sy’n eich cyflogi neu’r sefydliad rydych chi’n gwneud y gwaith ar ei ran (y cleient neu’r cwsmer)

System Weithio Ddiogel (SSoW) – dyma ddull gweithio sy’n rhoi mesurau rheoli ar waith sy’n deillio o asesiad risg, er mwyn rheoli peryglon a nodwyd, a rhennir y mesurau hyn yn bedair elfen: person diogel; cyfarpar diogel; lle diogel; ac arfer diogel.


Dolenni I NOS Eraill


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif

1

Dyddiad Adolygu Dangosol

2029

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

Lantra

URN gwreiddiol

LANCS110

Galwedigaethau Perthnasol

Coedyddiaeth a choedwigaeth

Cod SOC

5119

Geiriau Allweddol

ffiniau; strwythurau; arwynebau; dodrefn safle; draenio