Sefydlu a chynnal acwariwm

​

Mae'r safon hon yn ymwneud â sefydlu a chynnal acwariwm. Gall hyn fod o fewn lleoliad manwerthu, sŵ neu gyfleuster bywyd gwyllt arall, cyfleuster ymchwil, neu at ddibenion addysgiadol er enghraifft.

Bydd angen i chi fod yn ymwybodol o'ch cyfyngiadau a chadarnhau eich bod yn bodloni'r cyfrifoldebau cyfreithiol perthnasol ar gyfer darparu dyletswydd gofal yn unol â'r ddeddfwriaeth bresennol iechyd a lles anifeiliaid.

Mae'r safon hon ar gyfer y rheiny sydd â chyfrifoldebau dros sefydlu a chynnal acwariwm.

Mewn rhai lleoliadau, gall fod angen trwyddedau i sefydlu acwariwm.

1. gweithio'n broffesiynol ac yn foesegol ac o fewn terfynau eich awdurdod, arbenigedd, hyfforddiant, cymhwysedd a'ch profiad

2. cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid ac yn ymwneud ag anifeiliaid a chodau ymarfer cysylltiedig

3. cadarnhau bod y polisïau amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol â’r gofynion asesu risg wedi eu rhoi ar waith ar draws eich maes cyfrifoldeb
4. monitro a chadarnhau bod mesurau hylendid a bioddiogelwch wedi eu sefydlu a'u cynnal yn unol a pholisïau sefydliadol â’r ddeddfwriaeth berthnasol
5. dewis, paratoi, defnyddio, cynnal a chadw a glanhau'r offer â’r cyfarpar gofynnol yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol, canllawiau'r cynhyrchydd a'ch polisïau sefydliadol
6. dewis a gwisgo dillad a chyfarpar diogelu personol (PPE) addas
7. sefydlu'r acwariwm yn unol â'r diben a fwriadwyd
8. cyflwyno sbesimenau i'r acwariwm
9. monitro a chynnal yr acwariwm â’r rhwywogaethau ynddo
10. adnabod ac ymdrin â chlefydau a phroblemau eraill lle bo angen
11. cadarnhau bod cofnodion yn cael eu cadw a'u storio fel sydd yn ofynnol gan y ddeddfwriaeth berthnasol a pholisi sefydliadol

1. eich cyfrifoldebau proffesiynol wrth sefydlu a chynnal acwariwm a therfynau eich awdurdod, arbenigedd, hyfforddiant, cymhwysedd a'ch profiad

2. eich cyfrifoldebau yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol

3. eich cyfrifoldeb yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid ac yn ymwneud ag anifeiliaid a chodau ymarfer cysylltiedig

4. pwysigrwydd cynnal hylendid a bioddiogelwch â’r dulliau ar gyfer cyflawni hyn

5. yr offer â’r cyfarpar sydd yn ofynnol ar gyfer sefydlu a chynnal acwaria a sut i'w paratoi, eu defnyddio, eu cynnal a chadw a'u glanhau, yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol, canllawiau'r cynhyrchydd a pholisïau sefydliadol
6. yr angen am gyfarpar diogelu personol (PPE) wrth ymdrin â chemegau sydd yn gysylltiedig a sefydlu a chynnal a chadw acwariwm ac i osgoi heintio posibl ac anaf oddi wrth y sbesimenau
7. pryd a sut i ddefnyddio mathau gwahanol o gyfarpar acwariwm i sefydlu ystod o fiotopau
8. y broses â’r ffactorau i'w hystyried wrth sefydlu acwariwm
9. y ffactorau i'w hystyried wrth gyflwyno sbesimenau i acwariwm
10. sut i adnabod y prif grwpiau o sbesimenau sydd yn gallu cyd-fyw mewn acwariwm
11. sut i adnabod cyfuniad o rywogaethau a allai fod yn anghydnaws oherwydd rhyngweithio troffig, ymosodedd tiriogaethol neu ofynion amgylcheddol gwahanol
12. sut a phryd i gyflwyno sbesimenau i'r acwariwm
13. gofynion biotig ac anfiotig ystod o sbesimenau a sut i ddarparu'r amodau sydd yn ofynnol iddynt ffynnu
14. sut i gynnal yr acwariwm am dri mis neu fwy
15. symptomau a chanlyniadau clefydau cyffredin yn yr acwariwm â’r ffordd fwyaf addas o ymdrin â phroblemau

16. y gofynion cyfreithiol perthnasol ar gyfer gwaredu gwastraff, yn cynnwys dŵr o acwaria

17. y cofnodion y mae angen eu cadw mewn perthynas â sefydlu a chynnal acwariwm a phwysigrwydd cwblhau'r rhain yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol a pholisi sefydliadol

​

Ffactorau i'w hystyried wrth sefydlu acwariwm:

1. cyfarpar
2. tanc (maint, siâp, deunydd)
3. goleuo
4. rheoli tymheredd (oeri a gwresogi)
5. swbstradau
6. y cylch nitrogen
7. math o system (systemau caeëdig, lled-ailgylchredeg ac agored)
8. hidlo
9. cyflwr dŵr (morol a dŵr croyw)
10. yr amser sydd yn ofynnol i'r hyn sydd wedi ei osod aeddfedu
11. gosodiadau arbenigol

Ffactorau i'w hystyried wrth gyflwyno sbesimenau i acwariwm:

1. maint
2. dwysedd stoc
3. cydnawsedd rhywogaethau
4. cwarantîn
5. dod o hyd i sbesimenau (yn foesegol, yn gyfreithiol ac yn gynaliadwy)
6. planhigion ac algâu
7. anifeiliaid asgwrn cefn a di-asgwrn-cefn
8. anghenion ymddygiadol y rhywogaethau a sbesimenau unigol
9. graddfa amser ar gyfer cyflwyno sbesimenau

Monitro a chynnal acwariwm:

1. profi cyflwr dŵr
2. cynnal cyflwr dŵr anfiotig
3. glanhau'r tanc, hidlwyr a chyfarpar arall
4. newidiadau posibl i'r dŵr

Monitro a chynnal rhywogaethau:

1. arsylwi ymddygiad a chyflwr sbesimenau
2. maeth (yn cynnwys cyfrwng meithrin bwyd byw)
3. cyfundrefnau bwydo
4. adnabod ac ymdrin â chlefydau a phroblemau eraill, yn cynnwys sylwi ar symptomau clefydau a phroblemau cyffredin
5. trin clefydau a phroblemau eraill
6. cwarantîn ac ewthanasia

​

Deddfwriaeth gyfredol lles anifeiliaid:

• Cymru a Lloegr, Deddf Lles Anifeiliaid
• Yr Alban, Deddf Iechyd a Lles Anifeiliaid
• Gogledd Iwerddon, Deddf Lles Anifeiliaid (Gogledd Iwerddon)

Rheoliadau a deddfwriaeth – goblygiadau a gofynion y Ddeddf Lles Anifeiliaid, trwyddedau Sŵ, Deddf Wyddonol, Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad ac unrhyw rai eraill sydd yn berthnasol mewn amgylchiadau penodol.