Cynllunio a rhyddhau anifeiliaid i’w cynefin naturiol

​

Mae'r safon hon yn ymwneud â chynllunio a rhyddhau anifeiliaid i'w cynefin naturiol.  Gall cynefinoedd gynnwys amgylcheddau daearol, dŵr croyw, arfordirol neu forol.

Mae'n gofyn eich bod yn gallu cynllunio i ryddhau anifeiliaid ac asesu'r safle ryddhau i bennu addasrwydd y cynefin, yn ogystal ag addasrwydd yr anifail i gael ei ryddhau.  Byddwch hefyd yn gallu asesu'r risgiau sydd yn gysylltiedig â rhyddhau'r anifail, mabwysiadu'r dulliau gofynnol o ryddhau a defnyddio'r dulliau hyn yn ddiogel. Byddwch yn cludo a thrafod yr anifail mewn ffordd sydd yn berthnasol, yn ddiogel ac yn lleihau straen.

Bydd angen i chi fod yn ymwybodol o'ch cyfyngiadau eich hun a chadarnhau eich bod yn bodloni'r cyfrifoldebau perthnasol ar gyfer darparu dyletswydd gofal yn unol â deddfwriaeth bresennol iechyd a lles anifeiliaid.

Mae'r safon hon yn addas ar gyfer y rheiny sydd yn gysylltiedig â chynllunio a rhyddhau anifeiliaid i'w cynefin naturiol.

1. asesu'r risgiau sydd yn gysylltiedig â rhyddhau anifeiliaid i'w cynefin naturiol a chwblhau asesiad risg lle bo angen

2. gwneud eich gwaith yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol, iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol

3. gwneud eich gwaith yn unol â deddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid a deddfwriaeth arall yn ymwneud ag anifeiliaid, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol
4. asesu'r safle rhyddhau i bennu addasrwydd y cynefin ar gyfer yr anifeiliaid
5. cynllunio pryd i ryddhau'r anifeiliaid i'w cynefin naturiol, gan ystyried yr amser o'r dydd, y tymor â’r amgylchedd
6. arsylwi ymddygiad a chyflwr yr anifeiliaid wrth gynllunio eu rhyddhau
7. defnyddio dull perthnasol o adnabod i alluogi'r anifail i gael ei fonitro ar ôl ei ryddhau, lle bo angen

8. gweithredu i reoli effaith ffactorau allanol ar y rhyddhau sydd wedi ei gynllunio

9. paratoi a defnyddio'r cyfarpar gofynnol yn unol â deddfwriaeth berthnasol, canllawiau'r cynhyrchydd a pholisïau sefydliadol

10. sicrhau bod y cyfarpar diogelu personol (PPE) yn berthnasol ar gyfer y gweithgaredd
11. trosglwyddo'r anifeiliaid yn ddiogel i'r safle rhyddhau mewn ffordd sydd yn lleihau straen ac yn cynnal lles
12. rhyddhau yr anifeiliaid yn ddiogel, mewn ffordd sydd yn lleihau straen ac yn cynnal lles
13. cadarnhau bod cofnodion yn cael eu cadw a'u storio fel sydd yn ofynnol gan y ddeddfwriaeth berthnasol a pholisi sefydliadol

1. y ddeddfwriaeth berthnasol sydd yn effeithio ar ryddhau rhywogaethau ac anifeiliaid unigol i'w cynefin naturiol

2. eich cyfrifoldebau yn unol â deddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol

3. eich cyfrifoldebau yn unol â deddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid ac yn ymwneud ag anifeiliaid, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol
4. sut i asesu addasrwydd y safle rhyddhau
5. sut i bennu addasrwydd pob anifail unigol ar gyfer ei ryddhau
6. sut i gynllunio rhyddhau anifeiliaid a phwysigrwydd yr amseru, y tymor â’r amgylchedd
7. y dulliau sydd ar gael i gynorthwyo'r gwaith o adnabod anifeiliaid ar ôl eu rhyddhau
8. y ffactorau allanol sydd yn gallu effeithio ar y rhyddhau a sut gellir rheoli'r rhain
9. sut i leihau niwed i'r cynefin naturiol a bywyd gwyllt arall wrth ryddhau
10. y mathau o gyfarpar sydd yn ofynnol ar gyfer rhyddhau anifeiliaid, a sut i baratoi a defnyddio'r rhain yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol, canllawiau'r cynhyrchydd a pholisïau sefydliadol
11. yr amodau sydd yn ofynnol i gynnal iechyd, diogelwch a lles yr anifeiliaid wrth eu trosglwyddo a'u rhyddhau
12. arwyddion straen ac anhwylder yn yr anifeiliaid sydd yn cael eu rhyddhau a sut i leihau'r rhain
13. y camau i'w cymryd ar ôl arsylwi straen neu anhwylder yn yr anifeiliaid
14. y dulliau rhyddhau gofynnol ar gyfer yr anifeiliaid cysylltiedig
15. yr ymddygiad posibl wrth ryddhau â’r camau i'w cymryd os yw ymddygiad yn amrywio o'r norm
16. sut a phryd y dylid monitro a chofnodi ar ôl rhyddhau
17. y cofnodion y mae angen eu cadw mewn perthynas â rhyddhau anifeiliaid i'w cynefin naturiol a phwysigrwydd cwblhau'r rhain yn unol â'r ddeddfwriaewth berthnasol a pholisi sefydliadol

​

Rheoli'r ffactorau allanol canlynol wrth ryddhau anifeiliaid i'w cynefin naturiol:

1. ymyriadau dynol

2. plâu ac ysglyfaethwyr

3. y tywydd/tymor

4. gweithgareddau ffermio lleol

​

Mae'r dulliau sydd ar gael i gynorthwyo'r gwaith o adnabod anifeiliaid ar ôl eu rhyddhau yn cynnwys:

• modrwyo
• tagio
• gosod microsglodyn
• olrhain gyda lloeren /GPS
• defnyddio trosglwyddyddion radio
• rhoi tatŵs
• marciau unigol
• cofnodion canolfan
• ffotograffau/darluniau
• toriadau blew