Gofalu am epil ac anifeiliaid ifanc

​

Mae'r safon hon yn ymwneud â gofalu am epil ac anifeiliaid ifanc.  Gall hyn fod o ganlyniad i fridio neu trwy brynu neu gyflwyno anifeiliaid ifanc. Bydd disgwyl i chi fonitro ymddygiad, ystum, symudiad ac ymddygiad yr anifeiliaid, a hybu eu hiechyd a'u lles trwy ddeiet, amodau byw a gofal cyffredinol.

Bydd angen i chi fod yn ymwybodol o'ch cyfyngiadau eich hun a chadarnhau eich bod yn bodloni'r cyfrifoldebau cyfreithiol perthnasol ar gyfer darparu dyletswydd gofal yn unol â deddfwriaeth iechyd a lles anifeiliaid.

Mae'n rhaid i chi gynnal iechyd a lles yr anifeiliaid ac adnabod unrhyw broblemau iechyd.

Mae'r safon hon ar gyfer unrhyw un sydd yn gofalu am epil neu anifeiliaid ifanc.

1. gweithio'n broffesiynol ac yn foesegol ac o fewn terfynau eich awdurdod, arbenigedd, hyfforddiant, cymhwysedd a'ch profiad

2. gwneud eich gwaith yn unol â chyfarwyddiadau a gweithdrefnau'r gweithle

3. gwneud eich gwaith yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol
4. gwneud eich gwaith yn unol â deddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid a deddfwriaeth arall yn ymwneud ag anifeiliaid, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol

5. dewis, gwisgo a chynnal a chadw dillad a chyfarpar diogelu personol (PPE) addas

6. cynnal hylendid a bioddiogelwch yn unol â chyfarwyddiadau'r gweithle, ymarfer sefydliadol â'r ddeddfwriaeth berthnasol

7. asesu anghenion gofal a lles yr epil ac anifeiliaid ifanc o dan eich dyletswydd gofal
8. monitro iechyd a chyflwr y fam a'i hepil ar ôl yr enedigaeth a chymryd y camau gofynnol i gynnal eu hiechyd a'u lles
9. cymryd y camau gofynnol heb oedi pan fydd unrhyw broblemau gydag iechyd yr epil, anifeiliaid ifanc neu'r fam a chael cyngor proffesiynol lle bo angen
10. pan fydd angen, darparu magwraeth artiffisial sydd yn addas i'r epil neu'r anifail ifanc a'i gyflwr
11. arsylwi ac adnabod ymddygiad yr epil neu'r anifail ifanc a chofnodi unrhyw bryderon iechyd a lles lle bo angen

12. rhyngweithio gyda'r epil neu'r anifail ifanc mewn ffordd sydd yn lleihau straen ac yn caniatáu arsylwi i gael ei wneud yn ddiogel

13. ymdrin â gwastraff yn unol â chyfarwyddiadau'r gweithle, ymarfer sefydliadol â'r ddeddfwriaeth berthnasol

14. parhau i gyfathrebu gyda chydweithwyr a phawb sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith, neu wedi eu heffeithio ganddo
15. cwblhau cofnodion fel sy'n ofynnol gan y ddeddfwriaeth berthnasol a pholisïau sefydliadol

1. ​eich awdurdod proffesiynol a chyfyngiadau eich awdurdod, arbenigedd, hyfforddiant a'ch profiad
2. eich cyfrifoldebau yn unol â'r ddeddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch perthnasol, gofynion asesu risg, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol
3. eich cyfrifoldebau yn unol â deddfwriaeth berthnasol iechyd a lles anifeiliaid, a deddfwriaeth arall yn ymwneud ag anifeiliaid, codau ymarfer cysylltiedig a pholisïau sefydliadol
4. pwysigrwydd cynnal hylendid a bioddiogelwch â'r dulliau ar gyfer cyflawni hyn
5. y math o ddillad a chyfarpar diogelu personol (PPE) sydd yn addas ar gyfer y gweithgaredd
6. pwysigrwydd gofalu am epil ac anifeiliaid ifanc yn unol â chyfarwyddiadau'r gweithle, polisi sefydliadol â'r gofynion cyfreithiol perthnasol

7. sut i asesu anghenion lles yr epil â'r anifeiliaid ifanc yr ydych yn gofalu amdanynt

8. pwysigrwydd darparu amodau amgylcheddol addas ar gyfer y fam a'i hepil

9. y ffactorau sydd yn effeithio ar iechyd a chyflwr y fam a'i hepil
10. sut i arsylwi ac adnabod ymddygiad anifeiliaid â'r arwyddion sydd yn dangos pryderon iechyd a lles yn yr anifail ifanc, yr epil â'r fam a phryd i adrodd am bryderon wrth y person perthnasol
11. y dulliau o ddiddyfnu, â'r ymddygiad sydd yn dangos pryd y dylid eu defnyddio
12. pwysigrwydd magu gan y fam o ran lles a goblygiadau lles magu â llaw yn y tymor byr â'r hirdymor
13. yr opsiynau ar gyfer magu yn artiffisial â'r canlyniadau tebygol ar gyfer lles yr epil â'r anifeiliaid ifanc
14. y mathau o broblemau y mae epil ac anifeiliaid ifanc yn dod ar eu traws â'r camau priodol i'w cymryd, yn cynnwys pryd i gael cyngor a chymorth milfeddygol

15. pryd y mae angen gwahanu epil ac anifeiliaid ifanc a sut dylid gwneud hyn

16. sut gallai eich gweithredoedd, neu weithredoedd y rheiny sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith, neu wedi eu heffeithio ganddo, effeithio ar ymddygiad a lles yr anifail

17. sut i drin, cludo, storio a gwaredu gwastraff yn unol â'r arferion cyfreithiol a sefydliadol perthnasol

18. pwysigrwydd parhau i gyfathrebu gyda'r rheiny sydd yn gysylltiedig â'ch gwaith, neu wedi eu heffeithio ganddo, a sut dylid gwneud hyn

19. y cofnodion y mae angen eu cadw mewn perthynas â gofalu am epil ac anifeiliaid ifanc, a phwysigrwydd cwblhau'r rhain yn unol â'r ddeddfwriaeth berthnasol ac ymarfer sefydliadol

​

Darparu'r anghenion iechyd a lles canlynol i'r epil â'r anifeiliaid ifanc yn cynnwys:

1. mynegi ymddygiad naturiol

2. amodau amgylcheddol

3. deiet a maeth

4. cyfoethogi
5. ymarfer corff

6. diogelwch a diogeledd

7. cymdeithasu gyda bodau dynol ac anifeiliaid eraill, fel y bo'n briodol

8. cyswllt priodol ag ystod o ysgogiadau amgylcheddol sydd yn addas ar gyfer y rhywogaeth
9. gofynion brechu
10. gosod microsglodion
11. gofynion gofal iechyd ataliol eraill
12. gofynion eraill sydd yn benodol i'r diben neu'r gyrchfan a fwriadwyd

Ymdrin â'r mathau canlynol o broblemau gydag epil neu anifeiliaid ifanc:

1. colli mam

2. clefyd cynhenid

3. cystadleuaeth

4. risg o niwed a chlefydau
5. colli cyflenwad llaeth

​

Deddfwriaeth gyfredol lles anifeiliaid:

• Cymru a Lloegr, Deddf Lles Anifeiliaid
• Yr Alban, Deddf Iechyd a Lles Anifeiliaid
• Gogledd Iwerddon, Deddf Lles Anifeiliaid (Gogledd Iwerddon)

* *

Mae ymddygiad anifeiliaid yn cynnwys:

• ofn
• ymosodedd
• tawelu

• gorbryder

• chwarae

• ymlacio
• ymddygiad anarferol