Cynhyrchu, gweithredu a monitro rheoli amgylchedd fferm

​Mae'r safon hon yn cynnwys cynhyrchu, gweithredu a monitro cynllun rheoli amgylchedd fferm, i gydymffurfio â chyfarwyddebau a fframweithiau rheoli yn yr amgylchedd naturiol.

Mae'r safon yn berthnasol i reoli pob math o weithgareddau, ar y fferm ac yn yr amgylchedd ehangach.

Mae'r safon yn mabwysiadu'r rhagosodiad bod rheolaeth amgylcheddol dda yn cael ei hintegreiddio i arferion rheoli cyffredinol y fferm a'i bod yn barhaus. Ei nod yw defnyddio'r cydbwysedd naturiol rhwng rheolaeth fasnachol ac amgylcheddol.

Mae'r safon hon yn addas ar gyfer y rheiny sy'n gyfrifol am reoli fferm.

​

1.  nodi dynodiadau amgylcheddol a chyfarwyddebau sy'n ymwneud â'r fferm, ac ymgorffori eu gofynion i broses cynllunio rheolaeth y fferm

2.  cynyddu buddion dynodiadau i'r fferm o ran y cymysgedd amaeth-amgylcheddol

3.  ymchwilio i gynlluniau grant amgylcheddol perthnasol i wneud y defnydd pennaf o'r cyllid a'r cymorth sydd ar gael, yn cynnwys cynlluniau'n ymwneud â statws fel rheolaeth integredig, organig ac ati a'u cymhwysiad posibl a'u buddion

4.  gwerthuso datblygiad technolegau a syniadau newydd a gwneud penderfyniadau ynghylch eu defnydd a'u priodolrwydd i'r cynllun rheoli amgylchedd fferm

5.  cael archwiliad amgylcheddol ar gyfer y fferm, yn cynnwys asesu effaith ar iechyd lle bo angen, i ddangos gwerth amgylcheddol cyfredol y tir a'i botensial i gyflwyno buddion amgylcheddol ychwanegol

6.  cadarnhau bod yr archwilio yn nodi nodweddion amgylcheddol ac yn cynnwys data/mapiau sydd yn dangos manylion y nodweddion yn cynnwys lleoliad a chyflwr presennol

7.  cael cyngor arbenigol lle bo angen

8.  gan ddefnyddio'r archwiliad fferm, creu cynllun rheolaeth amgylcheddol fferm yn cynnwys y camau sy'n ofynnol ar gyfer bob un o'r nodweddion a nodwyd ac unrhyw gyfleoedd ar gyfer creu nodweddion newydd

9.  cadarnhau bod y cynllun yn dangos cydbwysedd da rhwng ffermio a chadwraeth amgylcheddol ac yn ymgorffori ymagwedd fferm gyfan

10.  nodi blaenoriaethau'r cynllun a'r graddfeydd amser posibl

11.  dewis dulliau rheoli priodol i gyflawni'r amcanion a gynlluniwyd

12.  creu cynlluniau gwaith a manylebau ar gyfer gweithredu cynllun rheolaeth amgylcheddol fferm

13.  cael caniatâd i wneud y gwaith gan yr awdurdod perthnasol, lle y bo'n briodol

14.  nodi a chadarnhau argaeledd yr adnoddau sy'n ofynnol i weithredu cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm

15.  cyfathrebu'r cynllun i'r rheiny sydd yn gysylltiedig â'r gweithredu a phartïon eraill â diddordeb

16.  rheoli gweithrediad cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm a bod yn barod ar gyfer arolygiad ac archwiliad gan sefydliadau allanol

17.  sefydlu mesurau i gynnal y lefel hylendid a bioddiogelwch gofynnol a chadarnhau bod y rhain wedi cael eu gweithredu

18.  sefydlu mesurau ar gyfer ailgylchu neu waredu gwastraff ac is-gynnyrch yn unol â gofynion cyfreithiol a sefydliadol perthnasol a chadarnhau eu bod wedi cael eu gweithredu

19.  cadarnhau bod dulliau gwaith yn cynnal iechyd a diogelwch ac yn cyd-fynd â deddfwriaeth berthnasol, codau ymarfer a gofynion sefydliadol

20.  cadarnhau bod y rheiny sydd yn gysylltiedig â gwneud y gwaith rheoli amgylcheddol yn defnyddio offer amddiffynnol personol (PPE) priodol

21.  monitro a gwerthuso'r gwaith o weithredu cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm a defnyddio'r data a'r wybodaeth yma i lywio gwaith rheoli amgylcheddol yn y dyfodol

22.  cadarnhau bod cofnodion yn cael eu cadw a'u storio fel sy'n ofynnol gan ddeddfwriaeth berthnasol, codau ymarfer, gofynion sicrhau ansawdd a pholisïau sefydliadol

​

1.  sut i gael archwiliad fferm amgylcheddol a pha nodweddion y mae angen eu cofnodi

2.  sut i adnabod gwerth amgylcheddol safleoedd a sut gallai hyn effeithio ar waith cynllunio

3.  gofynion a buddion posibl dynodiadau, cyfarwyddebau, cynlluniau a rhaglenni perthnasol

4.  y mathau o waith a safleoedd lle mae angen caniatâd

5.  sut i greu cynllun rheolaeth amgylcheddol fferm integredig yn cynnwys amcanion a graddfeydd amser

6.  sut i bennu'r gweithgaredd rheoli sy'n ofynnol ar gyfer bob un o'r nodweddion a nodwyd a allai fod yn adfer, cynnal, ail-greu neu greu

7.  sut i asesu ôl troed carbon y fferm a sicrhau mai nod cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm yw lleihau'r cyfraniad i allyriadau carbon lle y bo'n bosibl

8.  sut mae cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm yn bodloni amcanion amgylcheddol y fferm, cynlluniau gweithredu amcanion amgylcheddol y fferm, cynlluniau gweithredu bioamrywiaeth lleol a chenedlaethol a/neu gynlluniau amaeth-amgylcheddol

9.  y ffynonellau gwybodaeth a chyngor arbenigol am reolaeth amgylcheddol fferm

10.  sut i greu cynlluniau gwaith effeithlon a manylebau sy'n cyflwyno'r safonau gofynnol ar gyfer rheolaeth amgylcheddol fferm

11.  sut i bennu'r adnoddau dynol, ariannol, materol a chyfalaf angenrheidiol i gyflawni cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm

12.  yr angen am, a'r broses o, gynllunio wrth gefn

13.  y dulliau o gyfathrebu cynlluniau a manylebau gyda chontractwyr, timau gwaith a phartïon eraill â diddordeb

14.  sut i oruchwylio'r gwaith o weithredu cynllun rheolaeth amgylcheddol y fferm

15.  y dulliau o gynnal hylendid a bioddiogelwch a'r rhesymau pam y mae hyn yn bwysig

16.  y gofynion cyfreithiol a sefydliadol perthnasol ar gyfer trin, cludo, storio, ailgylchu a gwaredu gwastraff ac is-gynnyrch

17.      eich cyfrifoldebau yn unol â deddfwriaeth amgylcheddol ac iechyd a diogelwch, codau ymarfer a gofynion sefydliadol

18.  pwysigrwydd cadarnhau bod yr offer amddiffynnol personol (PPE) cywir yn cael ei ddefnyddio wrth wneud gweithgareddau rheoli amgylcheddol

19.  sut i fonitro a gwerthuso llwyddiant y cynllun rheolaeth fferm amgylcheddol a sut i bennu faint o amser y dylai monitro ei gymryd

20.  sut i ddefnyddio canlyniadau monitro i wella cynllunio i'r dyfodol

21.  y gofynion ar gyfer adrodd a chofnodi a hyd cadw cofnodion

22.  y gofynion ar gyfer arolygu ac archwilio gan sefydliadau allanol

​Gallai dynodiadau a chyfarwyddebau gynnwys:

• Parc Cenedlaethol
• Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SSSI)
• Ardaloedd Cadwraeth Arbennig (SAC)
• Ardaloedd Gwarchodaeth Arbennig (SPA),
• Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AONB)
• Safle Treftadaeth y Byd (WHS)
• Safle Archeolegol
• Yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol
• Parth Perygl Nitradau (NVZ)
• Parthau Diogelu Dŵr Yfed
• Henebion Cofrestredig (SM)
• Adeiladau Rhestredig (LB)
• Parciau a Gerddi Cofrestredig (RPG)
• Meysydd Rhyfel Cofrestredig (RB)
• Safleoedd a nodwyd ar y Cofnod Amgylchedd hanesyddol (HER).

Gallai nodweddion gynnwys:

• Rhywogaethau bywyd gwyllt
• Cynefinoedd
• Adeileddau hanesyddol
• Muriau cerrig
• Coed hynafol
• Coedwrych
• Adar
• Tirwedd
• Priddoedd agored i niwed
• Ffynonellau dŵr
• Perllannau traddodiadol
• Gwarchodaeth adnoddau naturiol
• Mynediad cyhoeddus