Rheoli adnoddau ariannol
Trosolwg
Mae'r safon hon yn ymwneud â rheoli adnoddau ariannol i gyflawni'r amcanion ar gyfer eich sefydliad neu faes eich cyfrifoldeb. Rydych chi'n rheoli cyllid i gyflawni amcanion sefydliadol trwy ymgysylltu â rhanddeiliaid. Rydych chi'n nodi'r cyllid sy'n ofynnol ac yn gwerthuso'r costau, y manteision a'r risgiau, ac yn cael cyngor arbenigol yn ôl yr angen. Mae'r safon hefyd yn cynnwys trafod cyllidebau, datblygu prif gynlluniau cyllideb a dirprwyo cyfrifoldebau cyllidebol i gydweithwyr. Rydych chi'n cael cyllid gan ddarparwyr allanol ar gyfer prosiectau neu raglenni gwaith. Rydych hefyd yn sefydlu systemau i fonitro, adrodd a gwerthuso perfformiad cyllideb, gan gymryd camau cywiro yn ôl yr angen.
Mae'r safon hon ar gyfer pob rheolwr ac arweinydd.
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
- cadarnhau eich cyfrifoldebau ariannol, gan gynnwys terfynau eich awdurdod, gyda'r cydweithwyr rydych chi'n atebol iddynt
- cynnwys rhanddeiliaid allweddol wrth reoli cyllid i gyflawni amcanion ar gyfer eich sefydliad neu faes eich cyfrifoldeb
- gwerthuso gwybodaeth ariannol, amcanion a chynlluniau eich sefydliad i nodi blaenoriaethau, problemau posibl a risgiau
- nodi'r cyllid sy'n ofynnol i gyflawni amcanion a chynlluniau eich sefydliad
- cael arbenigedd ariannol, lle bo angen
- gwerthuso costau, manteision a risgiau gwahanol fathau o gyllid
- dewis y mathau o gyllid sy'n diwallu anghenion eich sefydliad, gan ystyried lefelau derbyniol o risg a barn rhanddeiliaid
- nodi darpar ddarparwyr cyllid a'u gwerthuso
- cyflwyno cynigion neu geisiadau clir, argyhoeddiadol ac sy'n seiliedig ar dystiolaeth i ddarpar ddarparwyr cyllid
- gofyn am ddiweddariadau ar gynnydd i sicrhau cyllid gan ddarparwyr
- gwneud cytundebau ffurfiol gyda darparwyr cyllid, gan nodi symiau, amseriad, costau ac amserlenni ad-dalu
- trafod cyllidebau sydd wedi'u dirprwyo gyda chydweithwyr a chytuno ar gyllidebau dros dro
- datblygu prif gyllideb ar gyfer eich sefydliad neu faes a'i chyflwyno i'w chymeradwyo gan y rhai sy'n gwneud penderfyniadau ar y gyllideb, gan nodi'n glir y rhagdybiaethau a wneir, y risgiau dan sylw a sut caiff y rhain eu rheoli
- trafod y brif gyllideb arfaethedig gyda'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau
- cyfleu'r gyllideb derfynol i gydweithwyr yn eich maes neu uwch-reolwyr
- dirprwyo cyfrifoldeb am gyllidebau i gydweithwyr ar gyfer gweithgareddau sydd wedi'u diffinio'n glir, gan roi cefnogaeth ac adnoddau parhaus yn ôl yr angen
- nodi unrhyw ddiffyg yn lefel y cyllid a geir a chymryd camau priodol
- rhoi cynlluniau wrth gefn ar waith i ddelio ag unrhyw broblemau o ran y cyllid sydd ar gael ac unrhyw newidiadau i lefel y cyllid sy'n ofynnol
- sefydlu systemau i fonitro a gwerthuso perfformiad yn erbyn cyllidebau sydd wedi'u dirprwyo a'r brif gyllideb, a rhoi cynlluniau wrth gefn ar waith
- nodi achosion unrhyw amrywiadau sylweddol rhwng y gyllideb arfaethedig a'r gyllideb mewn gwirionedd
- cymryd camau unioni, gan sicrhau cytundeb gan y rhai sy'n gwneud penderfyniadau, os oes angen
- cynnig diwygiadau i'r brif gyllideb, os oes angen, mewn ymateb i amrywiadau a/neu ddatblygiadau o bwys neu annisgwyl
- cytuno ar ddiwygiadau i'r brif gyllideb gyda'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau
- adrodd ar berfformiad ariannol eich maes i'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau
- cysylltu targedau gweithredol â chanlyniadau ariannol
- monitro'r cytundebau ariannol gyda darparwyr, gan nodi newidiadau a'u cyflwyno lle bo angen
- cynghori gweithwyr perthnasol yn brydlon os ydych wedi nodi tystiolaeth o unrhyw weithgareddau a allai fod yn dwyllodrus
- adolygu perfformiad ariannol eich sefydliad neu faes a nodi gwelliannau i'w gweithredu yn y dyfodol
- dilyn y codau ymarfer a'r polisïau cyfreithiol, sefydliadol, sy'n berthnasol i reoli adnoddau ariannol a sicrhau cyllid
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
Gwybodaeth a dealltwriaeth gyffredinol
1. pwysigrwydd cytuno ar eich cyfrifoldebau ariannol, gan gynnwys terfynau eich awdurdod, gyda'r rhai yr ydych yn atebol iddynt
2. sut i gael y wybodaeth ariannol sydd ar gael a sut i'w gwerthuso i allu paratoi prif gyllideb realistig
3. pwysigrwydd ystyried amcanion a chynlluniau cysylltiedig eich maes wrth baratoi'r brif gyllideb a'i rhoi ar waith
4. pwysigrwydd ymgynghori â chydweithwyr i nodi blaenoriaethau, problemau posibl a risgiau i baratoi'r gyllideb ar gyfer eich maes
5. sut i drafod a chadarnhau cyllidebau gyda chydweithwyr yn eich maes a gyda gweithwyr sy'n rheoli'r cyllid, a'r ffactorau allweddol y dylid eu cynnwys
6. ble i gael gwybodaeth a sut i'w gwerthuso i nodi gofyniad sefydliad am gyllid
7. sut i werthuso costau, manteision a risgiau gwahanol fathau o gyllid a'r rhai sy'n ei ddarparu, gan gynnwys sut i gyfrifo'r gost lawn o gael cyllid gan ddarparwyr
8. y meini prawf ar gyfer dewis mathau o gyllid a'r rhai sy'n ei ddarparu i gyd-fynd ag anghenion sefydliadol a barn rhanddeiliaid
9. pwysigrwydd risg wrth gael cyllid a ffyrdd y gellir nodi lefel y risg a'i rheoli
10. pwysigrwydd cyflwyno cynigion neu geisiadau clir i ddarpar ddarparwyr cyllid a chaniatáu digon o amser i'w cyflwyno a'u hystyried
11. y math o gytundebau ffurfiol y dylid eu rhoi ar waith gyda darparwyr cyllid, yr hyn y dylent ei gwmpasu, a sut i'w monitro
12. pam mae'n angenrheidiol rhoi cynlluniau wrth gefn ar waith mewn perthynas â chael cyllid, a'r math o gynlluniau wrth gefn a allai fod eu hangen
13. prif achosion amrywiadau, sut i'w hadnabod a'r gwahanol fathau o gamau unioni ar gyfer mynd i'r afael ag amrywiadau a nodwyd
14. pwysigrwydd cytuno ar ddiwygiadau i'r gyllideb a chyfathrebu'r newidiadau
15. pwysigrwydd rhoi gwybodaeth reolaidd am berfformiad ariannol eich maes i gydweithwyr a'r hyn y gallent fod eisiau ei wybod
Gwybodaeth a dealltwriaeth benodol o'r diwydiant a'r sector
16. y mathau o gyllid a'r darparwyr sy'n tueddu i gael eu defnyddio yn eich diwydiant neu eich sector, a pham maent yn cael eu ffafrio
17. y ffactorau, y tueddiadau a'r datblygiadau sy'n debygol o effeithio ar reolaeth ariannol yn eich diwydiant a'ch sector
18. y codau ymarfer a'r polisïau cyfreithiol, sefydliadol, sy'n berthnasol i reoli adnoddau ariannol a sicrhau cyllid
Gwybodaeth a dealltwriaeth sy'n ymwneud â chyd-destun penodol
19. gweledigaeth, amcanion a chynlluniau eich sefydliad, gan gynnwys y rhai y mae angen cyllid ar eu cyfer
20. y mathau cyfredol o gyllid a'r darparwyr cyllid a ddefnyddir gan eich sefydliad a darpar ddarparwyr cyllid eraill a'u costau, eu manteision a'u risgiau cysylltiedig
21. anghenion eich sefydliad ar gyfer sicrhau cyllid, gan gynnwys agwedd y sefydliad tuag at risg a barn rhanddeiliaid ynghylch ariannu prosiectau a gweithgareddau
22. y cydweithwyr a'r rhanddeiliaid allweddol y dylid ymgynghori â hwy ar gynigion ac argymhellion ar gyfer cael cyllid
23. yr arbenigedd ariannol y mae eich sefydliad yn ei ddefnyddio ar hyn o bryd a ffynonellau eraill posibl o arbenigedd
24. y systemau sydd ar waith ar gyfer monitro effeithiolrwydd y cytundebau ar gyfer cyllid a nodi newidiadau i gytundebau ar gyfer gwneud gwelliannau yn y dyfodol
25. y wybodaeth ariannol sydd ar gael yn eich sefydliad, y cyfnodau cyllidebu a ddefnyddir, a'r brif gyllideb y cytunwyd arni ar gyfer eich maes, gan gynnwys cyllidebau dirprwyedig
26. eich cyfrifoldebau ariannol, gan gynnwys terfynau eich awdurdod a'ch cydweithwyr sydd â chyfrifoldeb cyllidebol yn eich sefydliad
27. gweithdrefnau eich sefydliad ar gyfer paratoi a chymeradwyo cyllidebau, a'r systemau a sefydlwyd ar gyfer rheoli, adrodd a gwerthuso perfformiad yn erbyn cyllidebau
28. beth i'w wneud os ydych yn amau bod twyll ariannol wedi'i gyflawni, a gyda phwy i gysylltu
Cwmpas/ystod
Cwmpas Perfformiad
Gwybodaeth Cwmpas
Gwerthoedd
Ymddygiadau
Sgiliau
- Cyfathrebu
- Trefniadau wrth gefn
- Gwneud penderfyniadau
- Gwerthuso
- Darogan
- Dylanwadu
- Rheoli gwybodaeth
- Cynnwys gweithwyr
- Arwain
- Monitro
- Cyd-drafod
- Argyhoeddi
- Cynllunio
- Cyflwyno gwybodaeth
- Blaenoriaethu
- Datrys problemau
- Cwestiynu
- Adolygu
- Rheoli risg
- Meddwl yn strategol