Defnyddio gwybodaeth i wneud penderfyniadau

Mae'r safon hon yn ymwneud â defnyddio gwybodaeth i wneud penderfyniadau. Rydych chi'n ymgysylltu â'r cydweithwyr y mae penderfyniadau'n effeithio arnyn nhw a'r cydweithwyr sy'n gallu helpu. Rydych chi'n sefydlu amcanion gwneud penderfyniadau ac yn cytuno ar y rhain gyda phawb o dan sylw. Mae'r safon yn cynnwys cael gwybodaeth i gefnogi'r gwaith o wneud penderfyniadau, eu gwirio, a datrys unrhyw broblemau. Rydych chi'n dod i gasgliadau yn seiliedig ar ddadansoddiad o'r wybodaeth ac yn gwneud penderfyniadau o fewn cwmpas eich awdurdod. Rydych chi'n cael help pan fydd ei angen arnoch chi ac yn trafod eich pryderon pan fyddwch chi'n nodi unrhyw wrthdaro â gwerthoedd a pholisïau sefydliadol.

Mae'r safon hon ar gyfer pob rheolwr ac arweinydd.

1. nodi cydweithwyr a allai gael eu heffeithio gan benderfyniadau a'u buddiannau
2. ymgysylltu â chydweithwyr sy'n gallu cyfrannu at brosesau gwneud penderfyniadau neu fydd yn cael eu heffeithio gan y penderfyniadau
3. sefydlu amcanion y penderfyniadau i'w gwneud a'r hyn rydych chi'n ceisio'i gyflawni
4. gwneud yn siŵr bod pawb o dan sylw yn cytuno â'r amcanion
5. nodi'r wybodaeth sydd ei hangen arnoch i wneud penderfyniadau a lle gellir dod o hyd iddi
6. cael gwybodaeth i'ch galluogi i wneud penderfyniadau
7. gwirio'r wybodaeth a gafwyd a'i dibynadwyedd
8. datrys problemau gyda gwybodaeth annigonol, annibynadwy, gwrthgyferbyniol neu amwys
9. dadansoddi'r wybodaeth i nodi ffeithiau, patrymau a thueddiadau a allai effeithio ar eich penderfyniadau
10. nodi'r ystod o opsiynau sy'n agored i chi a'u gwerthuso
11. dod i gasgliadau a ategir gan ddadleuon a thystiolaeth resymegol, gan nodi'n glir unrhyw ragdybiaethau rydych wedi'u gwneud a risgiau a allai fod yn gysylltiedig
12. gwneud penderfyniadau yn unol â'ch amcanion, o fewn cwmpas eich awdurdod
13. gwneud penderfyniadau sy'n cyd-fynd â gwerthoedd, polisïau, canllawiau ac amserlenni eich sefydliad
14. cael help a chyngor os nad oes gennych wybodaeth ddigonol
15. dadansoddi'r data i lywio'r broses o wneud penderfyniadau
16. cyfeirio penderfyniadau sydd y tu allan i faes eich cyfrifoldeb neu gwmpas eich awdurdod
17. trafod eich penderfyniadau gyda rhanddeiliaid allweddol os ydyn nhw'n debygol o fynd yn groes i werthoedd, polisïau, canllawiau ac amserlenni cyfredol
18. cyfleu eich penderfyniadau a'ch rhesymeg i gydweithwyr sy'n cael eu heffeithio
19. dilyn y codau ymarfer a'r polisïau cyfreithiol, sefydliadol, sy'n berthnasol i ddefnyddio gwybodaeth ar gyfer gwneud penderfyniadau

Gwybodaeth a dealltwriaeth gyffredinol

1.      pwysigrwydd ymgysylltu â'r rhai sy'n gallu cyfrannu neu a allai gael eu heffeithio yn y broses benderfynu, a sut i wneud hynny

2.      pwysigrwydd gosod amcanion ar gyfer y penderfyniad, a sut i'w gwneud yn glir yr hyn y mae'n rhaid i'r penderfyniad ei gyflawni a beth sydd y tu allan i gwmpas y penderfyniad

3.      sut i nodi'r wybodaeth sydd ei hangen arnoch i wneud y penderfyniad a sut i gael gafael arni o wahanol ffynonellau

4.      sut i farnu a oes gennych y wybodaeth ofynnol i'ch galluogi i wneud y penderfyniad

5.      sut i nodi a yw gwybodaeth yn annigonol, yn annibynadwy, yn wrthgyferbyniol neu'n amwys, a sut i gywiro hyn o fewn yr amserlenni gofynnol

6.      sut i ddadansoddi gwybodaeth i nodi ffeithiau, patrymau a thueddiadau perthnasol

7.      yr ystod o opsiynau sy'n agored i chi a sut i'w gwerthuso

8.      y cysyniad o wneud penderfyniadau sy'n seiliedig ar ddata

9.      sut i gyfiawnhau eich casgliadau drwy ddefnyddio tystiolaeth i'w cefnogi

10.  pwysigrwydd gwneud yn siŵr bod eich penderfyniadau yn cyd-fynd â gwerthoedd, polisïau, canllawiau ac amserlenni eich sefydliad

11.  pwysigrwydd dangos unrhyw ragdybiaethau rydych wedi'u gwneud a risgiau a allai fod yn gysylltiedig, a sut i wneud hynny

12.  sut i gyfleu eich penderfyniad i wahanol gynulleidfaoedd

Gwybodaeth a dealltwriaeth benodol o'r diwydiant a'r sector

13.  gofynion y diwydiant a'r sector ar gyfer defnyddio gwybodaeth i wneud penderfyniadau

14.  y codau ymarfer a pholisïau cyfreithiol, sefydliadol, sy'n berthnasol i ddefnyddio gwybodaeth ar gyfer gwneud penderfyniadau

Gwybodaeth a dealltwriaeth sy'n ymwneud â chyd-destun penodol

15.  y cydweithwyr sy'n gallu cyfrannu at y broses o wneud penderfyniadau neu fydd yn cael eu heffeithio gan y penderfyniad

16.  y ffeithiau, y patrymau a'r tueddiadau yn eich sefydliad a allai effeithio ar eich penderfyniad

17.  gwerthoedd, polisïau, canllawiau ac amserlenni eich sefydliad mewn cysylltiad â'ch penderfyniadau

18.  cwmpas eich awdurdod ar gyfer gwneud penderfyniadau, pryd y mae angen i chi gyfeirio penderfyniadau at rywun arall, a'r cydweithwyr y gallai fod angen i chi gyfeirio atynt

19.  y camau i'w cymryd os nad oes gennych y wybodaeth ofynnol, os yw'r penderfyniad y tu allan i faes eich cyfrifoldeb, neu os yw eich penderfyniadau'n mynd yn groes i werthoedd, polisïau, canllawiau ac amserlenni gofynnol

1. Gweithredu'n bendant
2. Dadansoddi
3. Asesu
4. Cyfathrebu
5. Gwneud penderfyniadau
6. Gwerthuso
7. Rheoli gwybodaeth
8. Cynnwys cydweithwyr
9. Blaenoriaethu
10. Datrys problemau
11. Gosod amcanion
12. Rheoli amser