Cadw, adfer a gosod gwaith plastr ffibrog ar brosiectau cadwraeth neu adfer
Trosolwg
Mae’r safon hon yn ymwneud â chadw, adfer a gosod gwaith plastr ffibrog ar brosiectau cadwraeth neu adfer, dehongli gwybodaeth, mabwysiadu arferion gwaith diogel, iach ac amgylcheddol gyfrifol, dewis a defnyddio deunyddiau, cydrannau, offer a chyfarpar, yn unol â gofynion y sefydliad sy’n cyfateb i’r gofynion statudol a deddfwriaethol presennol neu’n rhagori arnynt
Mae’r safon hon ar gyfer pobl sy’n gweithio ym maes galwedigaethol sgiliau treftadaeth a gall gweithwyr, goruchwylwyr a rheolwyr ei defnyddio
Meini prawf perfformiad
Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:
Dehongli gwybodaeth
P1 dehongli’r wybodaeth am y gwaith a’r adnoddau fel sy’n berthnasol i leoliad daearyddol a’r amodau hinsawdd i gadarnhau ei bod yn berthnasol ar gyfer y canlynol:
- lluniadau
- manylebau
- rhestrau
- datganiadau dull
- asesiadau risg
- gwybodaeth gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr
- cyfarwyddiadau llafar, ysgrifenedig neu electronig
- rheoliadau, deddfwriaeth, canllawiau swyddogol a thrwyddedau cyfredol
Arferion gwaith diogel
P2 cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth gyfredol berthnasol a chanllawiau swyddogol i wneud y gwaith a chynnal arferion gwaith diogel ac iach am y canlynol:
- dulliau gweithio
- defnyddio cyfarpar diogelu personol priodol yn ddiogel
- defnyddio cyfarpar mynediad neu godi yn ddiogel
- defnyddio, storio a thrin deunyddiau, offer a chyfarpar yn ddiogel
- defnyddio cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch yn ddiogel
- risgiau penodol i iechyd a diogelwch galwedigaethol gan gynnwys ymwybyddiaeth o iechyd meddwl
- risgiau penodol sy’n gysylltiedig â deunyddiau peryglus neu rai sy’n cynnwys asbestos
- risgiau penodol sy’n gysylltiedig â gwres, gronynnau, nwy a thrydan sy’n gysylltiedig â phrosesau, cyfarpar a deunyddiau
Dewis adnoddau
P3 dewis faint o adnoddau sydd eu hangen ac ansawdd gofynnol yr adnoddau hynny ar gyfer y dulliau gweithio ar gyfer y canlynol:
- deunyddiau a chydrannau
- offer a chyfarpar
Lleihau'r risg o ddifrod
P4 cydymffurfio â gweithdrefnau’r sefydliad i leihau'r risg o ddifrod i'r gwaith a'r ardal o’i gwmpas drwy:
- gymryd camau perthnasol i ddiogelu’r mannau gwaith rhag difrod damweiniol neu anfwriadol
- gweithio gydag ymwybyddiaeth o’r amgylchedd mewn cysylltiad â galwedigaethau eraill
- cadw'r man gwaith yn lân ac yn daclus
- gwaredu gwastraff yn unol â'r ddeddfwriaeth gyfredol
Bodloni gofynion y contract
P5 cydymffurfio â'r wybodaeth yn y contract i baratoi a phaentio arwynebau yn effeithlon yn unol â’r gofynion drwy:
ddangos sgiliau gwaith i wneud y canlynol:
- asesu
- mesur
- marcio allan
- cyfnerthu
- laminiad
- argraffiad gwasgu
- tynnu
- cymysgu
- bwrw o'r argraffiad gwasgu
- lleoli
- diogelu neu osod
- gorffeniad
defnyddio a chynnal a chadw offer llaw, offer pŵer a chyfarpar ategol
asesu’r amgylchedd presennol gan gynnwys:
- sefydlogrwydd
- cefndir
- mowldinau wedi’u hatodi
- gosodiad gwreiddiol
cydweddu â gwaith plastr ffibrog treftadaeth presennol gan ddefnyddio’r canlynol:
- templed a
phedwar o’r argraffiadau gwasgu canlynol:
gwasgiad plastr
- gwasgiad silicôn (thicsotropig)
- clai
- darn rhydd o blastr
- sganio 3D
cyfnerthu:
- paratoi arwyneb i’w gyfnerthu
- clymu’n ôl gan ddefnyddio gwifren a wad ar gyfer gwaith plastr treftadaeth
- cryfhau yn y fan a’r lle gan ddefnyddio technegau lamineiddio a phwyntiau cryfder
- creu, atgyfnerthu ac adfer twll mynediad i’r corff (neu agoriad maint tebyg)
castio ar y safle o wasgiad i wneud gwaith atgyweirio
cadw, adfer a gosod cydrannau plastr ffibrog yn unol â’r cyfarwyddiadau ymarferol ar gyfer y canlynol:
- mowldinau rhediad plaen
- mowldinau addurniadol: cornis
- mowldinau addurniadol: panel
- arwynebau crwm: cromen, baril, fowtiau, nenfwd hanner cylch neu golofn
cwblhau’r gwaith fel bod gorffeniad di-dor sy’n cyfateb â’r gorffeniad presennol ar gyfer y canlynol:
- agor a chau tyllau mynediad
- ategwaith i’r mowldin presennol
- cerfiad
- cydbwyso
- gosod cyfoethogiadau
Amser a neilltuwyd
P6 cwblhau'r gwaith o fewn yr amser a amcangyfrifwyd ac a neilltuwyd, gan ystyried yr amodau hinsawdd, yn unol â gweithdrefnau'r sefydliad, y rhaglen waith ac i ddiwallu anghenion galwedigaethau eraill a/neu'r cleient
Gwybodaeth a Dealltwriaeth
You need to know and understand:
P1 Dehongli gwybodaeth**
K1 pam mae gweithdrefnau’r sefydliad wedi cael eu datblygu a sut maent yn cael eu rhoi ar waith
K2 mathau o wybodaeth, beth yw eu ffynhonnell a sut i'w dehongli mewn perthynas â:
- lluniadau
- manylebau
- rhestrau
- datganiadau dull
- asesiadau risg
- gwybodaeth gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr
- gwybodaeth gytundebol
- deddfwriaeth, rheoliadau, canllawiau swyddogol a thrwyddedau cyfredol, gan gynnwys adeiladau rhestredig a henebion cofrestredig, ond heb fod yn gyfyngedig iddynt
- cynlluniau ac adroddiadau cadwraeth
- cyfarwyddiadau llafar, ysgrifenedig neu electronig
K3 pwysigrwydd gweithdrefnau sefydliadol o ran datrys problemau â gwybodaeth a pham mae’n bwysig eu dilyn
K4 gwybodaeth am ddeddfwriaeth berthnasol, gyfredol, canllawiau swyddogol a gofynion penodol i safle a sut mae’n cael ei rhoi ar waith
P2 Arferion gwaith diogel
K5 sut dylid ymateb i argyfyngau yn unol ag awdurdodiad y sefydliad a sgiliau personol o ran y canlynol:
- tanau a’r mathau o gyfarpar diffodd tân a sut a phryd y cânt eu defnyddio o ran dŵr, CO2, ewyn a phowdr
- gollyngiadau ac anafiadau
- argyfyngau sy'n ymwneud â gweithgareddau galwedigaethol
- nodi ac adrodd am sylweddau peryglus gan gynnwys deunyddiau sy’n cynnwys asbestos a charbonad plwm, ond heb fod yn gyfyngedig i hynny
- safle
- gweithle
- cerbydau
- cwmni
- gweithwyr
- cleientiaid
- y cyhoedd
K7 sut mae rhoi gwybod am risgiau a pheryglon a nodwyd gan y canlynol:
- dulliau gweithio
- asesiadau risg
- asesiad personol
- gwybodaeth dechnegol gwneuthurwyr
- rheoliadau statudol
- canllawiau swyddogol
- Rheoli Sylweddau Peryglus i Iechyd (COSHH)
K8 y gweithdrefnau ar gyfer adrodd am ddamweiniau a phwy sy'n gyfrifol am wneud hynny
K9 pam, pryd a sut y dylid defnyddio’r cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch a nodir gan egwyddorion atal mewn perthynas â’r canlynol:
- mesurau diogelu ar y cyd
- cyfarpar diogelu personol
- cyfarpar diogelu anadlol (RPE)
- awyru lleol sy'n gwacáu mygdarth (LEV)
K10 sut mae cydymffurfio ag arferion gwaith sy’n amgylcheddol gyfrifol er mwyn bodloni’r ddeddfwriaeth gyfredol a chanllawiau swyddogol wrth ddelio â damweiniau posibl, peryglon i iechyd a’r amgylchedd wrth weithio yn y gweithle mewn perthynas â’r canlynol:
- dan lefel y ddaear
- lleoedd cyfyng
- gweithio mewn mannau uchel
- offer, peiriannau a chyfarpar
- deunyddiau a sylweddau
- symud a storio deunyddiau drwy eu codi a’u cario a defnyddio cyfarpar codi mecanyddol
K11 pam mae nodweddion, ansawdd, defnydd, cynaliadwyedd, addasrwydd, cyfyngiadau a diffygion sy'n gysylltiedig â'r adnoddau yn bwysig, a sut dylid rhoi gwybod am ddiffygion
K12 pam y dylid mabwysiadu arferion gwaith a deunyddiau cynaliadwy a moesegol
K13 y gweithdrefnau sefydliadol ar gyfer dewis adnoddau, pam maen nhw wedi cael eu datblygu a sut mae eu defnyddio
K14 sut mae cadarnhau bod yr adnoddau a’r deunyddiau’n cydymffurfio â’r fanyleb
K15 sut dylid defnyddio’r adnoddau a sut mae rhoi gwybod am unrhyw broblemau sy'n gysylltiedig â'r adnoddau ynglŷn â’r canlynol:
- gwaith dellt a chyrs
- plastrau
- clai
- atgyfnerthiadau
- pren
- sinc
- cyfryngau rhyddhau
- arafwyr
- cyflymwyr
- deunydd mowldio hyblyg
- ffitiadau
- eitemau ategol cysylltiol
deunyddiau cyfuno, fel:
- sgrim hesian
- asetad polyfinyl
- cwlwm gwifren
offer llaw, offer pŵer a chyfarpar ategol
- cyfarpar mynediad
- cyfarpar digidol
K16 sut mae nodi ac adrodd ar y peryglon sy'n gysylltiedig â’r adnoddau a'r dulliau gweithio a sut maent yn cael eu rheoli mewn perthynas â datganiadau dull ac asesiadau risg
K17 dulliau o gyfrifo niferoedd, hyd, arwynebedd a gwastraff sy'n gysylltiedig â'r dull a’r weithdrefn ar gyfer cadw, adfer a gosod gwaith plastr ffibrog ar brosiectau cadwraeth neu adfer
K18 sut mae diogelu gwaith a’r ardal o’i gwmpas rhag difrod a phwrpas diogelu rhag gweithgareddau cyffredinol yn y gweithle, gweithrediadau eraill a thywydd garw a sut mae lleihau difrod
K19 pa mor bwysig yw gwaredu gwastraff yn ddiogel, a sut mae gwneud hynny, yn unol â’r canlynol:
- cyfrifoldebau amgylcheddol
- gweithdrefnau’r sefydliad
- gwybodaeth gwneuthurwyr
- gwybodaeth cyflenwyr
- rheoliadau statudol
- canllawiau swyddogol
K20 pam mae’n bwysig cynnal ardal waith ddiogel, glir a thaclus
P5 Bodloni manyleb y contract
K21 sut mae’r dulliau gweithio i fodloni’r fanyleb yn cael eu cyflawni a sut mae problemau’n cael eu nodi a’u hadrodd drwy ddefnyddio gwybodaeth ar gyfer arferion, gweithdrefnau a sgiliau gwaith diogel, iach ac amgylcheddol sy’n ymwneud â’r canlynol:
sut mae asesu, cofnodi ac adrodd am waith a wnaed yn flaenorol mewn fformatau ysgrifenedig a digidol, gan gynnwys:
cefndir:
distiau
- gwaith stydiau
gwaith metel
strategaeth ar gyfer gosod:
mecanyddol
- gwifren a wad
gwifren yn unig
mowldinau wedi’u hatodi
canllawiau treftadaeth cyfredol y llywodraeth ar gyfer cyfnerthu a laminiad
- effaith laminiad, gan gynnwys ymwybyddiaeth o lwytho strwythurol
- pam ei bod yn bwysig bod argraffiadau gwasgu yn cael eu cymryd ar ôl tynnu paent
beth yw manteision ac anfanteision defnyddio’r canlynol wrth gymryd argraffiadau o waith plastr treftadaeth presennol:
- creu templed
- gwasgiad plastr
- gwasgiad silicôn (thicsotropig)
- clai
- darn rhydd o blastr
- sganio 3D
y dulliau o dynnu paent o blastr ffibrog:
- dŵr cynnes
- stêm
- cemegol
pam mae angen symud a sefydlogi gwaith plastr ffibrog diffygiol
- sut mae adnabod a pharatoi meinciau addas ar gyfer castio ar y safle
castio ar y safle i gynnwys y canlynol:
- dewis deunyddiau
- atgyfnerthiadau
- pwyntiau gosodion
pwyntiau crogi arwynebau cefndir, gan gynnwys ymwybyddiaeth o’r canlynol:
- cyflwr cyfredol
- ansawdd
- safle a chanoli
sut mae paratoi arwynebau cefndir:
- paratoi arwyneb i’w gyfnerthu
- clymu’n ôl gan ddefnyddio gwifren a wad ar gyfer gwaith plastr treftadaeth
- cryfhau yn y fan a’r lle gan ddefnyddio technegau lamineiddio a phwyntiau cryfder
- creu, atgyfnerthu ac adfer twll mynediad y corff (neu agoriad maint tebyg)
sut mae diogelu a gosod plastr ffibrog:
- mowldinau rhediad plaen
- mowldinau addurniadol: cornis
- mowldinau addurniadol: panel
- arwynebau crwm: cromen, baril, fowtiau, nenfwd hanner cylch neu golofn
sut mae nodi’r cynhyrchion, y deunyddiau a’r offer sydd eu hangen i greu uniad, uniad meitrog a chwblhau i greu gorffeniad di-dor sy’n cyfateb â’r hyn sydd eisoes yn bodoli ar gyfer y canlynol:
- ategwaith i fowldinau rhediad plaen
- ategwaith i’r mowldin addurnol
- ategwaith i’r arwynebau gwastad
pam ei bod yn bwysig dilysu ffyrdd priodol y dylid gwneud y gwaith
- pam fod angen nodi arwynebeddau sensitif
- pam ei bod yn bwysig cynnal treftadaeth a chyfanrwydd archaeolegol
- pam ei bod yn bwysig cynnal egwyddorion ymyrraeth sylfaenol a newidiadau gwrthdroadwy
- pam fod angen rhoi’r gorau i weithio pan fyddwch chi’n dechrau dyfalu a rhoi gwybod am eich canfyddiadau
- pam mae angen adnabod a rhoi gwybod am blanhigion ac anifeiliaid sydd mewn perygl ac wedi’u gwarchod
- pam fod angen symud deunyddiau sydd wedi dirywio a deunyddiau amhriodol
- pam ei bod yn bwysig cynnal y strwythur presennol
- sut i storio ffabrigau, deunyddiau a chydrannau strwythurol y gellir eu hachub
- sut i ddefnyddio pob math o offer llaw ac offer wedi'i bweru a chyfarpar cysylltiol
- sut a pham mae angen i'r gweithiwr sicrhau bod yr holl offer llaw a phŵer a chyfarpar ategol yn cael eu cynnal a’u cadw
y risgiau iechyd a diogelwch penodol o ran cadw, adfer a gosod plastr ffibrog:
- asbestos cudd
- gweithio mewn mannau uchel gan ddefnyddio cyfarpar mynediad
- mynediad diogel ar draws strwythurau bregus mewn mannau cyfyng
- mynediad â rhaff, harneisiau, abseilio
perthnasedd asesiad o arwyddocâd
sut mae nodi gofynion penodol ar gyfer y canlynol:
- strwythurau o ddiddordeb arbennig
- adeiladwaith traddodiadol
- adeiladau anodd eu trin
- arwyddocâd hanesyddol
sut mae gweithio gyda pheiriannau ac offer, o’u cwmpas ac yn agos iawn atynt
K22 gweithdrefnau’r sefydliad o ran ymddygiad ar y safle, a chydnabod a sicrhau tegwch, cynhwysiant a pharch o fewn yr amgylchedd gwaith, a sut i roi sylw i ymddygiad amhriodol ar y safle a rhoi gwybod amdano
K23 pwysigrwydd dulliau gweithio, cysylltiadau rhyngbersonol a chyfathrebu ac anghenion galwedigaethau eraill sy'n gysylltiedig â chadw, adfer a gosod gwaith plastr ffibrog ar brosiectau cadwraeth neu adfer
K24 y rhaglen ar gyfer gwneud y gwaith, gan gynnwys yr amser a amcangyfrifwyd ac a neilltuwyd, a pham y dylid cadw at derfynau amser neu roi gwybod os ydych yn debygol o fethu cadw atynt
K25 y mathau o siartiau cynnydd, amserlenni ac amseroedd a amcangyfrifwyd, a gweithdrefnau’r sefydliad ar gyfer rhoi gwybod am amgylchiadau a fydd yn effeithio ar y rhaglen waith