Cadw ac adfer arwynebau plastr plaen ac wedi’u mowldio ar brosiectau cadwraeth neu adfer

Mae’r safon hon yn ymwneud â chadw ac adfer arwynebau plastr caled plaen ac wedi’u mowldio ar brosiectau cadwraeth neu adfer neu strwythurau pridd, dehongli gwybodaeth, mabwysiadu arferion gwaith diogel, iach ac amgylcheddol gyfrifol, dewis a defnyddio deunyddiau, cydrannau, offer a chyfarpar, yn unol â gofynion y sefydliad sy’n cyfateb i’r gofynion statudol a deddfwriaethol presennol neu’n rhagori arnynt
 

---

​Dehongli gwybodaeth

P1 dehongli’r wybodaeth am y gwaith a’r adnoddau fel sy’n berthnasol i leoliad daearyddol a’r amodau hinsawdd i gadarnhau ei bod yn berthnasol ar gyfer y canlynol:

• lluniadau
• manylebau
• rhestrau
• datganiadau dull
• asesiadau risg
• gwybodaeth gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr
• cyfarwyddiadau llafar, ysgrifenedig neu electronig
• rheoliadau, deddfwriaeth, canllawiau swyddogol a thrwyddedau cyfredol 

Arferion gwaith diogel

P2 cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth gyfredol berthnasol a chanllawiau swyddogol i wneud y gwaith a chynnal arferion gwaith diogel ac iach am y canlynol:

• dulliau gweithio
• defnyddio cyfarpar diogelu personol priodol yn ddiogel 
• defnyddio cyfarpar mynediad neu godi yn ddiogel
• defnyddio, storio a thrin deunyddiau, offer a chyfarpar yn ddiogel
• defnyddio cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch yn ddiogel
• risgiau penodol i iechyd a diogelwch galwedigaethol gan gynnwys ymwybyddiaeth o iechyd meddwl
• risgiau penodol sy’n gysylltiedig â deunyddiau peryglus neu rai sy’n cynnwys asbestos

Dewis adnoddau

P3 dewis faint o adnoddau sydd eu hangen ac ansawdd gofynnol yr adnoddau hynny ar gyfer y dulliau gweithio ar gyfer y canlynol:

• deunyddiau a chydrannau
• offer a chyfarpar

Lleihau'r risg o ddifrod

P4 cydymffurfio â gweithdrefnau’r sefydliad i leihau'r risg o ddifrod i'r gwaith a'r ardal o’i gwmpas drwy:

• gymryd camau perthnasol i ddiogelu’r mannau gwaith rhag difrod damweiniol neu anfwriadol
• gweithio gydag ymwybyddiaeth o’r amgylchedd mewn cysylltiad â galwedigaethau eraill
• cadw'r man gwaith yn lân ac yn daclus
• gwaredu gwastraff yn unol â'r ddeddfwriaeth gyfredol

Bodloni gofynion y contract

P5 cydymffurfio â’r wybodaeth gontract i warchod ac adfer arwynebau plastr plaen ac wedi’u mowldio yn effeithlon yn unol â’r fanyleb ofynnol drwy:

• ddangos sgiliau gwaith i wneud y canlynol:

  • mesur
  • marcio allan
  • gosod arwynebau gwastad
  • sgridau syth a lefel
  • tynnu
  • rhoi
  • taenu
  • mesur
  • gorffen
  • lleoli onglau a chyffyrdd â gorffeniadau eraill
  • diogelu

• defnyddio a chynnal a chadw offer llaw ac offer pŵer, peiriannau cymysgu a chyfarpar ategol

• cynhyrchu mowld rhedeg, gan gynnwys cymryd argraffiadau (gwasgiad) o fowldin sy’n bodoli eisoes
• castio ar y safle o wasgiad i gyfateb â’r un presennol

• paratoi haenau cefndir cyn derbyn haenau ychwanegol o blastr neu rendrad, gan gynnwys:

  • lefelu pantiau
  • côt grafu
  • côt bigog
  • côt fflotiog
  • côt orffen

• cadw ac adfer plastr mewnol neu rendrad allanol presennol yn unol â chyfarwyddiadau gwaith sy’n ymwneud â’r canlynol:

  • tynnu plastr a rendrad diffygiol
  • tynnu delltennau neu gyrs diffygiol

  • paratoi arwynebau cefndir:

  • dellt neu gyred

  • solet

  • gosod allan a ffurfio onglau mewnol ac allanol i gyfateb i’r rhai presennol:

  • cornel solet

  • rhimyn hir pren

  • rhimyn hir o blastr

  • atgynhyrchu gorffeniadau presennol

  • sefydlogi’r plastr neu’r rendrad presennol

• cadw ac adfer arwynebau plastr neu rendrad yn unol â’r cyfarwyddiadau gweithio ar gyfer pedwar o’r canlynol:

  • fertigol
  • nenfwd
  • goleddfol
  • mowldio yn y fan a’r lle
  • wedi’i fowldio gyda chyfoethogiad i’r cast

  • crwm:

  • cromen

  • baril
  • fowt

  • nenfwd hanner cylch

  • wedi’i fodelu â llaw yn y fan a’r lle

  • lloriau

• atgyweirio neu ailosod a gorffen i gyd-fynd â’r arwynebau presennol o blastr calch neu rendrad gan ddefnyddio gorffeniad trywel ar gyfer dau o’r canlynol:

  • gorffeniad fflôt
  • gorffeniad sbwng
  • cerrig nadd
  • plastr garw
  • plastr parget

• sefydlogi’r plastr a’r rendrad presennol gan ddefnyddio technegau sy’n caniatáu newidiadau gwrthdroadwy gan ddefnyddio:

  • sgriwiau dur gwrthstaen, wasieri, rhwyllau
  • growtin
  • wadin plastr

• trwsio craciau mewn arwynebau plastr neu rendrad presennol

---

​P1 Dehongli gwybodaeth

K1 pam mae gweithdrefnau’r sefydliad wedi cael eu datblygu a sut maent yn cael eu rhoi ar waith

K2 mathau o wybodaeth, beth yw eu ffynhonnell a sut i'w dehongli mewn perthynas â:

• lluniadau
• manylebau
• rhestrau
• datganiadau dull
• asesiadau risg
• gwybodaeth gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr
• gwybodaeth gytundebol
• deddfwriaeth, rheoliadau, canllawiau swyddogol a thrwyddedau cyfredol, gan gynnwys adeiladau rhestredig a henebion cofrestredig, ond heb fod yn gyfyngedig iddynt
• cynlluniau ac adroddiadau cadwraeth
• cyfarwyddiadau llafar, ysgrifenedig neu electronig

K3 pwysigrwydd gweithdrefnau sefydliadol o ran datrys problemau â gwybodaeth a pham mae’n bwysig eu dilyn

K4 gwybodaeth am ddeddfwriaeth berthnasol, gyfredol, canllawiau swyddogol a gofynion penodol i safle a sut mae’n cael ei rhoi ar waith

P2 Arferion gwaith diogel

K5 sut dylid ymateb i argyfyngau yn unol ag awdurdodiad y sefydliad a sgiliau personol o ran y canlynol:

• tanau a’r mathau o gyfarpar diffodd tân a sut a phryd y cânt eu defnyddio o ran dŵr, CO2, ewyn a phowdr
• gollyngiadau ac anafiadau
• argyfyngau sy'n ymwneud â gweithgareddau galwedigaethol
• nodi ac adrodd am sylweddau peryglus gan gynnwys deunyddiau sy’n cynnwys asbestos a charbonad plwm, ond heb fod yn gyfyngedig i hynny

K6 y gweithdrefnau diogelwch sefydliadol a phenodol i safle ar gyfer offer, peiriannau a chyfarpar mewn perthynas â'r canlynol:

• safle
• gweithle
• cerbydau
• cwmni
• gweithwyr
• cleientiaid
• y cyhoedd

K7 sut mae rhoi gwybod am risgiau a pheryglon a nodwyd gan y canlynol:

• dulliau gweithio
• asesiadau risg
• asesiad personol
• gwybodaeth dechnegol gwneuthurwyr
• rheoliadau statudol
• canllawiau swyddogol
• Rheoli Sylweddau Peryglus i Iechyd (COSHH)

K8 y gweithdrefnau ar gyfer adrodd am ddamweiniau a phwy sy'n gyfrifol am wneud hynny

K9 pam, pryd a sut y dylid defnyddio’r cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch a nodir gan egwyddorion atal mewn perthynas â’r canlynol:

• mesurau diogelu ar y cyd
• cyfarpar diogelu personol (PPE)
• cyfarpar diogelu anadlol (RPE)
• awyru lleol sy'n gwacáu mygdarth (LEV)

P10 sut mae cydymffurfio ag arferion gwaith sy’n amgylcheddol gyfrifol er mwyn bodloni’r ddeddfwriaeth gyfredol a chanllawiau swyddogol wrth ddelio â damweiniau posibl, peryglon i iechyd a’r amgylchedd wrth weithio yn y gweithle mewn perthynas â’r canlynol:

• dan lefel y ddaear
• lleoedd cyfyng
• gweithio mewn mannau uchel
• offer, peiriannau a chyfarpar
• deunyddiau a sylweddau
• symud a storio deunyddiau drwy eu codi a’u cario a defnyddio cyfarpar codi mecanyddol

P3 Dewis adnoddau

K11 pam mae nodweddion, ansawdd, defnydd, cynaliadwyedd, addasrwydd, cyfyngiadau a diffygion sy'n gysylltiedig â'r adnoddau yn bwysig, a sut dylid rhoi gwybod am ddiffygion

K12 pam y dylid mabwysiadu arferion gwaith a deunyddiau cynaliadwy a moesegol

K13 y gweithdrefnau sefydliadol ar gyfer dewis adnoddau, pam maen nhw wedi cael eu datblygu a sut mae eu defnyddio

K14 sut mae cadarnhau bod yr adnoddau a’r deunyddiau’n cydymffurfio â’r fanyleb

K15 sut dylid defnyddio’r adnoddau a sut mae rhoi gwybod am unrhyw broblemau sy'n gysylltiedig â'r adnoddau ynglŷn â’r canlynol:

• gwaith dellt a chyrs
• plastrau
• plastrau pridd
• rendradau pridd
• clai
• powdrau mân
• agregau
• smentiau naturiol

• calchoedd:

  • anhydrolig:

  • pwti calch

  • calch cyflym

  • hydrolig

• ffeibrau:

  • naturiol
  • wedi'i wneud gan ddyn

• rhimyn:

  • pren
  • dur gwrthstaen

• ychwanegion

• cyfryngau bondio
• deunyddiau i’w defnyddio ar gyfer gwasgiadau
• ffitiadau a gosodiadau
• offer llaw ac offer pŵer, peiriannau cymysgu a chyfarpar cysylltiedig
• cyfarpar digidol

K16 sut mae nodi ac adrodd ar y peryglon sy'n gysylltiedig â’r adnoddau a'r dulliau gweithio a sut maent yn cael eu rheoli mewn perthynas â datganiadau dull ac asesiadau risg

K17 dulliau o gyfrifo niferoedd, hyd, arwynebedd a gwastraff sy'n gysylltiedig â'r dull a’r weithdrefn ar gyfer cadw ac adfer arwynebau plastr plaen ac wedi’i fowldio ar brosiectau cadwraeth neu adfer 

P4 Lleihau'r risg o ddifrod

K18 sut mae diogelu gwaith a’r ardal o’i gwmpas rhag difrod a phwrpas diogelu rhag gweithgareddau cyffredinol yn y gweithle, gweithrediadau eraill a thywydd garw a sut mae lleihau difrod
K19 pa mor bwysig yw gwaredu gwastraff yn ddiogel, a sut mae gwneud hynny, yn unol â’r canlynol:

• cyfrifoldebau amgylcheddol
• gweithdrefnau’r sefydliad
• gwybodaeth gwneuthurwyr
• gwybodaeth cyflenwyr
• rheoliadau statudol
• canllawiau swyddogol

K20 pam mae’n bwysig cynnal ardal waith ddiogel, glir a thaclus

P5 Bodloni manyleb y contract

K21 sut mae’r dulliau gweithio i fodloni’r fanyleb yn cael eu cyflawni a sut mae problemau’n cael eu nodi a’u hadrodd drwy ddefnyddio gwybodaeth ar gyfer arferion, gweithdrefnau a sgiliau gwaith diogel, iach ac amgylcheddol sy’n ymwneud â’r canlynol:

• y gwahaniaeth rhwng gwastad a syth o ran cadw ac adfer arwynebau gyda phlastr solet ac wedi’u rendro
• ble a phryd i ddefnyddio gorffeniadau gwastad a sythu o ran cadw ac adfer arwynebau plastr solet ac wedi’u rendro
• sut i dynnu plastr, rendrad, delltennau a chyrs diffygiol

• sut mae sefydlogi a pharatoi arwynebau cefndir sy’n briodol i’r gorffeniad plastr a rendrad, gan gynnwys:

  • dellt a chyrs
  • solet
  • rheoli sugnedd â dŵr
  • arwynebau wedi’u plastro a’u rendro sy’n bodoli eisoes
  • glanhau uniadau allan os yw hynny'n briodol

• beth yw manteision ac anfanteision cymryd argraffiadau o waith plastr treftadaeth presennol wrth ddefnyddio’r canlynol:

  • creu templed
  • gwasgiad plastr
  • gwasgiad silicôn (thicsotropig)
  • clai
  • darn rhydd o blastr
  • sganio 3D

• castio ar y safle i gynnwys y canlynol:

  • dewis deunyddiau
  • atgyfnerthiadau
  • pwyntiau gosod

• sut a phryd i ddefnyddio plastrau calch a gypswm trwm ac ysgafn

• paratoi haenau cefndir cyn derbyn haenau ychwanegol o blastr neu rendrad, gan gynnwys:

  • lefelu pantiau
  • côt grafu
  • côt bigog
  • côt fflotiog
  • côt orffen

• sut mae cadw ac adfer drwy roi a gorffen plastr mewnol a rendrad allanol ar yr arwynebau canlynol:

  • fertigol
  • nenfwd
  • goleddfol
  • mowldio yn y fan a’r lle
  • wedi’i fodelu â llaw yn y fan a’r lle
  • wedi’i fowldio a chyfoethogiad i’r cast

  • crwm:

  • cromen

  • baril
  • fowt

  • nenfwd hanner cylch

  • lloriau:

  • dellt

  • calch
  • gypswm
  • onnen

• sut mae gosod allan a ffurfio onglau mewnol ac allanol i gyfateb i’r rhai presennol:

  • cornel solet
  • rhimyn hir pren
  • rhimyn hir o blastr

• sut i wneud gwaith crwm, gan gynnwys y canlynol, ond heb fod yn gyfyngedig i hynny:

  • cromen
  • baril
  • fowt
  • nenfwd hanner cylch
  • agoriadau bwaog

• sut mae atgyweirio neu ailosod a gorffen i gyd-fynd â’r arwynebau presennol o blastr calch neu rendrad gan ddefnyddio gorffeniad trywel ar gyfer dau o’r canlynol:

  • gorffeniad fflôt
  • gorffeniad sbwng
  • cerrig nadd
  • plastr garw
  • plastr parget

• pam ei bod yn bwysig atgynhyrchu gorffeniadau presennol ar sail tebyg am debyg, gan gynnwys:

  • mowld rhedeg yn y fan a’r lle
  • wedi’i fowldio gyda chyfoethogiad i’r cast

  • crwm:

  • cromen

  • baril
  • fowt

  • nenfwd hanner cylch

  • wedi’i fodelu â llaw yn y fan a’r lle

  • lloriau

• sut mae atgynhyrchu gorffeniadau presennol ar sail tebyg am debyg, gan gynnwys:

  • wedi’i fowldio â rhediad yn y fan a’r lle
  • wedi’i fowldio gyda chyfoethogiad i’r cast

  • crwm:

  • cromen

  • baril
  • fowt

  • nenfwd hanner cylch

  • wedi’i fodelu â llaw yn y fan a’r lle

  • lloriau

• sut mae sefydlogi’r plastr a’r rendrad presennol gan ddefnyddio technegau sy’n caniatáu newidiadau gwrthdroadwy gan ddefnyddio:

  • sgriwiau dur gwrthstaen, wasieri, rhwyllau
  • growtin
  • wadin plastr

• pam ei bod yn bwysig sefydlogi’r plastr a’r rendrad presennol

• sut mae trwsio craciau mewn arwynebau plastr neu rendrad presennol
• pam ei bod yn bwysig dilysu ffyrdd priodol y dylid gwneud y gwaith
• pam ei bod yn bwysig nodi arwynebeddau sensitif
• pam ei bod yn bwysig cynnal treftadaeth a chyfanrwydd archaeolegol
• pam bod angen cynnal egwyddorion ymyrraeth sylfaenol a newidiadau gwrthdroadwy
• pam ei bod yn bwysig cofnodi gwaith a wneir (mewn fformat ysgrifenedig a digidol)
• pam mae’n bwysig adnabod a rhoi gwybod am blanhigion ac anifeiliaid sydd mewn perygl ac wedi’u gwarchod (gwenyn morter)
• pam fod angen symud deunyddiau sydd wedi dirywio a deunyddiau amhriodol
• pam ei bod yn bwysig cynnal y strwythur presennol
• pam mae angen integreiddio cydrannau adeiladol sy’n bodoli eisoes a rhai newydd
• sut i storio ffabrigau, deunyddiau a chydrannau strwythurol y gellir eu hachub
• pam ei bod yn bwysig nodi, penderfynu a rhoi gwybod pryd mae angen sgiliau a gwybodaeth arbenigol, ac adrodd yn briodol ynghylch hyn
• perthnasedd asesiad o arwyddocâd

• pam ei bod yn bwysig pennu gofynion penodol ar gyfer y canlynol:

  • strwythurau o ddiddordeb arbennig
  • adeiladu traddodiadol (cyn 1919)
  • arwyddocâd hanesyddol

• sut mae nodi gofynion penodol ar gyfer y canlynol:

  • strwythurau o ddiddordeb arbennig
  • adeiladwaith traddodiadol
  • adeiladau anodd eu trin
  • arwyddocâd hanesyddol

• sut i ddefnyddio pob math o offer llaw ac offer pŵer, a chyfarpar cymysgu a chysylltiol

• sut a pham mae angen i'r gweithiwr sicrhau bod yr holl offer llaw a phŵer a chyfarpar cymysgu ac ategol yn cael eu cynnal a’u cadw
• sut mae gweithio mewn mannau uchel gan ddefnyddio cyfarpar mynediad
• sut mae gweithio gyda pheiriannau ac offer, o’u cwmpas ac yn agos iawn atynt

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

2027

---

Ar hyn o bryd

---

Gwreiddiol

---

CITB

---

COSVR557

---

Plastrwyr

---

1234

---

Plastrau pridd; Rendradau pridd; Gwaith lats; Calch; Gleiniau; Clai; Calch cyflym; Calch poeth

---