Gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro

URN: COSVR370
Sectorau Busnes (Suites): Gweithrediadau Adeiladu a Pheirianneg Sifil (Adeiladu)
Datblygwyd gan: Construction Skills
Cymeradwy ar: 01 Rhag 2020

Trosolwg

Mae'r safon hon yn ymwneud â gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro, dehongli gwybodaeth, mabwysiadu arferion gwaith diogel, iach ac amgylcheddol gyfrifol, a dewis a defnyddio deunyddiau, cydrannau, offer a chyfarpar.

Mae'r safon hon ar gyfer pobl sy'n gweithio ym maes galwedigaethol Gweithrediadau Adeiladu a Pheirianneg Sifil a gall gweithwyr, goruchwylwyr a rheolwyr ei defnyddio.


Meini prawf perfformiad

Mae'n rhaid eich bod chi'n gallu:

P1   dehongli'r wybodaeth a roddir am y gwaith a'r adnoddau i gadarnhau ei pherthnasedd

P2   cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth berthnasol a phenodol a chanllawiau swyddogol i wneud eich gwaith a chynnal arferion gwaith diogel ac iach

P3   dewis faint o adnoddau sydd eu hangen ac ansawdd gofynnol yr adnoddau hynny ar gyfer y dulliau gweithio

P4   cydymffurfio â gweithdrefnau’r sefydliad i leihau'r risg o ddifrod i'r gwaith a'r ardal o’i gwmpas

P5   cydymffurfio â'r wybodaeth a roddir yn y contract i wneud y gwaith yn effeithlon yn unol â’r gofynion

P6   cwblhau'r gwaith o fewn yr amser a neilltuwyd yn unol â'r rhaglen waith


Gwybodaeth a Dealltwriaeth

You need to know and understand:

Meini Prawf Perfformiad 1

Dehongli gwybodaeth

K1   pa weithdrefnau a ddatblygwyd gan y sefydliad i adrodd am wybodaeth amhriodol ac adnoddau anaddas, yn ogystal â'u cywiro, a sut i'w gweithredu

K2   pa fathau o wybodaeth sydd ar gael, beth yw eu ffynhonnell a sut i'w dehongli

K3   beth yw gweithdrefnau'r sefydliad ar gyfer datrys problemau â'r wybodaeth a pham mae'n bwysig eu dilyn

Meini Prawf Perfformiad 2
Arferion gwaith diogel

K4   deddfwriaeth gyfredol a chanllawiau swyddogol a sut cânt eu cymhwyso

K5   pa fathau o ddiffoddwyr tân sydd ar gael a phryd i'w defnyddio

K6   sut y dylid ymateb i argyfyngau a phwy ddylai ymateb

K7   beth yw gweithdrefnau diogelwch y sefydliad ar gyfer offer, cyfarpar ac eiddo personol

K8   beth yw'r gweithdrefnau ar gyfer adrodd am ddamweiniau a phwy sy'n gyfrifol am wneud hynny

K9   pam, pryd a sut y dylid defnyddio cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch

K10  sut i weithredu arferion gwaith sy'n amgylcheddol gyfrifol er mwyn cydymffurfio â'r ddeddfwriaeth gyfredol a chanllawiau swyddogol

Meini Prawf Perfformiad 3
Dewis adnoddau

K11  beth yw nodweddion, ansawdd, defnyddiau, cynaliadwyedd, cyfyngiadau a diffygion yr adnoddau a sut y dylid cywiro diffygion

K12  sut y dylid defnyddio'r adnoddau a sut i adrodd am unrhyw broblemau sy'n gysylltiedig â nhw

K13  beth yw gweithdrefnau'r sefydliad ar gyfer dewis adnoddau, pam y cawsant eu datblygu a sut i'w defnyddio

K14  pa beryglon sy'n gysylltiedig â'r adnoddau a'r dulliau gweithio a sut i ddelio â'r rhain

Meini Prawf Perfformiad 4
Lleihau'r risg o ddifrod

K15  sut i ddiogelu gwaith rhag difrod a phwrpas diogelu

K16  pam y dylid gwaredu gwastraff yn ddiogel a sut i wneud hyn

Meini Prawf Perfformiad 5
Bodloni gofynion y contract

K17  sut i ymgymryd â dulliau gweithio i fodloni'r gofynion a sut i adrodd am broblemau

K18  sut i gynnal a chadw offer a chyfarpar

Meini Prawf Perfformiad 6
Amser a neilltuwyd

K19  beth yw'r rhaglen i'r gwaith gael ei wneud o fewn yr amser amcangyfrifedig a neilltuwyd a pham y dylid cadw at derfynau amser


Cwmpas/ystod


Cwmpas Perfformiad

**Meini Prawf Perfformiad 1** 1   dehongli lluniadau, gofynion, amserlenni, asesiadau risg, datganiadau dull a gwybodaeth gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr sy'n gysylltiedig â'r gwaith sydd i'w wneud
**Meini Prawf Perfformiad 2** 2.   osgoi risg drwy gydymffurfio â'r wybodaeth a roddir am bump o'r canlynol         2.1   dulliau gweithio         2.2   defnyddio cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch yn ddiogel         2.3   gweithio gyda gwasanaethau cyfleustodau ac o'u cwmpas, gan gynnwys treiddio'r tir         2.4   defnyddio cyfarpar mynediad yn ddiogel         2.5   defnyddio, storio a thrin deunyddiau, offer a chyfarpar yn ddiogel         2.6   risgiau penodol i iechyd
**Meini Prawf Perfformiad 3** 3.   dewis adnoddau sy'n gysylltiedig â'ch gwaith eich hun         3.1   deunyddiau, cydrannau a gosodiadau         3.2   offer a chyfarpar
**Meini Prawf Perfformiad 4** 4.   diogelu'r gwaith a'r ardal o'i gwmpas rhag difrod 5.   cynnal lle gweithio clir a thaclus 6.   gwaredu gwastraff yn unol â'r ddeddfwriaeth gyfredol
**Meini Prawf Perfformiad 5** 7.   dangos sgiliau mesur, marcio allan, paratoi, gosod, lleoli, ffitio, cefnogi, rhoi'n sownd, sicrhau, datgysylltu a thynnu 8.   defnyddio a chynnal a chadw offer llaw a phŵer  9.   gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro yn unol â'r cyfarwyddiadau gweithio a roddir sy'n ymwneud ag o leiaf un o'r canlynol         9.1   system berchnogol          9.2   systemau cefnogi agored a chaeedig         9.3   systemau gosod seilbyst          9.4   systemau cymorth pwrpasol
**Meini Prawf Perfformiad 6** 10.  cwblhau’ch gwaith eich hun o fewn yr amser amcangyfrifedig a neilltuwyd i ddiwallu anghenion galwedigaethau eraill a/neu’r cleient

Gwybodaeth Cwmpas


Gwaredu gwastraff

  1.   cyfrifoldebau amgylcheddol, gweithdrefnau'r sefydliad, gwybodaeth gweithgynhyrchwyr, rheoliadau statudol a chanllawiau swyddogol

Argyfyngau

  1.   ymateb y gweithiwr i sefyllfaoedd yn unol ag awdurdodiad sefydliadol a sgiliau personol

            2.1  tanau, gollyngiadau ac anafiadau

            2.2   argyfyngau sy'n ymwneud â gweithgareddau galwedigaethol

Diffoddwyr tân

  1.   dŵr, CO2, ewyn a phowdr a'u defnyddiau

Peryglon

  1.    y rhai hynny a nodir drwy asesiad risg, fel rhan o ddull gweithio, yng ngwybodaeth dechnegol gweithgynhyrchwyr a chyflenwyr, ac mewn rheoliadau statudol a chanllawiau swyddogol

**

Cyfarpar rheoli iechyd a diogelwch

  1.   y cyfarpar a nodir gan yr egwyddorion atal ar gyfer defnydd galwedigaethol, mathau o gyfarpar a phwrpas pob math, sefyllfaoedd gwaith a'r amgylchedd gwaith cyffredinol

            5.1   mesurau diogelu ar y cyd

            5.2   system awyru a gwacáu leol

            5.3   cyfarpar diogelu personol

            5.4   cyfarpar diogelu anadlol


Gwybodaeth

  1.   lluniadau, gofynion, amserlenni, asesiadau risg, datganiadau dull, gwybodaeth gweithgynhyrchwyr, cyfarwyddiadau ysgrifenedig ac ar lafar, brasluniau, data electronig, canllawiau swyddogol a rheoliadau cyfredol sy'n gysylltiedig â gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro

Deddfwriaeth a chanllawiau swyddogol

  1.   cyfrifoldebau gweithiwr o ran damweiniau posibl, peryglon iechyd a'r amgylchedd wrth weithio yn y gweithle, o dan lefel y tir, mewn lleoedd cyfyng, ar uchder, ag offer a chyfarpar ac â deunyddiau a sylweddau ac wrth symud a storio deunyddiau drwy eu codi a'u cario a defnyddio cyfarpar codi mecanyddol

Cynnal a chadw

  1.   gofal y gweithiwr am offer llaw a phŵer 

Dulliau gweithio

  1.   cymhwyso gwybodaeth i sicrhau arferion, gweithdrefnau a sgiliau gwaith diogel ac iach mewn perthynas â'r dull, y maes gwaith a'r deunyddiau a ddefnyddir i

            9.1   adnabod mathau o gymorth dros dro ar gyfer cloddiadau

            9.2   bodloni gofynion y cytunwyd arnynt

            9.3   cynllunio, paratoi a gosod deunyddiau allan ar gyfer gosod y cymorth cloddio a diogelu'r ymylon

            9.4   symud cyrsiau arwyneb, gwaith haearn, cydrannau modiwlaidd, dodrefn stryd a strwythurau o dan yr wyneb

            9.5   adnabod newidiadau yn amodau'r tir, amodau dŵr daear, mathau o bridd a sefydlogrwydd y cloddiadau

            9.6   nodi peryglon llwythi a strwythurau wrth ymyl ffosydd a gloddiwyd

            9.7   canfod a lleoli gwasanaethau cyfleustodau, cloddio o gwmpas gwasanaethau a diogelu

            9.8   adnabod y meini prawf archwilio a phrofi ar gyfer systemau cynnal cloddiadau

            9.9   darparu mynedfa ac allanfa diogel i'r gwaith cloddio ac o amgylch y gwaith cloddio dros dro

            9.10  amddiffyn a monitro strwythurau cyfagos

            9.11  cloddio â llaw i osod, cynnal a chadw a chael gwared â'r cymorth cloddio

            9.12  adeiladu, codi a gosod gwaith cloddio dros dro wrth i'r gwaith cloddio fynd rhagddo ac ar ôl ei gwblhau, gan gynnwys:

                    -   systemau perchnogol sy'n cynnwys y canlynol, ond heb fod yn gyfyngedig i hynny: blwch llusgo, blwch ffos a thwll caead

                    -   systemau cefnogi agored a chaeedig

                    -   systemau gosod seilbyst sy'n cynnwys y canlynol, ond heb fod yn gyfyngedig i hynny: wal ddiaffram, dalennau ffosydd, dalennau seilbyst, cymorth secant a chymorth cyffiniol

                    -   systemau cymorth pwrpasol 

            9.13  monitro a sicrhau cywirdeb ar ddechrau'r gwaith, yn ystod y gwaith ac ar ôl iddo gael ei gwblhau

            9.14  gweithio gyda pheiriannau, gan gynnwys cyfarpar codi, yn ogystal â gweithio o'u cwmpas ac yn agos iawn atynt

            9.15  archwilio a chynnal cadernid a diogelwch y strwythurau cymorth dros dro

            9.16  datgysylltu a thynnu'r strwythur cymorth cloddio

            9.17  nodi, penderfynu a rhoi gwybod pryd mae angen sgiliau a gwybodaeth arbenigol

            9.18  defnyddio offer llaw a phŵer 

            9.19  gweithio ar uchder ac mewn mannau cyfyng

            9.20  defnyddio cyfarpar mynediad

10.  gwaith tîm a chyfathrebu

11.  anghenion galwedigaethau eraill sy'n gysylltiedig â gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro


Problemau

12.  y rhai hynny sy'n codi o wybodaeth, adnoddau a dulliau gweithio

        12.1  eich awdurdod eich hun i unioni sefyllfa

        12.2  gweithdrefnau adrodd y sefydliad


Rhaglen

13.  mathau o dargedau cynhyrchiant ac amserlenni

14.  y ffordd y mae amseroedd yn cael eu hamcangyfrif

15.  gweithdrefnau'r sefydliad ar gyfer adrodd am amgylchiadau a fydd yn effeithio ar y rhaglen waith


Diogelu gwaith

16.  diogelu gwaith rhag difrod a achosir gan weithgareddau cyffredinol yn y gweithle, galwedigaethau eraill a thywydd garw

Adnoddau

17.  deunyddiau, cydrannau a chyfarpar mewn perthynas â niferoedd, ansawdd, meintiau a chynaliadwyedd mathau safonol ac arbenigol o'r canlynol

        17.1  systemau perchnogol

        17.2  systemau cefnogi agored a chaeedig

        17.3  systemau gosod seilbyst

        17.4  systemau cymorth pwrpasol

        17.5  dyfeisiau gosod

        17.6  offer llaw a phŵer 

18.  ffyrdd o gadarnhau bod yr adnoddau a'r deunyddiau'n bodloni'r gofynion

19.  dulliau o gyfrifo niferoedd, hyd, arwynebedd a gwastraff sy'n gysylltiedig â'r dull a'r weithdrefn ar gyfer gosod, cynnal a chadw a chael gwared ar gymorth cloddio dros dro


Gweithdrefnau diogelwch

20.  safle, gweithle, cwmni, gweithiwr a cherbydau


Gwerthoedd


Ymddygiadau

  1. Gweithio'n ddiogel: ystyried eich diogelwch eich hun a'r bobl o'ch cwmpas, herio ymddygiad anniogel

Cyfathrebu'n effeithiol: ar lafar, yn ysgrifenedig, yn electronig, gwrando, iaith y corff, cyflwyno

  1. Parch: cymhwyso egwyddorion cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant wrth ddelio ag eraill

Gweithio fel tîm: gweithio'n effeithiol ac yn ddiogel gydag eraill heb lawer o oruchwyliaeth

  1. Gweithio'n annibynnol: cymryd cyfrifoldeb am gwblhau'ch gwaith eich hun yn ddiogel

Meddwl yn rhesymegol: meddwl mewn ffordd glir a dilys wrth wneud penderfyniadau er mwyn dilyn y cyfarwyddiadau gwaith yn ddiogel

  1. Gweithio'n effeithiol: gwneud y gwaith mewn ffordd ddibynadwy, diogel a chynhyrchiol

Rheoli amser: defnyddio'ch amser eich hun yn effeithiol er mwyn cwblhau'r gwaith mewn pryd, cymryd yr amser i fod yn ddiogel

  1. Bod â'r gallu i addasu: gallu addasu i newidiadau i'r cyfarwyddiadau gweithio, rhoi diogelwch yn gyntaf


Sgiliau


Geirfa


Dolenni I NOS Eraill


Cysylltiadau Allanol


Fersiwn rhif


Dyddiad Adolygu Dangosol

31 Rhag 2025

Dilysrwydd

Ar hyn o bryd

Statws

Gwreiddiol

Sefydliad Cychwynnol

CITB

URN gwreiddiol

COSVR370

Galwedigaethau Perthnasol

Gweithwyr adeiladu Ffyrdd, Gweithwyr Adeiladu

Cod SOC

8142, 8149

Geiriau Allweddol

Blwch llusgo; Blwch ffos; Wal ddiaffram; Cymorth secant; Byrddau agored a chaeedig; Dalennau seilbyst; Blwch twll caead