Rheoli’r defnydd o adnoddau ariannol

​Mae’r safon hon yn ymwneud â rheoli adnoddau ariannol er mwyn cyflawni amcanion eich sefydliad neu eich maes cyfrifoldeb.

1. ​cadarnhau eich cyfrifoldebau ariannol, gan gynnwys terfynau’ch awdurdod, gyda’r rheini rydych yn adrodd iddynt

2. cynnwys rhanddeiliaid allweddol wrth reoli adnoddau ariannol er mwyn cyflawni amcanion eich sefydliad neu eich maes cyfrifoldeb

3. casglu a gwerthuso’r wybodaeth ariannol sydd ar gael a’r amcanion a’r cynlluniau cysylltiedig a nodi blaenoriaethau, problemau a risgiau posibl.

4. nodi a defnyddio cyfleoedd i ddirprwyo cyfrifoldeb i gydweithwyr dros gyllidebau ar gyfer gweithgareddau sydd wedi’u diffinio’n glir, gan roi’r cymorth a’r adnoddau  gofynnol iddynt drwy'r amser

5. trafod ac, os yw’n briodol, negodi cyllidebau a ddirprwywyd â chydweithwyr a chytuno ar gyllidebau dros dro

6. datblygu cyllideb gyfansawdd realistig ar gyfer eich sefydliad neu eich maes i’w gymeradwyo gan y rheini sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau ynghylch cyllidebau, gan nodi’n glir y tybiaethau a wnaed, y risgiau cysylltiedig a sut caiff y rhain eu rheoli

7. trafod ac, os yw’n briodol, negodi’r gyllideb gyfansawdd arfaethedig gyda’r rheini sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau a chyflwyno'r gyllideb derfynol i gydweithwyr yn eich maes

8. creu systemau i fonitro a gwerthuso perfformiad yn erbyn cyllidebau a ddirprwywyd a’r gyllideb gyfansawdd a rhoi cynlluniau wrth gefn ar waith

9. canfod yr hyn sy’n achosi unrhyw amrywiadau sylweddol rhwng yr hyn y cyllidebwyd ar ei gyfer a’r hyn a ddigwyddodd go iawn, a thrafod a sicrhau bod camau cywiro yn cael eu gweithredu’n syth, gyda chytundeb y rheini sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau, os oes angen

10. cynnig newidiadau i’r gyllideb gyfansawdd, os oes angen, wrth ymateb i amrywiadau a/neu ddatblygiadau arwyddocaol neu annisgwyl a thrafod a chytuno ar y newidiadau gyda’r rheini sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau

11. darparu gwybodaeth reolaidd am berfformiad ariannol eich maes i’r rheini sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau 

12. rhoi gwybod i’r bobl berthnasol ar unwaith os ydych wedi dod ar draws tystiolaeth o unrhyw weithgareddau a allai fod yn dwyllodrus

13. adolygu perfformiad ariannol eich sefydliad neu faes a nodi gwelliannau i’w gweithredu yn y dyfodol​

​Gwybodaeth a dealltwriaeth gyffredinol

1. ​Adnabod newidiadau mewn amgylchiadau ar unwaith ac addasu cynlluniau a gweithgareddau yn unol â hynny

2. Cyflwyno gwybodaeth yn glir, yn gryno ac yn gywir ac mewn ffyrdd sy’n hyrwyddo dealltwriaeth

3. Hysbysu pobl am gynlluniau a datblygiadau mewn modd amserol

4. Cydymffurfio â gofynion cyfreithiol, rheoliadau’r diwydiant, polisïau’r sefydliad a chodau proffesiynol, a sicrhau bod pobl eraill yn cydymffurfio â hwy hefyd

5. Gweithio o fewn terfynau eich awdurdod

6. Nodi a mynegi pryderon moesegol

7. Mesur risgiau’n gywir a chynnig darpariaeth fel nad yw digwyddiadau annisgwyl yn amharu ar gyflawni’r amcanion

8. Cytuno’n glir ynglŷn â’r hyn a ddisgwylir gan bobl eraill a’u dal yn atebol

9. Monitro ansawdd y gwaith a’r cynnydd o’i gymharu â’r cynlluniau a chymryd camau cywiro priodol, lle bo angen

10. Defnyddio ffynonellau gwybodaeth sydd eisoes ar gael yn effeithiol

11. Sicrhau bod y wybodaeth yn gywir ac yn ddilys

12. Cyfleu’n glir beth yw gwerth a manteision y camau gweithredu y bwriedir eu cymryd

13. Gweithio at ganfod atebion sy'n plesio pawb

14. Nodi goblygiadau neu ganlyniadau sefyllfa

15. Nodi’r tybiaethau a wnaed a’r risgiau cysylltiedig wrth ddeall sefyllfa

16. Gwneud penderfyniadau anodd a/neu amhoblogaidd, os oes angen​

• ​Dadansoddi

• Cyfathrebu

• Cynllunio wrth gefn

• Dirprwyo

• Gwerthuso

• Rhag-weld

• Rheoli gwybodaeth

• Cynnwys eraill

• Monitro

• Negodi

• Cynllunio

• Cyflwyno gwybodaeth

• Datrys problemau

• Adrodd

• Rheoli risg

• Gwerthfawrogi a chefnogi pobl eraill​