Ymchwilio a rhestru treftadaeth ddiwylliannol

​Mae'r safon hon yn ymwneud ag ymchwilio a chatalogio treftadaeth   ddiwylliannol. Gallai treftadaeth ddiwylliannol gyfeirio at wrthrychau sydd wedi'u harddangos, neu sydd wedi'u storio neu at adeiladau, strwythurau, safleoedd, lleoliadau hanesyddol neu dreftadaeth ddiwylliannol anghyffyrddadwy.

Mae'n ymwneud ag ymchwilio gwybodaeth i wella dealltwriaeth ynghylch treftadaeth ddiwylliannol neu ei gyd-destun, casglu ac asesu'r wybodaeth honno, adnabod a dosbarthu treftadaeth ddiwylliannol, adrodd am neu lunio disgrifiadau cryno neu'r gofynion gofal o ran  treftadaeth ddiwylliannol, pennu rhifau derbyn a chofnodi manylion ar systemau dogfennu digidol neu ar bapur.

Mae'r safon hon yn arbennig ar gyfer unrhyw un sy'n gyfrifol dros ymchwilio a rhestru treftadaeth ddiwylliannol.

---

​

1. cytuno ar yr wybodaeth sydd ei hangen a'r gweithdrefnau ar gyfer dadansoddi gyda'r bobl berthnasol
2. defnyddio technegau ymchwilio priodol i adnabod ffynonellau ymchwil cynradd ac eilradd perthnasol
3. casglu gwybodaeth yn unol â gofynion y dadansoddiad ac adnabod y gwrthrychau neu'r strwythurau sy'n cael eu hymchwilio
4. asesu a dewis gwybodaeth yn ôl ei dibynadwyedd, ei pherthnasedd a'i chyfraniad tuag at y gwaith
5. diogelu gwybodaeth gyfrinachol yn unol â'r cytundebau, gweithdrefnau a'r ddeddfwriaeth
6. cydnabod ffynonellau gwybodaeth yn unol â'r prosesau sefydliadol
7. asesu a cheisio rhesymau dros unrhyw ddiffygion, anghysondebau neu ganlyniadau annisgwyl
8. gweithredu er mwyn datrys unrhyw broblemau sydd ynghlwm â chasglu gwybodaeth yn unol â'r gweithdrefnau sefydliadol
9. archwilio treftadaeth ddiwylliannol gan ofalu nad yw mewn unrhyw berygl
10. defnyddio'r holl wybodaeth berthnasol i adnabod treftadaeth ddiwylliannol a chynnig cyfiawnhad dros adnabyddiaeth y dreftadaeth ddiwylliannol
11. neilltuo a chofnodi manylion derbyn yn unol â'r gweithdrefnau sefydliadol a'r canllawiau
12. gosod niferoedd derbyn ar neu ger treftadaeth ddiwylliannol yn unol â'r gweithdrefnau sefydliadol
13. cydymffurfio gyda'r rheolau iechyd a diogelwch a'r holl ddeddfwriaeth, codau ymarfer, safonau a'r gweithdrefnau eraill bob amser 
14. cofnodi adroddiadau a disgrifiadau cryno gyda gwybodaeth briodol am dreftadaeth ddiwylliannol mewn digon o fanylder
15. cofnodi disgrifiadau a chrynodebau ar ffurfiau sy'n addas i'r defnyddwyr
16. cofnodi cyflwr y dreftadaeth ddiwylliannol a'r gofal sydd ei angen arnyn nhw yn unol â'r prosesau sefydliadol, gan hysbysu'r bobl berthnasol pan fo'n briodol
17. adolygu cynnydd a chanlyniadau'r gwaith gyda'r bobl berthnasol ar yr adegau priodol
18. cofnodi a storio gwybodaeth ar systemau sefydliadol gan ddefnyddio ffurfiau a gweithdrefnau derbyniol
19. gwerthuso llwyddiant y dulliau casglu gwybodaeth a'r ffynonellau ar gyfer gwaith yn y dyfodol

---

1. ​diben yr ymarfer casglu gwybodaeth, y ffynonellau gwybodaeth arferol a'r gweithdrefnau arferol ar gyfer ceisio am, manteisio ar a chaffael gwybodaeth
2. y ddeddfwriaeth, y gweithdrefnau sefydliadol a'r cytundebau sy'n ymwneud â chyfrinachedd a diogelu data
3. pam ei bod hi'n bwysig gweithredu dulliau casglu'n effeithiol ac yn gyson ynghyd â chanlyniadau peidio â gwneud hynny
4. beth yw gwybodaeth ddilys a dibynadwy, sut i asesu, dewis, dehongli a dosbarthu gwahanol fathau o wybodaeth, sut gellir ymdrin ag anghysondebau mewn gwybodaeth a'r hyn y gellid ei ystyried yn driniaeth anfoesegol o ddata 
5. y gofynion sefydliadol perthnasol, cenedlaethol, lleol, a phroffesiynol sy'n ymwneud â dadansoddi cudd wybodaeth, pam ei bod hi'n bwysig cydymffurfio gyda'r gwahanol ofynion a chanlyniadau peidio â gwneud hynny  
6. yr egwyddorion eang o ran deddfwriaeth hawlfraint, sut i gydnabod ffynonellau gwybodaeth a defnyddio safonau dyfynnu a sut i ddiogelu gwybodaeth gyfrinachol 
7. sut i werthuso llwyddiant prosesau, dulliau a ffynonellau casglu gwybodaeth
8. y mathau o systemau dogfennu a ddefnyddir, sut i'w gweithredu, y prif wahaniaethau rhwng systemau digidol ac ar bapur a'r problemau posibl ynghlwm â nhw
9. y systemau dosbarthu a ddefnyddir, y gwahanol ddosbarthiadau o eitemau a sut i gofnodi manylion dosbarthu
10. y gweithdrefnau sefydliadol ar gyfer neilltuo rhifau derbyn a sut i gofnodi dyraniad rhif derbyn  
11. nodweddion arferol dosbarthiad treftadaeth ddiwylliannol, sut i gadarnhau hunaniaeth y gwrthrychau neu'r strwythurau, y lefel o gywirdeb sy'n debygol wrth eu hadnabod a'r problemau ynghlwm ag adnabod eitemau anghyflawn
12. y manylion sydd angen eu cofnodi ynghylch treftadaeth ddiwylliannol, gan gynnwys yr hanes, arwyddocâd, oedran, tarddiad, nodweddion anarferol neu arbennig, perthynas ac arwyddocâd i eitemau perthnasol eraill
13. sut i ddefnyddio lluniau camera i ategu eich ymchwil a'ch disgrifiadau
14. sut i ddisgrifio treftadaeth ddiwylliannol ar gyfer gwahanol bobl a dibenion, gan gynnwys adroddiadau a disgrifiadau cryno, a sut i ddefnyddio a chyfuno ffurfiau disgrifio
15. sut i farcio neu labelu treftadaeth ddiwylliannol, sut gallai gwahanol ddeunyddiau adweithio i'r marciau a diben cadw neu gofnodi marciau neu labeli blaenorol 
16. pwysigrwydd gosod labeli neu rifau derbyn sy'n amlwg yn gysylltiedig â threftadaeth ddiwylliannol heb achosi difrod neu effeithio ar nodweddion pwysig
17. y gweithdrefnau perthnasol ar gyfer y rheolau iechyd a diogelwch a'r ddeddfwriaeth, codau ymarfer, safonau a'r canllawiau perthnasol eraill 
18. cynnwys adroddiad pan fo'n adroddiad dros dro ac yn un sy'n cael ei lunio yn ystod y camau terfynol gan gynnwys y nodau, amcanion, methodoleg, cynnydd a chanlyniadau'r asesiadau
19. y ffordd orau o gyflwyno'r canlyniadau a sut i addasu cyflwyniadau ar gyfer gwahanol gynulleidfaoedd
20. y risgiau cyffredin a phenodol i dreftadaeth ddiwylliannol a'r prosesau archwilio sy'n achosi'r lleiaf o risg iddyn nhw
21. sut i gaffael gwybodaeth am anghenion gwarchodaeth
22. pwy ddylid eu hysbysu am yr anghenion gofal, y cynnydd o ran adolygu a'r canlyniadau a phryd mae'n briodol 
23. y mathau o broblemau a allai godi wrth gasglu gwybodaeth a'r camau gweithredu i'w datrys

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

30 Maw 2026

---

Ar hyn o bryd

---

Gwreiddiol

---

Creative and Cultural Skills

---

CCSCH60

---

Hamdden; teithio a thwristiaeth, Rheolwyr Swyddogaethol, Rheolwyr Ansawdd a Gofal Cwsmeriaid, Galwedigaethau Artistig a Llenyddol, Celfyddydau Perfformio, Celfyddydau, Cyfryngau a Chyhoeddi, Y Cyfryngau a chyfathrebu, Crefftau, y celfyddydau creadigol a dylunio, Gwasanaethau cyhoeddi a gwybodaeth

---

2452

---

casgliad; ymchwil; catalog; rhestru; adeilad hanesyddol; safle hanesyddol;

---